Dewon
Z Wikipedii
| Okres poprzedzający |
Okres omawiany | Okres następny |
| sylur | dewon | karbon |
| tabela stratygraficzna | ||
Dewon (ang. Devonian) - czwarty okres ery paleozoicznej. Trwał od 416 do 359 milionów lat temu.
Nazwa pochodzi od hrabstwa Devon w południowo-zachodniej Anglii, skąd pochodzą pierwsze zbadane skały tego okresu. Dzieli się na dewon dolny (wczesny), środkowy i górny (późny). W dewonie istniały duże bloki kontynentalne rozdzielone oceanami. W wyniku erozji łańcuchów górskich na północnej półkuli wytworzyła się ogromna ilość okruchów skalnych i piasku. Spowodowało to powstanie wielkich pokładów zlepieńców oraz piaskowców o czerwonej barwie. Wraz z końcem dewonu znacznie ocieplił się klimat. Na mapach i przekrojach geologicznych skały dewońskie znaczy się barwą brązową.
Spis treści |
[edytuj] Flora
Na florę lądową dewonu dolnego i środkowego składały się pierwotne rośliny naczyniowe (psylofity), najpierwotniejsze paprocie oraz pierwotne rośliny widłakowe i skrzypowe, z plechowców: glony oraz grzyby glonowce. Psylofity wymarły w gónym dewonie, kiedy to pojawiły się pierwotne paprocie, rośliny skrzypowe i prawdopodobnie pierwsze rośliny nasienne (kordaity i paprocie nasienne), z mszaków: wątrobowce, z plechowców: glonogrzyby i inne. W morzach dewońskich żyły krasnorosty i prawdopodobnie brunatnice.
[edytuj] Fauna
Dewon to czas pierwszych zwierząt lądowych: z bezkręgowców stawonogi (dewon dolny i środkowy), a z kręgowców płazy tarczogłowe (dewon górny). Nadal rozwijała się fauna morska. Z bezkręgowców licznie występowały ramienionogi i koralowce, spośród głowonogów pojawiły się amonity, z kręgowców ostatecznie rozwinęły się ryby dwudyszne oraz trzonopłetwe.
[edytuj] Dewon na ziemiach Polski
- echa orogenezy kaledońskiej powodują niemal całkowite wycofanie się morza,
- formacje z obszarów lądowych świadczą o panującym wówczas gorącym i suchym klimacie,
- schyłek najstarszego dewonu to transgresja morska na obszarze niemal całej Polski - zalaniu nie ulegają tylko Sudety i ich przedgórze,
- zaczynają się wstępne ruchy górotwórcze orogenezy hercyńskiej,
- w Polsce najwięcej pozostałości z okresu dewonu znajduję się na powierzchni w Górach Świętokrzyskich, są to wapienie z licznymi skamieniałościami,
- w Sudetach osady dewońskie występują w Górach Kaczawskich, depresji Świebodzic i Górach Bardzkich, są to słabo zmetamorfizowane osady ilaste i piaszczyste oraz metawulkanity.
[edytuj] Bogactwa naturalne
Formacje dewońskie zawierają złoża pirytu, rud miedzi, rud cynku i ołowiu oraz surowce węglanowe (wapienie, margle i piaskowce kwarcytowe).
