Communiebank
| deel van de serie over Kerkelijk Gerei |
|
|
Waaronder de: |
|
 |
|
| Gebruikt in de Liturgie |
|
|
Liturgisch vaatwerk |
|
|
Paramenten |
|
|
Kelkgerei |
|
|
Kerklinnen |
|
|
Kerkinterieur |
|
|
Liturgische boeken |
|
|
Overige |
|
De Communiebank is een vaak rijkelijk versierde knielbank die in de Rooms-Katholieke kerken en kapellen de altaarruimte scheidt van het schip waar het gelovige volk zich bevindt. Een andere naam voor de Communiebank is het lichtelijk archaïsch klinkende H. Tafel (des Heren).
Oorspronkelijk ontstond de Communiebank aan de wand die het altaar aan het zicht van de gelovigen onttrok. Deze wanden (soms gordijnen) werden gedurende de Middeleeuwen in het Westen steeds doorzichtiger gemaakt en werden tot een soort altaarhekken, terwijl de oostelijke christelijke liturgieën juist de geslotenheid ervan benadrukten waardoor de iconostase tot stand kwam. Bij of aan de altaarhekken of scheidingswand, ontvingen de gelovigen van de Latijnse ritus normaliter de H. Communie.
Aan de Communiebank immers werd in Nederland tot ongeveer 1965 de H. Communie door de priester uitgedeeld aan de katholieke gelovigen. De gelovigen, die met gevouwde handen aan de bank knielden, ontvingen uit handen van de priester de H. Hostie direct op de tong. Hun handen hielden zij onder het zogenaamde Communiedwaal, een wit versierd doek, zodat een eventueel vallende H. Hostie opgevangen werd.
Veel communiebanken zijn prachtige gotische en barokke kunstwerken. Na het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) verdwenen echter in Nederland en België veel van deze communiebanken ten gevolge van de Tweede beeldenstorm. Men verwijderde toen in de meeste Nederlandse en Belgische kerken de communiebanken, omdat zij in strijd geacht werden met de nieuwe mogelijkheid voor het ontvangen van de H. Communie (handcommunie) en de communiebanken de gelovigen teveel van de priester zouden scheiden.
In bepaalde landen zoals Polen en Slowakije is de Communiebank nog altijd in gebruik. Daar wordt de H. Communie nog altijd op de tong van de gelovigen gegeven. Ook in de tegenwoordige Missen volgens de voor-conciliaire Tridentijnse ritus wordt de communiebank verplicht gebruikt.
