Verslaving
Verslaving is een toestand waarin een persoon fysiek en/of mentaal van een gewoonte of stof afhankelijk is, zodanig dat hij/zij deze gewoonte of stof niet, of heel moeilijk los kan laten. Als het lichaam deze stof of gewoonte dan moet loslaten kunnen er ernstige ontwenningsverschijnselen optreden bij deze persoon.
Inhoud |
[bewerk] Soorten
Verslaving aan drugs, het roken van tabak of gebruik van alcohol zijn voorbeelden van verslaving aan een stof.
Verslaving aan gokken of chatten via internet, workaholisme of gameverslaving zijn voorbeelden van verslaving aan gewoonten.
Binnen de verslaving aan een stof wordt er ook gesproken over een lichamelijke en geestelijke verslaving. Een lichamelijke verslaving houdt in dat het menselijk lichaam gewend is geraakt aan de stof die intensief gebruikt wordt, en zich aangepast heeft aan die stof. Wordt er in zo'n geval gestaakt met het gebruiken van die stof, dan ontstaan er ziekteverschijnselen zoals koorts, slapeloosheid en braken. Dit noemt men onthoudingsverschijnselen.
Geestelijke verslaving betekent dat iemand een stof heel erg lekker vindt, en niet meer zonder kan. Deze vorm van verslaving is persoonsgebonden, omdat verschillende mensen verschillende dingen lekker vinden. Bij geestelijke verslaving kan iemand zodanig naar een stof verlangen dat alle gedachten draaien om het gebruiken en verkrijgen van die stof.
[bewerk] Problematiek
Verslaving wordt in de hulpverlening vaak aangeduid met 'problematisch middelengebruik'. Dat duidt erop dat er ook middelengebruik is dat minder of überhaupt geen problemen veroorzaakt.
De meerderheid van de bevolking gebruikt 'roeswekkende middelen', waaronder drugs, zonder zichzelf of anderen schade te berokkenen. Zo is sociaal drinken, gematigd en verantwoorde alcoholconsumptie, ingeburgerd. Voor illegale middelen is, met uitzondering van cannabis, maatschappelijk aanvaard en geïntegreerd gebruik veeleer minimaal (en dus marginaal).
Bij een minderheid van de bevolking is middelengebruik een probleem bij het uitvoeren van dagelijkse taken en het leiden van wat de meerderheid van de bevolking een 'normaal' leven noemt.
De impact daarvan, van het problematisch gebruik van deze minderheid, op onze samenleving is groot. Het gaat niet alleen om de gebruiker van drugs die fysieke schade ondervindt. Middelenmisbruik leidt onder meer tot een verhoogde kost in de ziekteverzekering, tot veiligheidsproblemen en tot (intra-familiaal) geweld. Wel moet voor de volledigheid vermeld worden dat het algemeen heersende "zwart/wit"-beeld dat bestaat over middelen gebruik en gebruikers ten opzichte van mensen die enkel alcohol (specifiek) consumeren niet geheel terecht is. Statistisch is het een gegeven dat per jaar een x-voudig aantal mensen overlijdt aan de gevolgen van alcohol, (inclusief de hele problematiek daar aan voorafgaand) dan dat van alle andere (illegale) middelen bij elkaar. Hoewel hier niet een risico-factor kan worden afgeleid, kan wel worden geconstateerd dat het aantal alcoholisten in Nederland aanzienlijk groter is. Dit lijkt de theorie dat sociale acceptatie zou bijdragen aan de situatie, onderuit te halen. (Een argument dat veel gehoord wordt onder de coffeeshop-bezoekers wanneer gevraagd wordt naar de mening omtrent het gedoogbeleid.) Aan de andere kant is ook wel door verslavingsdeskundigen vastgesteld dat een significant percentage van het aantal doden door middelen gebruik "per ongeluk" ergo: een onbedoeld neveneffect was; wat mede kan worden toegeschreven aan beperkte voorlichting en verificatie (test) mogelijkheden beschikbaar voor illegale middelen. Een opzettelijke overdosis met als doel zelfmoord, slaagt in nog geen derde van de gevallen; hoewel de lichamelijke schade soms aanzienlijk kan zijn. (zie Toxicologie)
Sites die duidelijke informatie verstrekken omtrent middelen misbruik zijn o.a.:
- Jellinek Verslavings Kliniek(zeer uitgebreid, met zelf-kennis-tests)
- CrisisCare Door de overheid erkende instelling met grote hoeveelheid informatie
- Diverse actuele bronnen van het Min.VWS
- Verslaafd.infoSite met veel info voor professional en geïnteresseerden. Inclusief afstudeeropdracht HBO-V.
[bewerk] Oorzaken
Problematisch middelengebruik wordt in de hulpverlening soms evolutief, complex, meervoudig, chronisch en langdurig genoemd. Het evolueert, hoewel niet altijd van kwaad naar erger. Het is complex omdat er zoveel verschillende invloeden op elkaar inwerken. En het is veelal slechts een stukje van een grote puzzel (zelden alleen een verslaving). Voorts is het chronisch en langdurig, het houdt niet op vandaag op morgen.
[bewerk] Eigenheid
Een persoon kan door zijn eigenheid op biologisch, psychologisch of genetisch vlak een bepaalde gevoeligheid hebben voor (problematisch) middelengebruik.
[bewerk] Omgeving
Middelengebruikers staan bovendien onder invloed van hun directe omgeving, hun familie, school, vrienden... Vooral mensen die een eerder afhankelijke persoonlijkheid hebben, worden vlugger beïnvloed door hun omgeving. Vaak speelt nieuwsgierigheid een grote rol.
[bewerk] Structurele factoren
Ook structurele factoren zoals de woonomgeving, socio-economische invloeden of de beschikbaarheid van middelen op de markt in een bepaalde buurt of in het algemeen kunnen ertoe leiden dat iemand sneller overdadig middelen gaat gebruiken. Ook terugkerende problematiek met het in stand houden van de maatschappelijke functie en zelfstandigheid kan leiden tot opnieuw middelen gebruik. Hoewel er minder drugsverslaafden als problematisch alcoholisten (alcohol is volgens de wet op de regel ook harddrugs..) is het toch een ernstig en zeer belastend probleem voor de betreffende persoon om op vooral de langere termijn een goed "normaal" beschouwd leven op te bouwen zonder contacten / gebruikers & dealers. Dit terugkeren van de verslavingssituatie noemt men recidiveren en is meestal gevolg van aanhoudende problematiek rond de maatschappelijke rol na een periode van verslaving. Niet altijd onterecht maar toch gestigmatiseerd wordt soms gekeken naar drugsgebruikers alsof ze per definitie dus ook wel zullen dealen. Dit kan dermate sociale ontwrichting doen ontstaan dat de betreffende persoon een compleet andere levenstijl en plek zal moeten zoeken om het probleem te bestrijden. Er zijn ook (zeldzame) gevallen bekend waarin (illegale) middelen gebruikt eigenlijk niet meer gewenst was af te breken. (40 jaar heroïne gebruik kan dodelijk aflopen bij het afkicken.)
[bewerk] Het wettelijk kader
Het wettelijk kader is een belangrijke structurele factor, die vaker een weerspiegeling is van economische, politieke en sociaal-historische verhoudingen dan gebaseerd op de aard en het misbruik van de producten. De productkennis van middelen loopt traditioneel achter, en parallel ook het wettelijk kader. Bovendien bepaalt het al dan niet verbieden van een bepaald middel sterk het gebruik of misbruik.
[bewerk] Culturele factoren
De gemedicaliseerde maatschappij, de reclame voor tabak en alcohol en de eerder tolerante houding tegenover middelengebruik in de arbeidssfeer spelen een rol bij wat men in het algemeen verslaving noemt.
[bewerk] Verwante onderwerpen
- Drug (Drugs ofwel middelen, verslavende drugs, illegale drugs)
- Genotmiddel (Drug)
- Verdovend_middel/drug
- Toxicologie (De leer van schadelijkheid van stoffen / toxiciteit)
- Geneesmiddel (In het engels ook wel naar gerefereerd als Drug)
- DSM IV Inhoud
[bewerk] Externe links
- Verslaafd.info Op deze site vind u een veelheid aan info over verslaving, de verschillende soorten drugs en en verslaving gerelateerde ziekten.
