Strafbaar feit
Strafbare feiten zijn gedragingen die bij wet verboden zijn. Op inbreuk staat straf. Synoniemen voor strafbare feiten zijn delict en misdrijf.
Inhoud |
[bewerk] België
In België worden de strafbare feiten "misdrijven" genoemd. Het Strafwetboek deelt de misdrijven in in drie categorieën:
- misdaden, waarop criminele straffen staan,
- wanbedrijven, waarop correctionele straffen staan,
- overtredingen, waarop politiestraffen staan.
Misdrijven worden, naargelang de categorie waartoe zij behoren, voor een andere rechtbank behandeld, namelijk respectievelijk het Hof van assisen, de correctionele rechtbank en de politierechtbank.
Minderjarigen die strafbare feiten plegen, worden beoordeeld door de Jeugdrechtbank. Men spreekt in dat geval niet over "misdrijven", maar over als misdrijf omschreven feiten (of kortweg MOF).
[bewerk] Nederland
Een voorbeeld van een strafbaar feit is te vinden in artikel 310 van het Wetboek van Strafrecht:
- Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.
Strafbare feiten kunnen worden onderverdeeld in:
[bewerk] Misdrijf
Misdrijven zijn ernstigere inbreuken op de rechtsorde en omvatten rechtstreekse inbreuken op andermans rechten (doodslag, diefstal, verkrachting), en inbreuken tegen de private (bankbreuk, jaarrekeningfraude, onttrekking goederen aan civiel beslag) of publieke (aanslag op de koning, belastingfraude, landverraad, terroristische activiteiten) rechtsorde. Ook omvat deze een aantal gevaarszettingsdelicten zoals het veroorzaken van een overstroming, explosie, radioactieve besmetting, brandstichting, gevaar veroorzaken voor trein- of luchtvaartverkeer.
[bewerk] Overtreding
Op een overtreding staat maximaal één jaar hechtenisstraf (voor misdrijven tot 20 jaar of levenslange gevangenisstraf). Daarnaast zijn pogingen tot overtreding niet strafbaar, en wordt een overtreding door de kantonrechter (sector kanton bij de rechtbank) afgehandeld, in plaats van door de rechtbank.
Overtredingen omvatten vaak lichtere ordeverstoringen: gedrag dat de rechtsorde geld kost (rommelmaken), of gewoon erg irritant is (hondenpoep, openbare dronkenschap).
[bewerk] Wetgeving
Niet alle strafbare feiten zijn geregeld in het Wetboek van Strafrecht. Er zijn ook veel andere wettelijke regelingen waarin strafbare gedragingen omschreven staan, waarvan sommigen overtredingen en anderen misdrijven zijn, zoals de Veewet, de Wegenverkeerswet, de Opiumwet, de Wet Economische Delicten en de Algemene Plaatselijke Verordening van de gemeente.
In gemeentelijke verordeningen mogen alleen overtredingen staan. Daarnaast bevat het Wetboek van Strafrecht een aantal algemene overtredingen zoals baldadigheid, openbare dronkenschap, en onbevoegd betreden van privéterrein.
[bewerk] Andere regimes
In totalitaire regimes worden delictsomschrijvingen soms vaag gehouden (omschrijvingen als "hij die een inbreuk maakt op de algemene en politieke rechtsorde", "staatsgevaarlijke of ondermijnende activiteiten"), zijn ze in strijd met grondrechten (bijvoorbeeld homoseksualiteit), worden ze zo gesteld dat iedereen eronder kan vallen (het hebben van "staatsgevaarlijke denkbeelden"), of wordt het legaliteitsbeginsel niet gevolgd (strafbaarstelling van alles dat naar de mening van het volk strafbaarheidsstelling behoeft, das Gesundenes Volksempfinden). Ook zijn straffen vaak buitenproportioneel. Daar waar de sharia is ingevoerd, worden bovendien gedragingen als overspel of het heffen van rente strafbaar gesteld, met lijfstraffen en doodstraffen als steniging als sanctie.
[bewerk] Zie ook
- Strafrecht - Nederland voor de toepasselijkheid van het Nederlandse strafrecht, de rol van de verschillende rechterlijke instanties, en het opleggen van straffen en maatregelen.
- Strafrecht - België
