Ombudsman
Het woord ombudsman stamt uit het Zweeds, dat zoiets betekent als vertegenwoordiger. Het Deense woord voor ombudsman is ombudsmand. Het woord komt oorspronkelijk uit het Oudnoors umbuds man, en kent een IJslandse versie als umboðsmaðr. Het eerste Zweedse gebruik dateert uit 1552.
In het Nederlands is het dus ombudsman of - politiek correct, maar taalkundig onjuist- ombudsvrouw.
Inhoud |
[bewerk] De Ombudsman in Nederland
Het begrip en instituut 'ombudsman' werd door VARA-programmamaker Tom Pauka, na een vakantie in Zweden, in 1969, geïntroduceerd in Nederland. Hij bedacht het VARA-televisie programma met het woord in de titel. Het programma heette eerst Geachte Ombudsman, en daarop De Ombudsman, en besteedde aandacht aan voornamelijk consumenten-klachten. De eerste televisie-ombudsman was Marcel van Dam -wiens optreden zou leiden tot de langslepende Exota-affaire-, de tweede Johan van Minnen, opgevolgd door Hans Ouwerkerk, de laatste was Frits Bom. Toen was het instituut een begrip, en werd het nationaal en -vaak- gemeentelijk ingevoerd, ter controle en correctie van de overheid.
In Nederland is de Nationale Ombudsman een onpartijdige persoon, die helpt bij problemen tussen een persoon of bedrijf en de overheid. De Nationale Ombudsman werkt vanuit een wettelijk kader.
[bewerk] Stichting De Ombudsman
De Nederlandse Stichting de Ombudsman, voortgekomen uit het televisieprogamma van Marcel van Dam, behandelt ook klachten over bedrijven. Deze stichting werkt niet vanuit specifieke wettelijke bevoegdheden.
[bewerk] Meer Ombudsman
Er zijn talloze andere ombudsmannen, bijvoorbeeld voor dieren, voor onderwijsinstellingen, gemeentelijke ombudsmannen etc.
In België is er sinds 1995 een federale ombudsman (fr. médiateur fédéral). Ook verscheidene regionale overheden (zoals de Vlaamse overheid) en gemeentelijke overheden (zoals die van Antwerpen, Gent en Sint-Niklaas) hebben er een ombudsman. Ook bij dienstverlenende (semi-)overheidsbedrijven zoals de Post of de spoorwegen kunnen klanten beroep doen op een ombudsman. Tegenstanders van deze dienst gaan ervan uit dat het, het voormalig en partijdig politiek dienstbetoon vervangt dat meestal enkel maar door de grootste en of de meerderheids-partijen kon bekostigd worden.
Er bestaat ook een Europese Ombudsman.
[bewerk] Externe links
[1] website van de Nationale Ombudsman [2] website van de Stichting De Ombudsman, die zich nog steeds -verwarrend- slechts De Ombudsman noemt
