Sándor Márai
Sándor Márai (Košice, 11 april 1900 - San Diego, 22 februari 1989, uitspraak: sjàandor màaraj, oorspronkelijk Sándor Grosschmied de Mára) was een Hongaarse schrijver en journalist. Márai werd geboren te Kassa (toenmalig Oostenrijk-Hongarije, thans Košice, Slowakije), in een gemagyariseerde Saksische burgerfamilie.
Márai studeerde in Leipzig, Frankfurt en Berlijn, en was tussen 1923 en 1929 correspondent van de Frankfurter Zeitung in Parijs. Hij vertaalde Franz Kafka en Georg Trakl naar het Hongaars. Vanaf 1929 verschenen romans, verhalen, essays en toneelstukken van de hand van Márai.
Na een tijdlang in Italië te hebben gewoond, vestigde Márai zich in San Diego, Californië, in de Verenigde Staten. Aldaar bleef hij in zijn moedertaal publiceren, maar zijn boeken bereikten slechts een klein publiek, omdat zijn werk in zijn moederland – op dat moment communistisch – werd geweerd. Márai pleegde op 22 februari 1989, vereenzaamd, zelfmoord.
Een jaar na zijn zelfmoord, in 1990, werd zijn hoofdwerk Gloed opnieuw in het Hongaars uitgebracht. In 1998 werd Gloed in het Italiaans vertaald en door de critici daar geprezen, waarna de postume roem van het werk van Márai begon. In 1999 was Hongarije de focus op de jaarlijkse Frankfurter Buchmesse en opeens begon het boek te lopen. Na een lovende bespreking van de invloedrijke Duitse criticus Marcel Reich-Ranicki op de televisie werd de roman een bestseller.
Márais werk wordt tegenwoordig gezien als zijnde onderdeel van het Europese literaire canon van de 20ste eeuw.
[bewerk] Bibliografie
In Nederland zijn sinds zijn herontdekking de volgende werken uitgegeven door uitgeverij Wereldbibliotheek, Amsterdam.
- "Gloed" (2000), oorspronkelijke titel: "A gyertyák csonkig égnek".
- "De erfenis van Eszter" (2000), oorspronkelijke titel: "Eszter hagyatéka".
- "Land, land!..." (2002), oorspronkelijke titel: "Föld, föld!..."
- "De opstandigen" (2003), oorspronkelijke titel: "A zendülők"
- "De gravin van Parma" (2004), oorspronkelijke titel: "Vendégjáték Bolzanóban"
- "Kentering van een huwelijk" (2005), oorspronkelijke titel: "Az Igazi/Judit"
In 2003 werd Gloed in Nederland bewekt tot een theatervoorstelling, die in dat jaar de NRC Handelsblad Toneelpublieksprijs 2003/2004 won. In 2007 gaat de theaterbewerking van Kenteringen van een huwelijk in première.
