Nationaal park Serra dos Órgãos
Serra dos Órgãos is het derde nationaal park van Brazilië en is op 30 november 1939 opgericht met als doel het beschermen van het oerbos op de heuvelruggen en de waterbronnen in de regio. Het ligt in de deelstaat Rio de Janeiro bij Teresópolis en bovendien op de gebieden van de gemeentes van de steden Petrópolis, Magé en Guapimirim. De naam is waarschijnlijk afkomstig van Portugese migranten die dachten dat de groep van rotstoppen overeenkwamen met de orgels (órgãos) in Europese kathedralen
Het beslaat een gebied van 110 km² en staat bekend om zijn onverwachts oprijzende rotspunten. Met hoogtes tussen de 1500 en 2200 m behoren ze tot de hoogste punten van het land. De rest van het gebied ligt gemiddeld 145 m boven zeeniveau.
Serra dos Órgãos ligt circa 55 km ten noordwesten van de stad Rio de Janeiro aan de noordkant van de baai Baía de Guanabara. Geologisch gezien zijn de imposante rotsformaties van Serra dos Órgãos, die vanuit de verte aan de orgelpijpen van een kerkorgel of aan de vingers van een hand doen denken, de door erosie vrijgelegde toppen van een gigantisch, uit gneis en graniet bestaand, paddenstoelvormig lichaam van dieptegesteente (batholiet). Het park maakt deel uit van de grotere bergketen Serra do Mar en de meest geaccepteerde theorie is dat het 60 miljoen jaar omhoog is gekomen gedurende aardbevingen die ervoor zorgde dat ook de Andes ontstond. Dit betekent dat het gebied is gelegen in een geografisch onstabiele regio, hoewel er nog nooit een een incident is gerapporteerd.
De in gesteentemonsters van Serra dos Órgãos gemeten kristallisatietijden van circa 570 miljoen jaar wijzen erop dat het smelten van gesteentes het gevolg is van tektonische breuken in de aardkorst in het kader van de laatste grote thermotektonische gebeurtenissen in de ontstaansgeschiedenis van de Atlantische plaat, de zogenaamde “Brasiliano-gebeurtenis”, tegen het einde van het Precambrium. Vandaag de dag bieden deze rotsformaties bergsporters uit de hele wereld uitstekende klim- en wandelmogelijkheden. De zuidwestkant van de Pedra do Sino, met 2263 m het hoogste punt van Serra dos Órgãos geldt als een van de moeilijkste klimwanden van Brazilië. Daarnaast zijn er ook talloze trektochtmogelijkheden zoals bijvoorbeeld de klassieke, 30 km lange “Travessía” van Petrópolis naar Teresópolis. Ze voert dwars door Serra dos Órgãos. Deze toepassing moet echter op het beheer als nationaal, park afgestemd worden omdat deze weg voor het normale publiek afgesloten is. Tot 1800 m hoogte reikt de vegetatie van het Atlantisch bergregenwoud (Mata Atlântica). Daarboven begint een nagenoeg vegetatievrije zone, waarin er geen schuilplaats tegen weer en wind is en de temperaturen ’s nachts behoorlijk dalen. Voor bezoeken aan de waterval is de zuidelijke zomer het geschiktst, bergtochten kan men het beste in de droge winters maken.
Tot de hoogste toppen behoren:
- Dedo de Deus (1.692m)
Dedo de Deus – “Vinger van God”
- Escalavrado (1.300m)
- Dedo de Nossa Senhora (1.320m)
- Nariz do Frade (1.980m)
- Pedra do Papudo (2.234m)
- Pedra do Açu (2.236m)
- Pedra do Sino (2.263m)
De temperaturen in de heuvels kunnen dalen tot 4 °C en de gemiddelde temperatuur op 1000 m is 17 ºC. De relatieve luchtvochtigheid ligt gemiddeld tussen de 80 en 90%, maar kan 99% bereiken op grotere hoogtes.
De flora en fauna is opvallend. De kaneelplant komt hier voor. Passiflora organensis is een passiebloem, die endemisch is in dit gebied. De zuidelijke boommiereneter, de poema, de wijnborstamazone en de zwartmaskergoean zijn enkele van de diersoorten die hier in het wild voorkomen.
Bij de parkingang in een voorstad van Teresópolis bevindt zich het museum Museu Martius dat ter ere van de Duitse botanicus Carl Friedrich Philipp von Martius werd opgericht.
