Podcasting

De term podcasting is een samentrekking van iPod, de draagbare MP3-speler van Apple, en 'broadcasting' (Engels voor uitzenden). Hoewel de technologie niet alleen bruikbaar is met de iPod, was het succes ervan een belangrijke stap in de ontwikkeling van podcasting.

Podcasting staat, in de meest strikte zin, voor een systeem waarin podcasters audiobestanden (MP3) met discussies, radioshows, muziekprogramma's enzovoort beschikbaar stellen via internet, en tevens een news feed in RSS-formaat creëren, die een verwijzing bevat naar de MP3-bestanden en automatisch verwerkt kan worden door podcast-aggregators of podcatchers. Deze laatste downloaden die audiobestanden dan automatisch en kopiëren ze onmiddellijk naar een mp3-speler of melden aan de gebruiker dat hij ze op de pc kan beluisteren.

In de breedste zin staat podcasting voor het verspreiden van digitale bestanden die door speciale programma's afgehaald worden om ze later te gebruiken. Dus dit kan audio zijn (MP3, Windows Media, Real Media), video (MPEG, DivX, QuickTime enzovoort) of software.

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Onderscheid tussen streamen en downloaden
3 Podcasts vinden en beluisteren
4 Auteursrechten
5 Externe links

[bewerk] Geschiedenis

De term podcasting is bedacht door Ben Hammersley, die hem gebruikte in de krant The Guardian in het artikel "Audible Revolution" (12 februari 2004), toegepast op de podcasttechnologie door Dannie J. Gregoire, en populair gemaakt door MTV-vj en Nederlands-Amerikaanse blogger Adam Curry.
Dave Winer, bekend als RSS-pionier, beschreef de techniek om mediabestanden (bijvoorbeeld audio) op te nemen in het RSS-formaat en automatisch te laten downloaden voor later gebruik, en schreef het originele iPodder-script.

Podcasting is ontstaan uit de combinatie van:

doorbraak van breedband bij de consument.
beschikbaarheid van kleine, bescheiden geprijsde mp3-spelers met grote opslagcapaciteit (meerdere GB).
sterke integratie van een draagbare mp3-speler en een beheerprogramma voor audiobestanden (iPod/iTunes was de pionier).
het inzicht dat de bestaande RSS/blog-standaarden konden worden gebruikt.
de visie dat veel mensen via een dergelijke kanaal zouden willen publiceren. Dit is voornamelijk de verdienste van Adam Curry en Dave Winer.

[bewerk] Onderscheid tussen streamen en downloaden

Er zijn 3 categorieën 'audio via internet':

webcast of 'live' streaming: een uitzending wordt beluisterd op het moment dat deze wordt uitgezonden. (Te vergelijken met radio.)
on demand streaming: een audiouitzending kan worden beluisterd wanneer men wil, maar de audiobestanden worden niet naar de eigen pc gekopieerd. Men kan deze uitzendingen dus niet op de harde schijf bewaren en bewerken. (Te vergelijken met een tegen kopiëren beveiligde dvd.)
download: de luisteraar downloadt een bestand en beluistert dat wanneer hij wil, zo vaak hij wil, zonder dat hij online hoeft te zijn. (Te vergelijken met video.)

Beide distributiemethoden hebben voor- en nadelen. Bij live en on-demand streaming heeft de aanbieder meer inzicht in het werkelijke gebruik van de content. Bij downloads is niet zeker of de content 0, 1 of 100 keer wordt geconsumeerd. Bij veelvuldig consumeren is downloaden efficiënter. Maar als een uitzending (zoals een podcast) vaak maar één keer wordt beluisterd is streaming efficiënter (er wordt geen onnodige opslagruimte bij de luisteraar gebruikt). Als maar een klein deel van een uitzending wordt beluisterd is streaming veel efficiënter, omdat er alleen voor het beluisterde gedeelte dataverkeer wordt gegenereerd. Een gebruiker kan bij streaming meteen luisteren zonder eerst te hoeven downloaden, en kan direct voor- en achteruit spoelen. Streaming vereist wel dat een permanente verbinding (bij voorkeur breedband) aanwezig is. iPods en andere muziekspelers hebben (nog) geen draadloze internetverbindingen. Streaming is momenteel dus voornamelijk interessant voor desktop/laptopgebruik, en downloads voor mobiele muziekspelers.

Podcasting valt duidelijk in de downloadcategorie. Een podcastprogramma is daarom in zekere (overdrachtelijke) zin ook te vergelijken met een transistorradio. De gebruiker stemt op een kanaal af, in dit geval geen frequentie maar een RSS-feed, en de audio wordt vanzelf in de muziekspeler afgeleverd. Publieke en commerciële radiostations zenden hoofdzakelijk on demand en live streams uit. Dit heeft met auteurs- en eigendomsrechten te maken. De bron van een stream blijft, in tegenstelling tot een bij podcastuitzending, altijd alleen op de server van de zender staan. Een MP3-bestand, een podcast, komt fysiek op de harde schijf van de eindgebruiker te staan. Verscheidene binnen- en buitenlandse radiostations, commercieel en publiek gefinancierd, experimenteren met podcasten. Ze knippen daarbij het auteursrechtelijk beschermde materiaal uit uitgezonden radioprogramma's, waardoor ze enkel materiaal on line kunnen zetten waar ze zelf auteursrechtelijk iets over te zeggen hebben.

[bewerk] Podcasts vinden en beluisteren

Alle actuele ontwikkelingen in Nederland zijn te volgen via diverse websites, waar alle Nederlandse podcasts te vinden en direct te beluisteren zijn. Ook voor Vlaanderen bestaan dergelijke overzichten. Internationale online podcastcommunities zijn onder andere Podcastalley, Odeo en Podnova. De Nederlandse zijn Podcastinfo, Podfeed, Podplaza en Gespod.

Podcasts kunnen ook automatisch gedownload worden op Mac of pc door middel van een toepassing, zoals Juice (voordien iPodder) en iTunes. Sinds versie 4.9 ondersteunt iTunes podcasting. In de music store van iTunes is een Podcastdirectory (lijst) geïntegreerd, waarin men podcasts kan zoeken en voorbeluisteren. Men kan zich van daaruit dan op de RSS-feeds van het podcastprogramma abonneren zodat telkens als er nieuwe afleveringen zijn deze automatisch naar de harde schijf worden gedownload. Vanuit iTunes kan men deze dan beluisteren of overzetten naar een mp3-speler.

[bewerk] Auteursrechten

Voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermde muziek gelden wettelijke regels, ook als het over internet, streaming of podcasten gaat. Kort gezegd komt het erop neer dat het uploaden (aanbieden) van muziek alleen mag als daar toestemming voor is verleend door de auteur (componist, tekstschrijver, uitgever), de uitvoerende artiest en de producent (meestal de platenmaatschappij).

In het specifieke geval van podcasten geldt dat toestemming moet worden gevraagd aan Buma/Stemra en aan de platenmaatschappij. De laatste vertegenwoordigt ook de uitvoerende artiest.

Buma/Stemra hanteerde tot eind 2005 een regeling die het mogelijk maakt om voor een vast bedrag per maand onbeperkt muziek aan te bieden door middel van podcasts.

Voor platenmaatschappijen (voor de naburige rechten) is zo’n regeling er nog niet. Zij wachten nog totdat het technisch mogelijk is per gebruikte muziektrack af te rekenen en de gebruikte muziek tegen kopiëren te beveiligen. Die technische mogelijkheden worden binnenkort getest met podcasts van omroepen. Dat laatste is een logisch vervolg op de regeling die de NVPI (de branchevereniging van de entertainmentindustrie) eerder trof voor streaming van radioprogramma’s. Deze test wordt uitgevoerd door de SENA.

Ook bestaat er zogenaamde podsafe muziek waar de artiesten geen muziekrechten vragen.