Ac'henaton

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Ac'henaton/Amenhotep IV

Ac'henaton, 9^vet faraon an XVIII^vet tiernelezh

Kizeladenn eus fin prantad Amarna

Tiernelezh

XVIIIvet tiernelezh

Ren

bloavezh
~-1355 da -1337

Anvioù

Nomen

imn htp ntr hq3 iunu (Amenhotep Netjer Heka Iounou)
Amon en deus bet e c'hoant, Penn-doue Heliopolis
deuet da vezañ goude 4 bloaz:

ˁḫ n itn (Ac'henaton)
Aton en deus bet e c'hoant

Praenomen

nfr ḫpru rˁ uˁ n rˁ (Neferc'heperoura Ouaenra)
Oberennoù Ra a zo dibar

Horus aour

uts ḫˁu m iunu smˁ
El de completa majestad en Iunu (Heliopolis)
deuet da vezañ goude 4 bloaz:

uts rn n itn
An hini a ganmeul anv Aton

Anv Nebti

Usr nsyt.m iptsut
Gran majestad de Tebas
deuet da vezañ goude 4 bloaz:

usr nsyt m nḫt 3ḫt itn
De gran majestad en Ac'hetaton

Anv Horus

k3 nḫt q3 sut (Kanec'het kasout)
Tarv galloudus, lakaet uhel gant Amon
deuet da vezañ goude 4 bloaz:

mr itn (mer Aton)
Karet eus Aton

Anv gresianeg

Amenophis (Αμένοφις) IV

Buhez

Marvet

-1337

Douaret

Bez roueel Ac'henaton

Monumantoù pennañ

El-Amarna

Familh

Rouanez

Nefertiti

Gwragez all

Kiya
Meritaten, Ankhesenpaaten,
Ankhesenpaaten-ta-sherit

Tad

Amenhotep III

Mamm

Tiye

Bugale pennañ

Meritaten, Meketaten,
Ankhesenpaaten,
Neferneferuaten Tasherit,
Neferneferure, Setepenre,Tutankhamun?

Kizeladenn, Mirdi Kaero

Ac'henaton a zo 9^vet faraon an XVIIIvet tiernelezh. Manethon a ree Amenofis (Αμένοφις) deus outañ. Lakaat a reer e ren da gregiñ dre vras e -1355/-1353 ha da echuiñ e -1338/-1337.
Gwelet e vez gant lod evel unan eus kevrinelourien meur an istor. A dra sur, d'an nebeutañ, ez eo e ren un dispac'h e istor Egipt, pa glask rediañ an Egiptiz da ganmeuliñ en un doare strizh da Ra-Horakhty, "hag a zo e Aton". Lavar a ra bezañ eñ e profed hag e emzenadur. Ren Ac'henaton a wel ivez krouidigezh ur genedouriezh nevez, barok ha naturalour war un dro: an arz Amarnian.

[kemmañ] Un dispac'h religiel

Ac'henaton hag e familh o kanañ meul da Aton

Ac'henaton a lakaas war sav kentañ relijion undoueeg anavezet an istor, azeulerezh pladenn an heol Aton.

Tro-dro da -1355/-1353 e sav Amenhotep IV war tron Egipt, hag eñ kozh a c'hwezek bloaz. Kurunennet e vez dindan an anv a Neferc'heperoura ("Dispar eo diskuliadurioù Ra") Ouaenra ("Hini nemetañ Ra"). Evit abegoù anavezet fall c'hoazh, met moarvat dre ma n'em sante bevennet gant mirouriezh hag enebiezh kloer Teba, e dibab dilezel azeulidigezh an doue tiernezhel Amon, an "doue kuzh", e bloavezh III/IV e ren.