Soekarno

Soekarno (Soerabaja 6 juni 1901 – 21 juni 1970) was de eerste president van de Republiek Indonesië. In Indonesië werd hij meestal Bung Karno genoemd (vaak samen met Mohammad Hatta, die Bung Hatta genoemd werd; Bung is een koosnaam zoals vadertje Drees).

Soekarno (in Engelstalige landen ook gespeld als Sukarno) werd geboren in Soerabaja. Zijn vader, Raden Soekemi Sosrodihardjo, een Javaan, was schoolmeester op een basisschool. Zijn moeder, Ida Ayu Nyoman Rai, was Balinese.

Soekarno ging eerst naar de Javaanse basisschool (Sekolah Dasar Jawa), daarna naar de ELS (Europeesche Lagere School) tot 1915. Hij zat daarna op de HBS (Hoogere Burger School) tot 1920. Nadat hij geslaagd was ging hij naar Bandung waar hij op de TH (Technische Hoogeschool) studeerde. In 1925 studeerde hij af als ingenieur in de architectuur. Hij was slechts korte tijd werkzaam als architect te Bandung.

In de daaropvolgende jaren sloot Soekarno zich full-time aan bij het - toen nog Nederlands-Indische - verzet tegen de Nederlandse overheersing; hierin ging hij een steeds prominentere rol spelen totdat hij ten slotte de leider van het verzet werd (via zijn Partai Nasional Indonesia PNI, die de totale onafhankelijkheid predikte). Alhoewel hij niet fel anti-Nederlands was, was hij wel overtuigd pro-Aziatisch. Om die reden werkte hij in de Tweede Wereldoorlog samen met de Japanners wat hem na de oorlog op het verwijt van collaboratie kwam te staan. Soekarno kon op Java geen kennis nemen van de plannen van de Nederlandse regering in Londen die Indië zelfbestuur beloofde, en in Nederland werd ieder begrip voor Soekarno moeilijk zo niet onmogelijk gemaakt omdat hij in veel kranten steeds ten onrechte de "Indische Mussert " werd genoemd.

Op 17 augustus 1945 riep hij de republiek Indonesië uit. Tijdens de zogeheten Politionele acties was hij de leider van het Indonesische verzet tegen kolonisator en moederland Nederland.

In 1949 werd hij de eerste president van het onafhankelijk geworden Indonesië; hij zou dit ambt tot 1967 bekleden. Tijdens zijn regering waren er spanningen tussen communisten en moslims. Vanwege deze toenemende spanningen wendde hij zich om zijn macht te stabiliseren, steeds meer tot het leger. Verder voerde hij een sterke nationalistische politiek om de vele volkeren die in Indonesië woonachtig zijn in het gareel te houden.

Vanaf 1959 kwam Indonesië in dictatoriaal vaarwater en in 1963 liet hij zich tot president voor het leven kiezen.

Met buurland Maleisië dat hij ervan beschuldigde de islamitische krachten in zijn land te ondersteunen kwam het om die reden bijna tot een oorlog. In 1965 trad Indonesië uit de Verenigde Naties. In datzelfde jaar ontstond een burgeroorlogachtige toestand waarbij honderdduizenden mensen om het leven kwamen. De communisten dolven hierbij het onderspit en ook Soekarno's positie kwam in het geding. In het voorjaar van 1966 moest hij de macht overdragen aan generaal Soeharto en in 1967 raakte hij ook formeel alle macht kwijt. Hij werd onder huisarrest geplaatst wat voortduurde tot aan zijn dood in 1970.

[bewerk] Bronnen

• Bob Hering, 2001, Soekarno, architect van een natie, 1901-1970, KIT Publishers Amsterdam, ISBN 90-6832-510-8, KITLV Leiden, ISBN 90-6718-178-1
• Lambert J. Giebels, 1999, Soekarno. Nederlandsch onderdaan. Biografie 1901-1950. Deel I, uitgeverij Bert Bakker Amsterdam, ISBN 90-351-2114-7
• Lambert J. Giebels, 2001, Soekarno. President, 1950-1970, Deel II, uitgeverij Bert Bakker Amsterdam, ISBN 90-351-2294-1 geb., ISBN 90-351-2325-5 pbk.
• Lambert J. Giebels, 2005, De stille genocide: de fatale gebeurtenissen rond de val van de Indonesische president Soekarno, ISBN 90-351-2871-0

Voorganger: -

President van Indonesië (1949–1967)

Opvolger: Soeharto