Portugees oorlogsschip
| Portugees oorlogsschip | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||
|
||||||||||||||
| Soort | ||||||||||||||
| Physalia physalis (Linnaeus, 1758) |
Het Portugees oorlogsschip (Latijn: Physalia physalis) is een staatkwal die voorkomt in de warmere zeeën. Het is echter geen echte kwal, maar een complexe kolonie van vier soorten poliepen. De naam is afkomstig van de ontdekkingsreizigers uit de 16e eeuw, toen Portugal op zee machtiger was dan Engeland en Spanje en de Portugese oorlogsschepen iedereen angst inboezemden, net als dit grote, gevaarlijke dier.
Inhoud |
[bewerk] Eigenschappen
Het Portugees oorlogsschip kan tentakels ontwikkelen tot 50 meter lang. Het lichaam is gemiddeld 9 tot 35 cm. Daarnaast heeft het een lichaam en een gasblaas, dat als "zeil" dienstdoet. Dit zeil, dat in feite een poliep (pneumatofoor) is, kan met lucht gevuld worden als het oorlogsschip aan de oppervlakte moet blijven, en kan bij gevaar leeglopen waardoor het oorlogsschip onderduikt. Ook kan dit zeil in een bepaalde hoek gedraaid worden, zodat de kolonie kan "bepalen" waar ze naartoe "wil". Zelfs tegen de wind in laveren is mogelijk.
De andere drie poliepensoorten zijn de tentakels (dactylozoïden), die het voedsel (vooral kleine vissen) vangen en verlammen, de spijsverteringspoliepen (gastrozoïden), en de voortplanting (gonozoïden). Iedere poliep heeft dus zijn eigen taak. De tentakels vangen de prooi en spuiten hem in met gif zodat hij verlamd/verdoofd raakt, waarna het naar de gastrozoïden getransporteerd wordt.
[bewerk] Voortplanting
Hoe het Portugees oorlogsschip zich voortplant is nog onduidelijk. Waarschijnlijk kan het zich ongeslachtelijk en geslachtelijk voortplanten. Men vermoedt dat het dier zich tijdens zijn leven ongeslachtelijk voortplant. Poliepen scheiden zich af om nieuwe kolonies te vormen. Bij de dood laat het dier vermoedelijk sperma en eitjes in zee achter.
[bewerk] Vijanden
De natuurlijke vijanden van het Portugees oorlogsschip zijn de zeeschildpad en de zeeslak, die immuun zijn voor het vergif en de dieren op hun menu hebben staan.
[bewerk] Gif
Het Portugees oorlogsschip, dat sporadisch in de Noordzee gesignaleerd wordt, wordt vaak ten onrechte als kwal aangeduid. Dit is niet alleen onwaar, maar kan ook tot verkeerde behandeling van de beten leiden, aangezien het gif van een andere samenstelling is. Het gif doodt meestal niet, maar veroorzaakt wel veel pijn, en eventueel koorts, een shock, en ademhalingsproblemen. Toch overleven sommige mensen een ontmoeting met het Portugees oorlogsschip niet, niet in de laatste plaats door het gevaar in het water in de tentakels verstrikt te raken, verlamd te raken en te verdrinken. Een tweede kennismaking kan bovendien resulteren in een allergische reactie op het gif.
