Powiat dzierżoniowski
Z Wikipedii
Powiat dzierżoniowski | |||||||||||
|
|||||||||||
Województwo | dolnośląskie | ||||||||||
Miasto powiatowe | Dzierżoniów | ||||||||||
Starosta | Janusz Guzdek | ||||||||||
Powierzchnia | 478,34 km² | ||||||||||
Populacja (2005) - liczba ludności - gęstość |
105 366 220,1 osób/km² |
||||||||||
Urbanizacja | 81,39% | ||||||||||
Tablice rejestracyjne | DDZ | ||||||||||
|
|||||||||||
Starostwo
Rynek 2758-200 Dzierżoniów tel. 74 832-18-64; faks 74 832-18-60 |
|||||||||||
Strona internetowa powiatu |
Powiat dzierżoniowski – powiat w Polsce (województwo dolnośląskie), utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Dzierżoniów.
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejskie: Bielawa, Dzierżoniów, Pieszyce, Piława Górna
- gminy miejsko-wiejskie: Niemcza
- gminy wiejskie: Dzierżoniów, Łagiewniki
- miasta: Bielawa, Dzierżoniów, Pieszyce, Piława Górna, Niemcza
Graniczy z powiatami: wrocławskim, świdnickim, wałbrzyskim, ząbkowickim, strzelińskim oraz kłodzkim.
Spis treści |
[edytuj] Demografia
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
ogółem | 105 366 | 100 | 55 650 | 52,8 | 49 716 | 47,2 |
miasto | 85 744 | 100 | 45 589 | 53,2 | 40 155 | 46,8 |
wieś | 19 622 | 100 | 10 061 | 51,3 | 9561 | 48,7 |
[edytuj] Historia
Powiat dzierżoniowski istniał już w poprzednim podziale administracyjnym Polski w latach 1956-1975. Po 1975 r. wchodził w skład dwóch województw: wałbrzyskiego i wrocławskiego.
Historycznie obszar ten był pod wpływem Piastów Śląskich, Czech, Austrii, Prus i Niemiec. Pierwsze pisemne wzmianki pochodzą z XII w. i odnoszą się do Dzierżoniowa i Niemczy. Od XVI w. obszar powiatu jest terenem rozwoju ośrodków tkactwa. Przez ten teren przetaczało się wiele wojen – wojny husyckie z XV w. i wojna trzydziestoletnia 1618-1648. Z ważnych wydarzeń należy jeszcze odnotować bunt tkaczy z 1844 r. opisany przez Gerharta Hauptmanna w dramacie Tkacze.
[edytuj] Geografia
Powiat dzierżoniowski leży na Przedgórzu Sudeckim. W związku z tym rzeźba terenu jest zróżnicowana – od równinnej do górskiej. Na jego terenie znajdują się część nizinna (Kotlina Dzierżoniowska), wyżynna (Wzgórza Bielawskie, Krzyżowe, Gilowskie i Łagiewnickie) oraz górska (Góry Sowie i masyw Ślęży). Najwyższym szczytem górskim jest Wielka Sowa – 1015 m n.p.m. Najważniejszą rzeką regionu jest Piława.
[edytuj] Władza powiatu dzierżoniowskiego
Władzę w powiecie dzierżoniowskim sprawuje Rada Powiatu Dzierżoniowskiego (organ uchwałodawczy) i Zarząd Powiatu ze Starostą na czele (organ wykonawczy).
[edytuj] Starostowie Powiatu
- Piotr Wiśniowski - 1998-2002
- Zbigniew Rak - 2002-2003
- Zbigniew Skowroński - 2003-2006
- Janusz Guzdek - 2006-do teraz
[edytuj] Rada Powiatu Dzierżoniowskiego
Obecnie trwa III kadencja (2006-2010) Rady Powiatu Dzierżoniowskiego. Rada liczy 23 radnych. Koalicję rządzącą tworzą: klub radnych Platformy Obywatelskiej, klub radnych Obywatelskiego Bloku Samorządowego oraz klub radnych Prawa i Sprawiedliwości, a opozycję: klub radnych Lewica i Demokraci oraz Ponadpartyjny Klub Radnych.
Na czele Rady stoi przewodniczący Mateusz Cegiełka.
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Władza powiatu dzierżoniowskiego.
[edytuj] Zabytki i atrakcje turystyczne
- Dzierżoniów:
- Ratusz – wybudowany w XIII w. jako dom handlowy i centrum kupieckie. Od 1337 siedziba władz miejskich. W latach 1972-1975 gruntownie przebudowany.
- Wieża ratuszowa – pozostałość po starym średniowiecznym ratuszu. Pełniła wtedy rolę strażnicy i punktu obronnego. Dziś jest punktem widokowym, skąd można podziwiać panoramę miasta i okolic.
- Kościół św. Jerzego – wybudowany początkowo jako drewniany, prawdopodobnie za czasów księcia Bolesława Kędzierzawego w 1159. W 1338 przekazany przez księcia Bolka II zakonowi rycerskiemu joannitów. Przebudowany na przełomie XV/XVI w.
- Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP – wybudowany w 1340 przez zakon joannitów.
- Kościół Maryi Matki Kościoła – klasycystyczny kościół wybudowany w latach 1795-1798 według projektu architekta K. G. Lomghansa
- Kościół Świętej Trójcy – wybudowany w XIII w. jako kaplica cmentarna.
- Kaplica grobowa rodu Sadebecków – wzniesiona w 1805 przez patrycjuszowski ród Sadebecków, mająca postać rotundy.
- Mury obronne – wzniesione pod koniec XIII w. na polecenie księcia Świdnickiego Bolka I. Wzmocnione basztami i półbasztami łupinowymi. Po wojnie husyckiej dobudowano mury wewnętrzne tworząc w ten sposób pas zieleni (międzymurze). W XVIII w. częściowo zlikwidowane.
- Synagoga w Dzierżoniowie - synagoga wybudowana w 1870 r.
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Zabytki Dzierżoniowa.
- Bielawa
- Neogotycki kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
- Kościół pw. Bożego Ciała
- Kościół pw. Świętego Ducha
- Pałac Sandreckich
- Pływalnia "AQUARIUS"
- Wyciągi narciarskie
- Ośrodek Wczasowo Wypoczynkowy "Sudety"
- Góra Parkowa
- Łysa Góra
- Kalenica
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Zabytki Bielawy.
- Niemcza:
- Pieszyce:
- zamek z XVII w.
- Mościsko:
- Kościół św. Jana Chrzciciela
- Przerzeczyn-Zdrój:
- zespół renesansowych nagrobków rycerskich w murach kościoła
- Średniowieczne krzyże pokutne
- Wojsławice:
[edytuj] Wydarzenia kulturalne i sportowe
- Jarmark św. Jerzego - Dzierżoniów - kwiecień
- Majówka – impreza folklorystyczna w Bielawie – maj
- Dni Dzierżoniowa - maj
- Dni Niemczy - maj
- StreetFighter Festival (SFF) – impreza motocyklowa w Bielawie – maj/czerwiec
- Dni Bielawy – czerwiec
- Dni Piławy Górnej – czerwiec
- Dni Pieszyc – czerwiec
- Poezja na murach – koncert poezji śpiewanej w Dzierżoniowie – czerwiec
- Sudeckie Lato – festyn sportowo-rekreacyjny w Bielawie – lipiec
- Tolk-Folk – festiwal Tolkiena w Bielawie – lipiec
- Miodobranie - Jarmark Pszczelarski w Dzierżoniowie - sierpień
- Regałowisko – Międzynarodowy festiwal muzyki reggae w Bielawie – sierpień
- Prezentacje Dzierżoniowskie – wrzesień
- Sowiogórski Festiwal Techniki - Dzierżoniów - wrzesień
- Darcie gumy Kormoran Grand Prix – zawody dla siłaczy w Bielawie – listopad
- Poetycka Stajnia - Ogólnopolski Konkurs Poezji Śpiewanej w Dzierżoniowie - listopad
[edytuj] Szkoły ponadgimnazjalne powiatu dzierżoniowskiego
- Zespół Szkół Ogólnokształcących w Dzierżoniowie z I Liceum Ogólnokształcącym im. J. Śniadeckiego
- II Liceum Ogólnokształcące im. Jana Pawła II w Dzierżoniowie
- Zespół Szkół Nr 1 im. prof. Wilhelma Rotkiewicza w Dzierżoniowie
- Zespół Szkół Nr 2 im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego w Dzierżoniowie
- Zespół Szkół Nr 3 im. Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej w Dzierżoniowie
- Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące w Dzierżoniowie
- Zespół Szkół Ogólnokształcących w Bielawie z Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Chrobrego
- Zespół Szkół w Bielawie
- Zespół Szkół im. ks. Jana Dzierżonia w Pieszycach
[edytuj] Miejscowości powiatu dzierżoniowskiego
Poniższy wykaz przedstawia wszystkie miasta, wsie i dzielnice miast (leżące poza główną częścia miast) w powiecie. Miasta: Piława Górna, wsie: Gola Dzierżoniowska i dzielnice Rościszów.
Bielawa - gmina Bielawa
Byszów - gmina wiejska Dzierżoniów
Dobrocin - gmina wiejska Dzierżoniów
Dzierżoniów - gmina miejska Dzierżoniów
Gilów - gmina Niemcza
Gola Dzierżoniowska - gmina wiejska Dzierżoniów
Jaźwina - gmina Łagiewniki
Jędrzejowice - gmina wiejska Dzierżoniów
Jodłownik - gmina wiejska Dzierżoniów
Kiełczyn - gmina wiejska Dzierżoniów
Kietlin - gmina Niemcza
Kołaczów - gmina Łagiewniki
Książnica - gmina wiejska Dzierżoniów
Ligota Mała - gmina Niemcza
Ligota Wielka - gmina Łagiewniki
Łagiewniki - gmina Łagiewniki
Młynica - gmina Łagiewniki
Mościsko - gmina wiejska Dzierżoniów
Myśliszów - gmina wiejska Dzierżoniów
Niemcza - gmina Niemcza
Nowa Wieś Niemczańska - gmina Niemcza
Nowizna - gmina wiejska Dzierżoniów
Oleszna - gmina Łagiewniki
Ostroszowice - gmina wiejska Dzierżoniów
Owiesno - gmina wiejska Dzierżoniów
Pieszyce - gmina Pieszyce
Piława Dolna - gmina wiejska Dzierżoniów
Piława Górna - gmina Piława Górna
Podlesie - gmina Niemcza
Przerzeczyn-Zdrój - gmina Niemcza
Przystronie - gmina Łagiewniki
Radzików - gmina Łagiewniki
Ratajno - gmina Łagiewniki
Roztocznik - gmina wiejska Dzierżoniów
Sieniawka - gmina Łagiewniki
Sienice - gmina Łagiewniki
Słupice - gmina Łagiewniki
Sokolniki - gmina Łagiewniki
Stoszów - gmina Łagiewniki
Trzebnik - gmina Łagiewniki
Tuszyn - gmina wiejska Dzierżoniów
Uciechów - gmina wiejska Dzierżoniów
Wilków Wielki - gmina Niemcza
Włóki - gmina wiejska Dzierżoniów
[edytuj] Najwyższe szczyty
Wielka Sowa (Góry Sowie) - 1015 m n.p.m.
Kalenica (Góry Sowie) - 964 m n.p.m.
Wilczyna (Góry Sowie) - 665 m n.p.m.
Kuczaba (Góry Sowie) - 654 m n.p.m.
Radunia (Masyw Ślęży) - 578 m n.p.m.
Cisówka (Góry Sowie) - 490 m n.p.m.
Szczytna (Masyw Ślęży) - 480 m n.p.m.
Góra Parkowa (Góry Sowie) - 455 m n.p.m.
Krowiak - 397 m n.p.m.
Łysa Góra - 365 m n.p.m.
Lipowa - 351 m n.p.m.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Miasta: Bielawa • Dzierżoniów • Niemcza • Pieszyce • Piława Górna
Gminy: Dzierżoniów • Łagiewniki • Niemcza
Miasta na prawach powiatu: Jelenia Góra | Legnica | Wrocław
Powiaty: bolesławiecki | dzierżoniowski | głogowski | górowski | jaworski | jeleniogórski | kamiennogórski | kłodzki | legnicki | lubański | lubiński | lwówecki | milicki | oleśnicki | oławski | polkowicki | strzeliński | średzki | świdnicki | trzebnicki | wałbrzyski | wołowski | wrocławski | ząbkowicki | zgorzelecki | złotoryjski