34 Pułk Piechoty
Z Wikipedii
34 Pułk Piechoty – polska jednostka wojskowa okresu międzywojennego
Miejsce stacjonowania 1918-1939 - Biała Podlaska
Święto pułkowe – 8 maja - (Rocznica bitwy pod Rzeczycą i zwycięstwa nad Dnieprem - 8. V. 1920).
[edytuj] Historia
34 Pułk Piechoty powstał 7 grudnia 1918 r. z oddziałów 2. pp Polskiej Siły Zbrojnej (Polnische Wehrmacht), członków POW i zwerbowanych ochotników z Podlasia. Już 1 listopada 1918 r. na rozkaz władz wojskowych polskich do Dęblina przybył na czele niewielkiego oddziału 2. pp mjr Aleksander Jerzy Narbutt-Łuczyński. Zażądał i wyegzekwował on tego samego dnia od komendanta twierdzy - austriackiego mjr. Nemansky'ego wydanie twierdzy w ręce polskie. Wycofujący się w popłochu Austriacy przekazali twierdzę Dęblin ze wszystkimi magazynami i składami wojskowymi. Początkowo Pułk przyjął nazwę 4. pp (powstał tylko 1 baon pod dow. kpt. Ludwika Bittnera). Z rozkazu Sztabu Generalnego z dn. 7 grudnia 1918 r. 4. pp został przemianowany na 34 pp. Mjr Aleksander Łuczyński został zatwierdzony na dcę Pułku. Nowotworzący się 34 pp otrzymał jako kadrę oficerską od Dowództwa Okręgu Generalnego - Lublin 36 oficerów z kursów oficerskich dla oficerów z byłej armii carskiej w Zajezierzu (k. Dęblina). Inni oficerowie i podoficerowie rekrutowali się spośród Legionów oraz z armii austriackiej. Mjr Aleksander Łuczyński aby ułatwić trud organizacyjny stworzył 15 grudnia baon etapowy nr 34 dla służby garnizonowej i wartowniczej twierdzy Dęblin. Jednocześnie stworzył 3 półbaony o pełnej kadrze oficerskiej (zamierzał je w przyszłości rozwinąć w pełne baony). W końcu grudnia DOG - Lublin zażądało bezzwłocznego wystawienia przynajmniej jednego pełnego baonu na potrzeby frontu lwowskiego. Z kadry oficerskiej III półbaonu oraz z szeregowych pozostałych półbaonów został zorganizowany na prędce III baon 34 pp pod dowództwem kpt. Bębenkowskiego. 31 grudnia III baon został przetransportowany z Dęblina do Białej Podlaskiej, opuszczonej dopiero przez Niemców. Po kilku dniach pobytu III baonu w Białej Podlaskiej został on na rozkaz DOG - Lublin zawrócony do Dęblina. W międzyczasie I i II półbaon zostały już uzupełnione przez napływających ochotników. W dniach 7-14 stycznia 1919 r. cały 34 pp stopniowo przetransportowano do Białej Podlaskiej, gdzie został włączony do grupy operacyjnej "Podlasie" pod dowództwem gen. Antoniego Listowskiego. W tym okresie 34 pp czerpał uzbrojenie i umundurowanie z dęblińskiej twierdzy. Baony Pułku zostały wyposażone w karabiny włoskie i austriackie zaś umundurowanie i ekwipunek były poniemieckie.
34 pp brał udział w walkach w 1919 oraz w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku.
W 1939 w trakcie kampanii wrześniowej walczył w składzie 9. Dywizji Piechoty.
W chwili rozpoczęcia wojny Pułk wraz z dywizją znajdował się w odwodzie Armii Pomorze. W dniu 1 września wykonując masz w rejon Piły-Młyna w celu zajęcia pozycji obronnych nad rzeką Brdą stoczył walkę z Niemcami w rejonie Pruszcza, Bagiennicy i Gostycyna. I baon skutecznie bronił Gostycyna, III baon zosytał rozbity przez oddziały 3. DPanc. w lesie na wschód od Pruszcza. II baon zajmował pozycje w rejonie Łyskowa.
W dniu 2 września nacierał w składzie Dywizji,w ogólnym kierunku na Sokole-Kuźnicę. Ciężkie straty poniósł II baon walczący w rejonie mostu w Sokole-Kuźnicy, ranny wtedy został dca Pułku. I baon tego Pułku osłaniał uderzenie 35. pp na Klonowo. W dniu 3 września Pułk dowodzony przez mjr. Jana Klaklę przebijał się w składzie 9. DP w kierunku Świecia.
W dniu 3 września 1939 po walkach w rejonie Terespola większość żołnierzy Pułku dostała się do niewoli niemieckiej. Z rozbitków 34 pp został sformowany baon, który następnie wszedł w skład OW ppłk. dypl. J. Maliszewskiego osłaniającego od północy działania w bitwie nad Bzurą. Dca 34 pp-ppłk dypl. Budrewicz dwukrotnie ranny w walkach na Pomorzu został przewieziony do szpitala w Brześciu nad Bugiem. Po dostaniu się do sowieckiej niewoli został zamordowany w 1940 r.
[edytuj] Dowódcy
- płk Aleksander Jerzy Łuczyński (1918-1920)
- płk Ludwik Bittner
- ppłk Franciszek Grabowski (1932)
- ppłk dypl. Wacław Budrewicz (do 2 września 1939)
- mjr Jan Kukla (2–3 września 1939)