Robinson Crusoe
Robinson Crusoe is een roman van de Engelse schrijver Daniel Defoe. Het boek werd uitgegeven in 1719 en wordt door sommige critici wel beschouwd als de eerste echte Engelse roman. Dat de meningen hierover verdeeld zijn heeft vooral te maken met wat als definitie van de term 'roman' wordt opgevat. De volledige titel luidt 'The Life and Strange Surprising Adventures of Robinson Crusoe of York, Mariner, Written by Himself'.
Het boek is een fictieve autobiografie van Robinson Crusoe, waarvan het belangrijkste deel zich afspeelt op het onbewoonde eiland waar hij na een schipbreuk terecht komt.
Algemeen wordt aangenomen dat Defoe zijn idee voor het verhaal opdeed door het verhaal over de Schotse zeeman Alexander Selkirk die in 1709 werd gered na een verblijf van vier jaar op een onbewoond eiland. Robinson Crusoes verblijf duurde zelfs 28 jaar.
Na diverse avonturen, die onder andere leiden tot zijn slavernij en na zijn ontsnapping daaruit tot het bezit van een plantage in Brazilië, gaat hij zelf in de slavenhandel. Daarbij lijdt hij schipbreuk en belandt op 'zijn' eiland. Met behulp van diverse overblijfselen uit het wrak bouwt hij een primitief huis, en leert in zijn onderhoud te voorzien. Hij houdt een kalender bij, verbouwt graan, leert pottenbakken en geitenfokken en hij leest de bijbel.
Na vele jaren merkt hij dat het eiland van tijd tot tijd wordt bezocht door kannibalen die op het strand hun slachtoffers doden en nuttigen. Na rijp beraad besluit hij echter niet in te grijpen, omdat de kannibalen waarschijnlijk niet beter weten en hem geen kwaad hebben gedaan. Het verlangen naar menselijk gezelschap neemt echter toe. Zijn droom komt uit als een van de slachtoffers weet te ontsnappen. Hij noemt zijn nieuwe metgezel 'Vrijdag', naar de dag van zijn bevrijding, leert hem Engels en bekeert hem tot het christendom.
Op een goede dag verschijnt een schip waarop een muiterij was uitgebroken. De bemanning wilde de kapitein achterlaten op het eiland. Crusoe slaagt er samen met de kapitein in het schip meester te worden en zij reizen terug naar Europa. Via zijn plantage is hij inmiddels een bemiddeld man geworden. Na nog verschillende avonturen in Spanje en Frankrijk, keert Robinson Crusoe uiteindelijk terug in Engeland.
Het boek was in Engeland een onmiddellijk succes en maakte ook in het buitenland furore. Het werd al snel een van de meest gelezen en vertaalde werken. Het boek bracht ook inspiratie voor talrijke navolgers. Voor Jean Jacques Rousseau was het het enige boek dat zijn pupil Emile mocht lezen.
Defoe schreef ook een vervolg (The Further Adventures of Robinson Crusoe), dat echter veel minder bekendheid kreeg. Een derde deel (Serious Reflections of Robinson Crusoe) is een serie essays waaraan de naam van Crusoe voornamelijk verbonden werd om de aandacht te trekken.
