Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych
Z Wikipedii
Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych (ang. Supreme Court of the United States) jest głową władzy sądowniczej w systemie trójwładzy funkcjonującym w Stanach Zjednoczonych, obok władzy wykonawczej (prezydenta) i ustawodawczej (Kongresu). Jest sądem najwyższej instancji w sprawach podlegających prawu federalnemu. Jego zadaniem jest zagwarantowanie że wszystkie działania władzy wykonawczej i ustawodawczej są zgodne z konstytucją.
Rola tego sądu w amerykańskim życiu politycznym jest ogromna. Dla przykładu, do sądu należą decyzje w tak kluczowych sprawach jak legalizacja aborcji i małżeństw homoseksualnych. W roku 2000 kontrowersyjna decyzja sądu rostrzygnęła spory o wynik wyborów prezydenckich, oddając zwycięstwo George W. Bush'owi.
Sąd składa się z 9 sędziów. Są oni wyznaczani przez prezydenta, potem ich kandydaturę musi zatwierdzić Senat. Po wybraniu kadencja sędziego jest nieograniczona i z reguły służą oni do momentu gdy wiek lub pogarszający się stan zdrowia skłoni ich do dobrowolnego odejścia na emeryturę. Ten system ma zapewnić pełną niezawisłość sędziów i uwolnić ich od jakichkolwiek presji politycznych.
Możliwość wyboru sędziów Sądu Najwyższego jest jednym z najważniejszych uprawnień prezydenta. Prezydenci zwykle wybierają kandydatów którzy mają podobny światopogląd. W ten sposób urzędujący prezydent może wycisnąć trwałe piętno na amerykańskim życiu politycznym, gdyż nominowany przez niego sędzia będzie służył przez wiele lat po jego odejściu.
[edytuj] Obecni sędziowie Sądu Najwyższego:
- Prezes Sądu Najwyższego - John Roberts (urodzony w 1955, mianowany przez George'a W. Busha w 2005, zaprzysiężony 29 września, 2005);
- John Paul Stevens (urodzony w 1920, mianowany przez Geralda Forda w 1975);
- Antonin Scalia (urodzony w 1936, mianowany przez Ronalda Reagana w 1986);
- Anthony Kennedy (urodzony w 1936, mianowany przez Ronalda Reagana w 1988);
- David Souter (urodzony w 1939, mianowany przez George'a Busha w 1990);
- Clarence Thomas (urodzony w 1948, mianowany przez George'a Busha w 1991).
- Ruth Bader Ginsburg (urodzona w 1933, mianowana przez Billa Clintona w 1993);
- Stephen Breyer (urodzony w 1938, mianowany przez Billa Clintona w 1994);
- Samuel Alito (urodzony w 1950, mianowany przez George'a W. Busha w 2006).
Obecni Sędziowie Sądu Najwyższego USA | |
prezes: Roberts
John Paul Stevens • Antonin Scalia • Anthony Kennedy • David Souter • Clarence Thomas • Ruth Bader Ginsburg • Stephen Breyer • Samuel Alito |
[edytuj] "Skrzydła" w Sądzie
Do czasu śmierci Williama H. Rehnquista i odejścia O'Connor uważano, iż w składzie SN funkcjonują trzy, pod względem wyznawanej filozofii prawnej i światopoglądowej, skrzydła:
- Skrzydło liberalne:
- John Paul Stevens
- David Souter
- Ruth Bader Ginsburg
- Stephen Beyer
- Skrzydło umiarkowane (jego członkowie dołączali to do liberałów, to do konserwatystów):
- Sandra Day O'Connor
- Anthony Kennedy
- Skrzydło konserwatywne
- William H. Rehnquist
- Antonin Scalia
- Clarence Thomas
Obecnie Samuel Alito jest zaliczany raczej do części konserwatywnej, zaś Roberts do konserwatywnej, ale umiarkowanej
[edytuj] Zobacz też