Maoisme
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Maoisme, eller marxismen-leninismen Mao Tse Tung si tenking, er ein politisk ideologi.
Namnet er etter den kinesiske politikaren Mao Zedong, (1893-1976). Han leidde ein bonderevolusjon under kommunistisk leiing i Kina, og proklamerte i 1949 Folkerepublikken Kina, der han sjølv vart president. Etter at Deng Xiaoping byrja å reformera Folkerepublikken Kina i 1978 har Mao Zedong sine tankar hatt mindre å seia. Trass i dette er maoismen offisiell ideologi for det kinesiske kommunistpartiet.
Maoismen byggjer på det som blir kalla marxismen-leninismen, det vil seie tankar frå Karl Marx, Vladimir Lenin og Josef Stalin. Det nye er satsinga på bøndene som massebasis for revolusjonen. I den strategiske teorien er hovudvekta på stendig ny aktivisering av massane, avdi klassekampen held fram under sosialismen. Maoismen set krav om handling i tilspissa form. Dette set krav til disiplinen, teoretisk utforma som demokratisk sentralisme: Handlingsfridom på lægre nivå, hard disiplin andsynes avvik frå hovudlina.
Grunna dei særlege kinesiske tilhøva; digert land og lite industri, har maoismen spela lita rolle elles i verda. I Noreg kom maoismen mellom anna til å påverka ein del av norskdomsrørsla. Maoismen i Noreg byrja sist på 1960-talet som ei radikalisering i Sosialistisk Folkeparti sin dåverande ungdomsorganisasjon, Sosialistisk Ungdomsfylking (SUF), og voks etterkvart til partiet AKP(ml). AKP har framleis ei dominerande rolle i RV. Maoistane i Noreg vart aldri mange, men spela ei relativt stor rolle i kulturlivet og som opposisjon i fagrørsla.
[endre] Bakgrunnsstoff
- E. Snow: Rød stjerne over Kina.
- Mao Zedong: Verk i utval, 1963-77.
 |
Denne historieartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia å vekse seg stor og sterk gjennom å utvide han.
Sjå òg: Oversyn over historiespirer. |
