Narcisme

Narcisme is een term uit de psychologie. Het is vorm van gedrag die wordt gekenmerkt door een obsessie met de persoon zelf (vaak het uiterlijk), gebrek aan inlevingsvermogen, egoïsme, dominantie en ambitie. Iemand die narcistisch gedrag vertoont, noemt men een narcist.

Op het eerste gezicht heeft een narcist een zeer sterk gevoel van eigenwaarde en straalt zelfvertrouwen uit. Vreemd genoeg is echter het tegendeel het geval. Narcisten hebben, meestal onderbewust, juist weinig zelfwaarde en compenseren dit door zich als beter of belangrijker dan anderen te beschouwen. Zodoende vormt het narcisme een belemmering bij de uitoefening van bepaalde publieke functies waarbij anderen worden beoordeeld door de narcist in kwestie.

Om zich te beschermen tegen kritiek heeft een narcist niet veel aandacht voor de mening of het gevoel van anderen en kan zelfs een onderontwikkeld inlevingsvermogen hebben.

Eigenlijk heeft ieder mens wel eens een licht narcistische inslag, maar als iemands gedrag er te sterk door bepaald wordt en er problemen met de omgeving ontstaan, kan er sprake zijn van een psychische aandoening, bijvoorbeeld een narcistische persoonlijkheidsstoornis.

De term narcisme werd voor het eerst gebruikt door Sigmund Freud. Hij noemde het verschijnsel naar de figuur Narcissus uit de Griekse mythologie. Narcissus wees volgens het verhaal alle romantische avances af en werd als straf verliefd op zijn eigen spiegelbeeld.

Het leven met een narcist is meestal zwaar, het heeft een diep impact op de omstanders. Zoals een junk heroine nodig heeft, is de narcist altijd op zoek naar aandacht. Die aandacht houdt zijn broze zelfbeeld in stand en is van levensbelang voor de narcist. Om die aandacht te krijgen gebruikt de narcist de mensen die het dichtst bij hem staan zoals de partner en kinderen. Alice Miller (Zwitsers psychotherapeute) beschrijft dit heel raak in haar boek "het drama van het begaafde kind".