Μέγας Πέτρος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Μέγας Πέτρος

Ο Μέγας Πέτρος (ο Τσάρος Πέτρος Α΄ της Ρωσίας) γεννήθηκε στη Μόσχα το 1672 και ήταν τρίτος γιός του τσάρου Αλέξιου Μιχαήλοβιτς. Μετά το θάνατο του πατέρα του το 1682 έγινε προσπάθεια ώστε να ανακηρυχθεί Τσάρος ο Πέτρος και αντιβασίλισσα η μητέρα του, καθώς τα δύο μεγαλύτερα αδέρφια του ήταν διανοητικώς καθυστερημένα άτομα. Η μεγαλύτερη αδερφή του Σοφία κατάφερε να αναγορευθούν σε Τσάρους και ο Πέτρος και ο Ιωάννης, και η ίδια να γίνει αντιβασίλισσα. Το 1689 ο Πέτρος αφαίρεσε την εξουσία από τον Ιωάννη και έκλεισε τη Σοφία σε μοναστήρι, όπου και πέθανε το 1704. Τον ίδιο χρόνο παντρεύτηκε την Ευδοξία Θεοδώροβνα, κόρη ενός Βογιάρου, την οποία όμως χώρισε μετά από 9 χρόνια για να παντρευτεί μία παλιά του υπηρέτρια, που έτσι έγινε η Αικατερίνη Α΄.

Ο Μέγας Πέτρος ως κύριο μέλημα της βασιλείας του είχε να αναγάγει την αυτοκρατορική Ρωσία σε ευρωπαϊκή δύναμη και να φέρει τη ρωσική κοινωνία πιο κοντά με τη σαφώς πιο εξελιγμένη ευρωπαϊκή. Για αυτό τον λόγο ταξίδεψε ο ίδιος σε πολλές χώρες της Ευρώπης και είναι χαρακτηριστικό ότι εργάστηκε ο ίδιος με άλλο όνομα ως εργάτης σε ναυπηγεία του Άμστερνταμ και της Αγγλίας και ως ναύτης σε ολλανδικά και αγγλικά πλοία. Σκοπός του ήταν η δημιουργία ισχυρού στόλου και η απόκτηση τεχνογνωσίας. Επισκέφτηκε τη Βιέννη και μελέτησε τη στρατιωτική οργάνωση. Έτσι αναμόρφωσε τον στρατό του σύμφωνα με το γερμανικό σύστημα, δημιούργησε μόνιμο στράτευμα και υπηρέτησε και ο ίδιος ως απλός φαντάρος. Παράλληλα με τη στρατιωτική μεταρρύθμιση προχώρησε σε πολύ σημαντικές αλλαγές του κράτους και της κοινωνίας όπως: η κατάργηση του παλαιορωσικού ημερολογίου, η απαγόρευση των εθνικών στολών και των μακριών γενειάδων, η αναδιοργάνωση των διοικητικών υπηρεσιών, η ίδρυση ναυτικών σχολών,η ίδρυση ακαδημίας επιστημών, η αλλαγή στο καταστατικό της ορθόδοξης εκκλησίας, η προσπάθεια για την βελτίωση της κοινωνικής θέσης των γυναικών, κ.ά.. Το 1703 ίδρυσε στις εκβολές του Νέβα την Αγία Πετρούπολη και μετέφερε εκεί την πρωτεύουσα του κράτους. Κατά τη βασιλεία του είχε πολλούς πολέμους, κυρίως με τους Τούρκους και τους Σουηδούς. Ο Πέτρος κατάφερε να κερδίσει την περίπου 20ετή πολεμική σύγκρουση με τη Σουηδία και να ενσωματώσει στη Ρωσία την Καρελία (σήμερα στη Φινλανδία) και τις 3 βαλτικές χώρες, Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία. Με τη συνθήκη του Νύστατ το 1721 ανεδείχθη η Ρωσία νέα ευρωπαϊκή δύναμη. Μετά τη βαρειά ήττα από την Τουρκία, το 1711, έχασε η Ρωσία κάθε πρόσβαση στη Μαύρη Θάλασσα. Στα χρόνια 1722-23 κατάφερε όμως να αποσπάσει σημαντικά εδάφη γύρω από την Κασπία Θάλασσα από την Περσία.

Ο Μέγας Πέτρος πέθανε στην Αγία Πετρούπολη το 1725 σε ηλικία 53 ετών. Για όλα τα παραπάνω επιτεύγματά του, η γερουσία, εκτός από «Αυτοκράτορα Πασών των Ρωσιών» τον αναγόρευσε σε «Μέγα» και «Πατέρα της χώρας».