Trypolis (Libia)
Z Wikipedii
Współrzędne: 32°54'00" 0 013°11'00" 0
| Trypolis | |||
|
|||
| Państwo |  Libia |
||
| Region | Tarabulus | ||
| Położenie | 32°54' 0 13°11' 0 |
||
| Populacja (2005) • liczba ludności |
1 150 990 |
||
| Nr kierunkowy | +218 21 | ||
| Kod pocztowy | nie używa się | ||
| Tablice rejestracyjne | TRP | ||
| Miasta partnerskie |  Sarajewo Belgrad |
||
Położenie na mapie |
|||
| Strona internetowa miasta | |||
Trypolis (arab. طرابلس – Ţarābulus al-Gharb) – stolica Libii, w Trypolitanii, nad Morzem Śródziemnym.
Miasto liczy 1,5 mln mieszkańców (2003), podczas gdy w 1973 mieszkało tu ponad 481 tys. osób.
Trypolis to największe miasto kraju, a także główny port i ośrodek przemysłowy. Rozwinęły się tu takie gałęzie przemysłu jak spożywczy, meblarski, włókienniczy, metalalowy, gumowy (produkcja opon) i poligraficzny. Znajdują się tu także zakłady odsalania wody morskiej, montownie samochodów i rafineria ropy naftowej. Międzynarodowy port lotniczy ma regularne połączenia z takimi miastami jak Rzym, Tunis, Bengazi, Akra, Kano czy Brazzaville.
Miasto jest siedzibą założonego w 1973 roku uniwersytetu Al-Fatih. Dużą część miasta znajdują tereny archeologiczne.
W 1986 roku siły wojskowe USA wylądowały w mieście, gdyż rząd USA twierdził, że Libia wspiera terroryzm. ONZ po wycofaniu sankcji w 1999 roku przyczyniło się do wzrostu gospodarczego miasta i rozwoju portu.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Trypolis, jest położony nad Morzem Śródziemnym. Klimat ma typowo śródziemnomorski: gorące, suche lata oraz zimne zimy. Opady deszczu są bardzo małe.
[edytuj] Historia
[edytuj] Starożytność, średniowiecze, czasy nowożytne
Miasto zostało utworzone z trzech fenickich osad w VII w. p.n.e. – Oea, Sabrata i Leptis Magna. Około III w. p.n.e został stolicą Trypolitanii. Był on ważnym centrum handlowym. W VIII w. n.e. został zdobyty przez Arabów.
Jako stolica wilajatu Trypolis (należącego do Imperium Osmańskiego) był ważnym centrum handlowym. Krzyżowały się tu drogi z najróżniejszych osad na Saharze (m.in. z Fazzanu, Ghadamesu i Ghatów).
W 1530 roku joannici zaczęli fortyfikować miasto. W 1551 zostało ono jednak włączone do Imperium Osmańskiego. Stało się wtedy ważnym portem dla piratów siejących strach wśród chrześcijan.
W 1714 roku na tron wszedł pasza Ahmed Karamanli, który rozpoczął okres rządów dynastii Karamanli. Miasto nie było wtedy tak kontrolowane przez Turków i stało się formalnie pół zależne od Imperium Osmańskiego. Stan ten trwał do 1835 roku, kiedy to na tron wstąpił turecki pasza i odnowił stosunki z Imperium.
[edytuj] XIX i XX wiek
W XIX wieku nastąpił wielki rozkwit piractwa w tym mieście. Panujący pasza w 1796 roku wystosował żądanie do USA. Chciał, za cenę 83 000 USD zabezpieczyć amerykańską flotę przed atakami ze strony piratów. Stany Zjednoczone nie zgodziły się na taki układ i wysłały wojska do miasta. Wojna trwała do 1803 roku. Amerykanie stracili dużo cennych okrętów wojskowych. Jednak pasza uległ i bez płacenia pieniędzy przez USA trzymał pieczę na bezpieczeństwem ich okrętów handlowych. 3 czerwca 1805 roku kolejny pasza zerwał pokój z USA, rządając 60 000 USD za uwolnienie amerykańskich ludzi. W 1815 Stany Zjednoczone znów okupywały miasto i pasza musiał ulec woli USA.
W latach 1842 i 1844 wybuchały liczne bunty przeciwko Turkom. Kiedy Francja rozpoczęła okupację Tunezji w 1881 Turcy znacznie powiększyli swoje wojska w Trypolisie.
W 1911 roku Włochy pod pretekstem ochrony swoich obywateli mieszkających w Trypolisie wypowiedziały wojnę Turcji i okupowały miasto. 1 października 1911 roku rozegrała się decydująca bitwa włosko-turecka, zakończona zwycięstwem Włochów.
Trypolis był kontrolowany przez Włochy do 1943 roku. Później nastąpiła okupacja brytyjska zakończona w 1951 roku niepodległością Libii.
[edytuj] Zabytki
Liczne są zabytki z okresu rzymskiego. Do najbardziej znanych należy łuk triumfalny Marka Aureliusza. Ważnymi zabytkami są również liczne meczety: Naga (XVII w.), Karamanli (XVIII w.), Gurdżi (1 poł. XIX w.). Do znanych zabytków należą także: zamek (zwany Castello, obecnie muzeum) oraz pozostałości domów, świątyni i murów obronnych.
