Recht van Gortyn
Het recht van Gortyn was een Dorische wetgeving, met pre-Dorische elementen (zie Minoïsche beschaving) in verband met sommige godsdienstige tradities.
Het gaat om een inscriptie op de muur van een regeringsgebouw of gerechtshof dat in de 1e eeuw werd omgebouwd tot odeum. De tekst was boustrophedisch (ossenkargewijs, dit is van links van recht en vervolgens van rechts naar links) geschreven.
Het beeld dat we krijgen van de maatschappij in Gortyn is typisch Dorisch: een sterk hiërarchisch gelaagde maatschappij (er werd een onderscheid gemaakt tussen vrijen, "horigen" en slaven). De tekst bevat wetten van personen- en familierecht (onder andere adoptie, scheiding), zakenrecht, verbintenissenrecht (waaronder ook erfrecht) en gerechtelijk recht (onder meer in verband met verkrachting en overspel). Opvallend is dat een vrouw goederen in eigendom kan hebben en zonder voogd voor de rechtbank kan verschijnen.
De "codex van Gortyn" moet in de periode 480-450 v. Chr. te situeren zijn, ongeveer gelijktijdig met de invoering van de geldeconomie op Kreta (ca. 470 v. Chr.). Door de verhoogde handelseconomie en het verhoogde privaat bezit zal men de nood gevoeld hebben om het gewoonterecht vast te leggen. Het is mogelijk dat sommige wetten teruggaan tot de 7e eeuw v. Chr. Opvallend is ook dat er geen naam verbonden is aan de "codex van Gortyn".
[bewerk] Referenties
- "76. Laws relating to women, Gortyn in Crete, ca. 450 B.C. (Excerpts from the Gortyn Law Code, Inscr. Creticae 4.72, cols. ii.3-27, ii. 45-iv.54, v. 1-9. vi.31-46, vi.56-vii.2, vii.15-viii.19, xi. 18-9. G)", "IV. Legal Status in the Greek World", in M.R. Lefkowitz-M.B. Fant (edd.), Women's Life in Greece and Rome. A Source Book in Translation, Baltimore, 1992². (e-bookversie op stoa.org)
- J.S. Arkenberg (introd. trad.), The Law Code of Gortyn (Crete), c. 450 BCE, in Ancient History Sourcebook (1998). (Engelse vertaling met korte inleiding)
- H. Hauben, Nota's bij de colleges Antiek Recht, Leuven, 2002. (studentencursus)
- Aditi Iyer, art. gortyn law code, crete, in Archaeopaedia (2005).
