Deklaracja Balfoura
Z Wikipedii
To jest artykuł z cyklu Historia Izraela |
|
Deklaracja Balfoura (The Balfour Declaration) – wydane 2 listopada 1917 roku oświadczenie brytyjskiego ministra spraw zagranicznych lorda Arthura Jamesa Balfoura o poparciu Wielkiej Brytanii dla koncepcji utworzenia żydowskiej siedziby narodowej w Palestynie.
Gdy w 1914 roku wybuchła I wojna światowa, Wielka Brytania znalazła się w trudnej sytuacji związanej z brakiem acetonu - niezbędnego składnika kordytu (rodzaj prochu), używanego do pocisków przez artylerię królewskiej marynarki. Winston Churchill zwrócił się do żydowskiego naukowca, chemika Weizmanna (1874-1952), z prośbą o "trzydzieści tysięcy ton acetonu". Weizmann zrealizował brytyjskie zamówienie i poprosił o stworzenie żydowskiej siedziby narodowej w Palestynie. Bardziej prawdopodobna wydaje się wersja iż deklaracja ta była ceną, za pomoc wpływowych środowisk żydowskich we wciągnięciu do wojny Stanów Zjednoczonych.
Przewidując koniec wojny i możliwość utworzenia brytyjskiego mandatu nad Palestyną, rząd brytyjski 2 listopada 1917 roku skierował, przez Balfoura, pismo do przedstawiciela międzynarodowej Agencji Żydowskiej lorda Lionela Waltera Rotschilda, który był zarazem przewodniczącym Brytyjskiej Federacji Syjonistycznej. Deklaracja twierdzała, że "rząd Jego Królewskiej Mości przychylnie zapatruje się na ustanowienie w Palestynie domu dla narodu żydowskiego". Dokument ten stał się znany jako "Deklaracja Balfoura" i był wielką zachętą dla syjonistycznych Żydów na całym świecie. Stanowiła pierwszy krok ku ustanowieniu państwa Izrael.