Zoekmachine
Een zoekmachine (Engels: "search engine") is een instrument waarmee men informatie kan zoeken in een bepaalde collectie. Zonder nadere kwalificatie wordt tegenwoordig met zoekmachine meestal bedoeld: een webdienst waarmee met behulp van vrije trefwoorden full text kan worden gezocht in het gehele World Wide Web. Een veelgebruikte zoekmachine is Google, maar er zijn er veel meer.
Inhoud |
[bewerk] Technieken
Zoekmachines indexeren webpagina's geautomatiseerd door middel van robots/spiders. Dit zijn programma's die webpagina's downloaden en vervolgens nuttige informatie verzamelen van de pagina, zoals woorden en links. De links worden weer aan de spider als input gegeven om weer gedownload te worden. De gevonden woorden worden opgeslagen in een gigantische database.
De zoekmachines werken met verschillende technieken. Oorspronkelijk werkten de zoekmachines met de door de webmasters zelf opgegeven zoektermen (keywords), maar daar werd veel misbruik van gemaakt doordat de webmasters keywords gingen gebruiken die veel publiek trokken, maar geen verband hielden met de inhoud van de pagina, zoals bijvoorbeeld het woord 'sex'.
Daarom werden diverse andere alternatieve technieken ontwikkeld. Zo werkt Google onder andere met de populariteit van de websites: het aantal malen dat een website op andere websites wordt vermeld. Ook wikipedia wordt soms wel eens gebruikt om een website op die manier populairder te maken. Dit is niet onjuist als het werkelijk gaat om een informatieve en bij het lemma passende site. Op de websites van de zoekmachines is meestal wel informatie te vinden over hoe ze werken.
Het aantal spider-based-zoekmachines is beperkt. Grote internationale zoekmachines zijn Google, Teoma, MSN en Yahoo. Bekende Nederlandse zoekmachines bedoeld om te zoeken naar Nederlandstalige pagina's zijn Kobala, Ilse en voorheen ook Track. Walhello is een in Nederland ontwikkelde internationale zoekmachine.
Er zijn ook metazoekmachines, zoekmachines die werken via de resultaten van andere zoekmachines. Voorbeelden zijn Metacrawler, Ixquick en Ez2Find. Nederland kent ook metazoekmachines zoals Zoeken.nl, Multizoeker, Metaspider.nl, Zoekal en Laquza.
[bewerk] Gebieden
De meeste zoekmachines zijn bedoeld om iets op het web te vinden via het HTTP protocol. Het gaat dan om informatie die ook met een browser bekeken kan worden. Daarnaast kunnen sommige zoekmachines ook informatie in nieuwsgroepen vinden. Bijvoorbeeld Google kopieert veel nieuwsgroepen naar de eigen servers, zodat daar in gezocht kan worden. Tot slot zijn er enkele zoekmachines die kunnen zoeken naar bestanden via het File Transfer Protocol.
[bewerk] Zoekmachine-optimalisatie
Zoekmachine-optimalisatie (search engine optimization) is het geheel aan activiteiten bedoeld om een webpagina hoog te laten scoren in de reguliere zoekresultaten van een zoekmachine, op voor de webpagina relevante trefwoorden of zoektermen
Sommige websites proberen de zoekresultaten van de zoekmachines in hun voordeel te beïnvloeden door gebruik te maken van truukjes. Zo vermelden sommige websites in de broncode vele honderden woorden. Of zinnen met steekwoorden hebben dezelfde kleur als de achtergrondkleur van de website; ze zijn dan wel zichtbaar voor de zoekmachine, maar niet voor de bezoeker ( cloaking ). Weer een andere truuk is om dezelfde website op verschillende locaties neer te zetten. Deze truukjes werken vaak in het begin even, totdat ze veel gebruikt gaan worden; dan verzinnen de makers van de zoekmachines methodes om dit soort ongewenste optimalisatie tegen te gaan. Tegenwoordig treden makers van zoekmachines harder op tegen zulke ongewenste truukjes waarbij de website zelfs totaal uit de index van de zoekmachine verwijderd kan worden.
Zoekmachine-optimalisatie wordt vaak door een specialist uitgevoerd die dit tot hun commerciële kernactiviteit hebben gemaakt. Zoekmachine optimalisatie is inmiddels zover geprofessionaliseerd dat er zowel een Nederlandse, Europese als een internationale brancheorganisatie is. Over het algemeen kun je zeggen dat de beste optimalisatie van een website het leveren van gedegen inhoud ( content ) is in combinatie met een gedegen structuur. Uiteraard is het ook belangrijk om een goede titel aan de pagina mee te geven en zijn relevante metatags belangrijk. Let hierbij vooral op dat u voor iedere pagina een titel, steekwoorden en omschrijving maakt die bij deze pagina horen. Zomaar lukraak woorden verzinnen ( het toepassen van verkeerde metatags ) zorgt ervoor dat zoekmachines uw pagina niet opnemen.
[bewerk] Adverteren bij Zoekmachines
Een andere manier om 'hoog te scoren' bij zoekmachines is adverteren. Aanvankelijk kon er tegen betaling een plaats hoog in de ranking 'gekocht' worden als advertentie. Tegenwoordig is het bij bijna alle zoekmachines zo dat een dergelijke praktijk niet meer mogelijk is, omdat gebruikers het niet meer accepteren. In plaats daarvan worden er op een aparte plaats (vaak aan de rechterkant, soms ook bovenaan) zogenaamde 'gesponsorde koppelingen' getoond. Dit wordt door gebruikers als minder storend ervaren, omdat 'echte resultaten' en advertenties duidelijker te onderscheiden zijn.
De advertentieruimte bij de gesponsorde koppelingen wordt meestal 'verkocht' per opbod via het 'pay per click' systeem. Bij bijvoorbeeld zoekmachine Google wordt de positie bij de gesponsorde koppelingen bepaald door de bieding van de adverteerder te vermenigvuldigen met de Click Trough Rate. Steeds meer commerciele bedrijven en instellingen ontdekken deze vorm van adverteren. Op dit moment (september 2006) wordt meer dan de helft van de online marketingbestedingen aan zoekmachinemarketing uitgegeven.
[bewerk] Gespecialiseerde zoekmachines
Om de hegemonie van marktleiders als Google te ontlopen richten sommige zoekmachines zich op een bepaald specialisatiegebied. Omdat zij speciaal zijn geconfigureerd om juist voor dit gebied de beste resultaten naar boven te halen denken zij het hierop beter te doen dan algemene zoekmachines.
Een van die specialisatiegebieden is de academische wereld. Elsevier Science richt zich met Scopus op deze niche, waarmee zowel wetenschappelijk tijdschriften worden doorzocht, alswel de academische kennis op het Internet door gebruik te maken van Scirus. Web of Science (van Thompson Isi) is een concurrent die negenduizend tijdschriften en een krantenarchief van zestig jaar doorzoekt. Google probeert met CrossRef Search zelf ook een speler in deze markt te worden.
Een andere specialisatiegebied voor zoekmachines zijn consumentenproducten. Het Nederlandse El Cheapo heeft zich gespecialiseerd in het vergelijken van bepaalde producten bij verschillende aanbieders. Google doet hetzelfde met Froogle.
