Wybory prezydenckie w USA, 2000
Z Wikipedii
Wybory prezydenckie w USA w roku 2000 były prawdopodobnie jednymi z najbardziej kontrowersyjnych w dotychczasowej historii., chociażby dlatego, iż kandydat który przegrał w głosowaniu powszechnym został prezydentem. Ostatecznie zwycięzcą ogłoszono republikańskiego gubernatora Teksasu George'a W. Busha, który pokonał urzędującego przez dwie kadencję demokratycznego wiceprezydenta Ala Gore'a z Tennessee. Wybory jednak pozostały wysoce dyskusyjne z paru co najmniej powodów:
- Obliczanie głosów w stanie Floryda, którego głosy elektorskie zadecydowały ostatecznie o wyniku trwało dość długo po wyborach
- Wiele osób wciąż kwestionuje rzetelność sposobu obliczania (rzekomo wadliwe karty do głosowania, skreślenie na kilka dni przed wyborami z list ponad 50 000 wyborców bez podania przyczyn przez władze Florydy (oficjalnie tłumaczono to potem "technicznymi błędami", dodając, iż "prawo nie działa wstecz"). Wedle krytyków nie bez znaczenia jest fakt, iż bratem republikańskiego kandydata jest właśnie gubernator Florydy, Jeb Bush. Większość wykreślonych była zarejestrowanymi demokratami
- Ostateczną decyzję o przyznaniu głosów elektorskich podjął Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, co wywowało oskarżenia o polityczną stronniczość (przewaga konserwatystów)
- Po raz pierwszy od roku 1888 prezydentem ogłoszono kandydata, który uzyskał mniej głosów powszechnych niż jego pokonany oponent
- Niektórzy eksperci twierdzą, iż większością zaledwie kilkudziesięciu głosów na Florydzie wygrał jednak Al Gore, ale nie wzięto ich pod uwagę
- Ostatecznie różnica między Bushem a Gore'em na Florydzie wyniosła zaledwie 537 głosów
Ze swej strony zwolennicy republikanów argumentują:
- Prawo amerykańskie stanowi, iż o wyniku decydują właśnie głosy elektorskie więc wszystko odbyło się zgodnie z prawem i nie ma znaczenia fakt, iż Bush przegrał z Gore'em o ponad pół miliona głosów. Nie można twierdzić, że "nie ma mandatu", mimo że większość wyborców poparła jego przeciwnika, gdyż udało mu się zdobyć wystarczająca liczbę elektorów. Zdarzały się już podobne przypadki (w latach 1876, 1888 i, być może, w 1960)
(Oponenci Busha mówią, iż skoro przegrał w głosowaniu powszechnym, to nie ma legitymacji społecznej, a system jest wadliwy, skoro pozwala na takie sytuacje w demokracji) - Nie ma formalnych dowodów na to, iż Gore rzeczywiście wygrał o owe kilkadziesiąt głosów w tym stanie
W sprawie Bush v. Gore zdecydował o zakończeniu przeliczania głosów, a władze Florydy zdobywcą głosów elektorskich ogłosiły Busha
Za decyzją głosowali:
- William H. Rehnquist (prezes SN i wnioskodawca większości)
- Sandra Day O'Connor (decydujący głos)
- Antonin Scalia
- Anthony Kennedy
- Clarence Thomas
Przeciw:
Spis treści |
[edytuj] Nominacje
[edytuj] Demokraci
Faworytem do uzyskania nominacji od samego początku był wiceprezydent Al Gore (prezydent Bill Clinton nie mógł kandydować na trzecią kadencję). Pokonał z łatwością byłego senatora Billa Bradleya z New Jersey. Swoim kandydatem na wiceprezydenta uczynił senatora Joe Liebermana z Connecticut (pierwszego Żyda nominowanego na to stanowisko przez jedną z głównych partii).
[edytuj] Republikanie
Po porażce Boba Dole'a w roku 1996 w kierownictwie partii zapanowało bezkrólewie, co spowodowało, iż duża liczba kandydatów zgłosiła się do udziału w prawyborach:
- Były gubernator i sekretarz transportu Lamar Alexander z Tennessee
- Gary Bauer z Kentucky
- Gubernator George W. Bush z Teksasu
- Była sekretarz transportu i pracy Elizabeth Dole z Karoliny Północnej
- Steve Forbes z Nowego Jorku
- Kongresman John Kasich z Ohio
- Senator Orrin Hatch z Utah
- Były ambasador Alan Keyes z Maryland
- Senator John McCain z Arizony
- Były wiceprezydent Dan Quayle z Indiany
- Joe Schriner (wpisany na listę)
- Senator Robert C. Smith z New Hampshire
Prawybory wygrał gubernator Bush, który wszelako musiał się zmierzyć z bardzo silną konkurencją ze strony McCaina, który wygrał głosowanie w znacznej liczbie stanów. Kandydatem na wiceprezydenta republikanie mianowali byłego sekretarza obrony Dicka Cheneya. W kampanii McCain, uchodzący za umiarkowanego polityka, przedstawiał Busha (wedle wielu zgodnie z prawdą) jako "skrajnego konserwatystę".
[edytuj] Zieloni
Partia Zielonych mianowała swoim kandydatem Ralpha Nadera, znanego działacza społecznego. Nader zdobył ponad dwa miliony głosów, co uznano potem jako jedną z przyczyn ostatecznej porażki Gore'a
[edytuj] Wyniki głosowania
- George W. Bush - 50,460,110 głosów powszechnch (47.9%) i 271 elektorskich
- Al Gore - 51,003,926 głosów powszechnych (48.4%) i 266 elektorskich
- Nieoddany jeden głos elektorski (z Waszyngtonu, stolicy kraju, w której wygrał Gore)
- Ralph Nader - 2,883,105 głosów powszechnych (2.7%) i o elektorskich
