Retie

Gemeente Retie
ligging binnen het arr. Turnhout in de provincie Antwerpen
Wapen	Vlag

Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Antwerpen
Arrondissement	Turnhout
Geografische ligging	51°16′NB 5°5′OL
Oppervlakte	48,39 km²
Bevolking (Bron: NIS)
Inwoners – Mannen – Vrouwen – Bevolkingsdichtheid	10.321 (01/01/2006) 51,27% 48,73% 213 inw./km²
Leeftijdsopbouw 0–19 jaar 20–64 jaar 65 jaar en ouder	(01/01/2006) 22,90% 62,36% 14,75%
Buitenlanders	6,24% (01/07/2005)
Economie
Werkloosheidsgraad	7,55% (01/01/2006)
Gemiddeld inkomen	12.425 euro/inw. (2003)
Politiek
Burgemeester	Francis Schepens (NR)
Bestuur	Nieuw Retie
Zetels Nieuw Retie CD&V	21 12 9
Deelgemeenten met postcode
Postcode	Deelgemeente
2470	Retie
Overige info
Zonenummer	014
NIS-code	13036
Politiezone	Kempen Noord-Oost
Webadres	www.retie.be

Retie is een plaats en gemeente in de provincie Antwerpen. De gemeente telt ruim 10.000 inwoners. Binnen de gemeentegrenzen liggen van oudsher meerdere woonkernen: het centrum, Hodonk, Looiend, Obroek. Sinds 1 januari 1977 hoort daar ook het gehucht Schoonbroek bij dat geërfd werd van Oud-Turnhout.

[bewerk] Algemeen

Retie is een landelijke Kempische gemeente gelegen in het oosten van de provincie Antwerpen in het hartje van de driehoek Geel, Turnhout ,Mol, en is zeer makkelijk te bereiken via de E34 (uitrit 25). Retie is het dorp van de Zeven Neten.: de Looiendse Nete, de Kleine Nete, de Zwarte Nete, de Werbeekse Nete, de Plas Nete, de Witte Nete en het Nonnen Neetje. Samen met de Wamp vormen zij bovenlopen van de Kleine Nete en zij zijn bij de meest zuivere riviertjes van Vlaanderen. De naam "Retie", is afgeleid van de Latijnse persoonsnaam Retus en duidt het gebied aan dat eertijds een bezit was van een zekere Retus.

[bewerk] Evolutie van het inwoneraantal

[bewerk] 19e eeuw

Jaar	1806	1816	1830	1846	1856	1866	1876	1880	1890
Inwoneraantal	1956	1745	2363	2639	2659	2633	2635	2581	2639
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12

[bewerk] 20e eeuw tot aan herinrichting gemeenten

Jaar	1900	1910	1920	1930	1947	1961	1970	1976
Inwoneraantal	2896	3486	3552	3900	4658	5820	6619	6927
Opmerking:resultaten volkstellingen op 31/12 tot en met 1970 + 31/12/1976

[bewerk] Na de gemeentelijke herinrichting

Jaar	1977	1980	1985	1990	1995	2000	2005
Inwoneraantal	7945	8295	8707	9020	9440	9733	10.168
Opmerking:Inwoneraantal op 01/01 - Bron:NIS

[bewerk] Bezienswaardigheden

[bewerk] De Lindeboom

In het centrum van het het dorp staat de Retiese dorpslinde. De stam heeft een omtrek van 4 meter en de kruin een doorsnede van 12 meter. Sommige bronnen vermelden de hypothese dat de linde als een soort vrijheidsboom zou geplant zijn in 1332, toen Retie een autonome heerlijkheid in het land van Geel werd. Een van de oudste vermelding van de Lindeboom dateert uit 1652. Een document uit dat jaar meldt immers het overlijden van een zekere "Syken onder de linde". Zoals de naam suggereert, werd deze vrouw als pasgeborene op het einde van de jaren 1500 of in het begin van de 17e eeuw onder de linde te vondeling gelegd. De lindeboom was toen zeker al volwassen, mogelijk honderd, tweehonderd jaar oud. Deze lindeboom was oorspronkelijk naar Germaans gebruik een gerechtslinde. Het was de plaats waar de schepenbank zetelde en het jaargeding plaatsvond. Van 1727 tot begin deze eeuw werd er elke maandag botermarkt gehouden onder deze linde. In 1988 werd de metalen constructie uit 1891 die de linde bijna 100 jaar ondersteund heeft, vervangen door de huidige ondersteuning in padoekhout.

[bewerk] Kasteel van Rethy

Op de baan Retie-Kasterlee vindt u het kasteel van Rethy dat in 2006 zijn honderdste verjaardag viert. Het neogotisch kasteel werd gebouwd rond de eeuwwisseling naar een ontwerp van de Leuvense architect Langerock in opdracht van François du Four, destijds burgemeester van Turnhout en eigenaar van de drukkerij Brepols. Tijdens de zomermaanden deed het kasteel dienst als vakantieverblijf voor de familie du Four, in de winter was het de uitgelezen plek voor heerlijke jachtfestijnen. Het prachtig park in Engelse stijl werd aangelgd door de Brusselse landschapsarchitect Julles Buyssens .

Aan de ingang van het domien bevindt zich de Klyn Hoeve. Deze hoeve voorzag, met zijn boerderij, moestuin en boomgaard, het kasteel destijds van levensmiddelen. De Klynhoeve is waarschijnlijk de oudste hoeve van Retie. Er werd reeds in de 16 de eeuw melding van gemaakt. Ze werd toen gebruikt als tiendenschuur.Momenteel wordt de hoeve gebruikt als brasserie.

Het koetshuis doet momenteel dienst als clubhuis voor een motorclub ( Heracles ) Aan de overkant van de weg liggen de vroegere paardenstallingen. Deze zijn opgenomen in het vakantiedomein De linde

[bewerk] Watermolen

De watermolen van Retie is zuid-west van de dorspkern gelegen tussen Retie en Kasterlee aan de oever van de Kleine Nete. Het is een onderslagmolen met een metalen waterrad met houten schoepen en een metalen maalinstallatie in het bakstenen molenhuis met schilddak. Waarschijnlijk waren de Paters Benedictijnen van de Abdij van Corbie de bouwers van de molen. De molen bestaat mogelijks al van de achtse eeuw. In het register van Leenhof van Brabant staat al een vermelding over de watermolen van het jaar 1134. In dat jaar was de watermolen eigendom van het adellijk geslacht, de Berthouts van Grimbergen. Juridisch was het een zgn. banmolen. Zulke molens stonden onder toezicht van de dorpsheer, elke onderdaan was verplicht er zijn graan te laten malen en een gedeelte van het meel als belasting in natura aan de soevereine heer af te staan.In 1765 werd de watermolen in steen herbouwd. De ganse 19de eeuw bleef de watermolen en omliggende goederen eigendom van heren met een huuder-molenaar op de watermolen en bijhorende oliemolen. Uiteindelijk, in 1912 verkocht baron du Four uit Turnhout, de watermolen, de grote hoeve en omliggende goederen aan molenaar Jan Quets uit Retie.

[bewerk] Pastorie

In de Passstraat, richting Kasterlee, bevindt zich de voormalige Pastorie( momenteel politiekantoor ), gebouwd in 1696 in opdracht van prelaat Crils van de norbertijnerabdij van Tongerlo. Destijds was het de woning van de pastoor (tot 1819 een Tongerlose norbertijn), maar ook de tijdelijke verblijfplaats van de abt die geregeld op bezoek kwam om de tienden te innen.

[bewerk] Retabel van Sint-Job

De kerk van Sint-Job in Schoonbroek bezit een uitzonderlijk meesterwerk, een houtgesneden retabel uit de 16de eeuw dat het leven van Job uitbeeldt. Het O-L-Vrouwaltaar (1784) is afkomstig uit de Priorij van Corsendonk in de buurgemeente Oud-Turnhout.

[bewerk] Windmolen "De Heerser"

De Heerser werd in 1794 gebouwd in Arendonk en bevindt zich nu op 3 km. van de dorpskern tussen Retie en Schoonbroek. In 1934 werd de molen overgebracht naar zijn huidige plaats in de Kronkelstraat. Omdat hij de laatstbijgekomen molen was in een rij van zes werd hij bekend als de Nieuwe Molen. In 1982 werd de naam veranderd in De Heerser De laatste beroepsmolenaar was Jef Jacobs. Hij liet de molen nog tot in de jaren negentig van de vorige eeuw draaien.

Na het overlijden van Jef Jacobs kwam de molen in het bezit van de gemeente Retie en is momenteel een beschermde molen

De Heerser is een standerdmolen met gesloten voet.

[bewerk] Kapel Onze-Lieve-Vrouw ter Sneeuw

De kapel ligt in Werbeek, een gehucht van Retie, op de weg naar Mol. Aan deze kapel is volgende legende verbonden: Willem Verreyt, een marskramer van Baarle, was op de vooravond van Sint Antonius, 16 januari 1645, op weg naar Chaam. Onderwegen zag hij een Lievevrouwebeeldje liggen. Alhoewel het sneeuwde was het beeldje droog. Hij nam het beeldje mee en zette zijn weg voort. Op de Chaamse dijk werd hij door twee soldaten overvallen. De ene soldaat had reeds een geweer in aanslag om de marktkramer te beschieten. Verreyt sloeg het geweer met een stok uit de soldaat zijn handen. De tweede soldaat zette zijn geweer op het hart van Verreyt en schoot. Maar het verwonde de marskramer niet. Drie weken later, op 15 februari 1645, bracht Verreyt het gevonden beeldje naar Werbeek en plaatste het in een boomstronk. In 1646 werd een houten kapel gebouwd waarin het beeldje een plaats kreeg. In 1665 werd deze kapel vervangen door een stenen kapel. De kapel heeft een achthoekige vorm met een uitbouw voor het priesterkoor.De legende wordt weergegeven in de 4 brandglasramen. In 1974 werd het originele Mariabeeldje gestolen.

[bewerk] Sint-Pieterskapel

De Sint-Pieterskapel is vermoedelijk de oudste kerk van Retie en is gelegen aan de noordwestrand van de dorpskern op het vakantiedomein "De Linde".

Het is een bakstenen zaalkerkje onder een leien dak met dakruiter. De kapel bevindt zich op een verhevenheid en wordt geflankeerd door (lei)linden.

[bewerk] Wandelen en Fietsen

Wandelwegen:

De Gracht 16 km
Looiendse Bossen 10 km
St.-Jobswandeling 9 km
Dorpswandeling 4 km
Het Warme-Netepad 5km
Beverdonkse Heide 10 km
De Graaf 5 km

Fietsen:

Miel Ottenpad 30 km
Prinsenpad 54 km
Corsendonkpad 53 km

[bewerk] Folklore

[bewerk] Driekoningenzingen

Er wordt niet, zoals in de meeste streken in België, op 6 januari maar op 5 januari Driekoningen gezongen. In de namiddag gaan de kinderen zingen maar de volwassen gaan ook nog zingen, maar dan wel s’avonds. Volwassenen gaan volledig onherkenbaar verkleed en onaangekondigd binnen bij vrienden. De gast moet raden wie dit is.Natuurlijk wordt hierbij de nodige bier genuttigd

[bewerk] Kerstboomverbranding

De kerstbomen worden opgehaald en samen gebracht en op de eerste zaterdag na driekoningen op het domein "Kasteel van Rethy" gezamenlijk verbrand

[bewerk] Goriënzingen

In Schoonbroek gaan de kinderen de eerste zaterdag na 12 maart zingend rond. Met een veelkleurige papieren hoed op, versierd met bloemen en slingers, gaan de kinderen van deur tot deur en zingen ze 'Goriën, goriën, gee-goa, hèdde gèn kinnekes die meegoan, …'. Met goriënhorens, grote koehorens, die van vader op zoon worden doorgegeven, kondigen de zangers hun komst aan.

[bewerk] Jaarmarkt

3e maandag van maart .

[bewerk] Krikkrakzingen

De laatste zondag van september trekken de kinderen na zonsondergang zingend door de straten met verlichte voorwerpen: lampions, uitgeholde bieten e.d. Ze zingen dan het krikkraklied ( Krikkrak tjoelala, tjoelala krikkrak en overal... en overal waar de meisjes zijn is’t bal )

[bewerk] Sint Maartenfeest

St. Maarten is de patroonheilige van de parochie in het centrum gelegen. Dit wordt op 11 november gevierd In de voormiddag trekken de kinderen van deur tot deur en zingen het "Sinte Mettelied" (Vandoag is 't Sinte-Mètten en mérregen is 't de kruk, we komen uit goeie herten en help os uit den druk … ) terwijl ze geld en snoepgoed inzamelen. Reeds weken van tevoren is de jeugd bezig met het verzamelen van hout om een zo groot mogelijke brandstapel te maken. Na het invallen van de duisternis worden de vuren in alle wijken en gehuchten ontstoken. Rond de vuren wordt warme chocolademelk en wafels uitgedeeld

[bewerk] Sportdrama

Tijdens de Grote Jaarmarktprijs in Retie in 1971 kwam de kersverse wereldkampioen wielrennen Jean-Pierre Monseré in aanrijding met een wagen. Hij overleed ter plaatse. Er kon geen hulp meer baten. 15 maart 1971 blijft voor vele wieler- en sportliefhebbers een zwarte dag in hun leven, evenals voor de Retiese Wielerclub “De Zonnestraal”, die ook toen die wedstrijd organiseerde. Het ongeval gebeurde op de weg van Lille naar Gierle. Daar is nu ook nog een monument opgericht voor de overleden wereldkampioen.

[bewerk] Bekende inwoners

Juul Kabas (zanger )
Bart Dockx (beroepswielrenner)
Herman Frison (sportbestuurder , ex-beroepswielrenner)
Eddy en de Schellekens (covergroep)
Stijn Smets (presentator)

[bewerk] Geboren in Retie

Marc Dex (zanger)
Julien Cools (ex-voetballer, gouden schoen 1977)
Lieve Slegers (atletiek , Gouden Spike 1990, 1992, 1994, 1995)

Provincie Antwerpen

België | Provincies | Gemeenten

Categorieën: Plaats in provincie Antwerpen | Retie