Mata Hari

Zie voor de film over Mata Hari's leven: Mata Hari (film)

Mata Hari

Mata Hari (Leeuwarden, 7 augustus 1876 - Vincennes, 15 oktober 1917 ) was een Nederlandse danseres. Zij werd voor spionage veroordeeld en gefusilleerd. Haar echte naam was Margaretha Geertruida Zelle.

Inhoud

1 Biografie
- 1.1 Doodvonnis
2 Films en toneel
- 2.1 Enkele van de vele verfilmingen
3 Laatste woorden
4 Externe links

[bewerk] Biografie

Mata Hari werd geboren in 1876 als Margaretha Geertruida Zelle in Leeuwarden, waar haar vader een hoedenwinkel had. Ze kreeg Franse, Duitse en Engelse privé-lessen en kwam na de scheiding van haar ouders in Leiden terecht. In 1895 trouwde ze de KNIL-kapitein Rudolph MacLeod, vestigde zich in Amsterdam en kreeg een zoon en dochter. Een paar jaar later vertrok het paar naar Nederlands-Indië, waar het zoontje overleed. Kort daarop brak de levensfase aan die haar wereldfaam zou bezorgen. Ze scheidde in 1904 van Rudolph en vestigde zich als de naaktdanseres Mata Hari (Maleis voor: Oog van de dag oftewel zon) in Parijs. Ze werd al snel beroemd tot ver buiten de lichtstad. Optredens in Wenen, Monaco, Madrid, zelfs de Scala in Milaan volgden. Minstens zo fameus was haar levenswandel; aangezien ze voor hogere militairen en leden van het corps diplomatique ook tussen de lakens veel entertainment had te bieden, was ze een veelbegeerde courtisane.

[bewerk] Doodvonnis

In 1917 werd ze in Frankrijk na een proces ter dood veroordeeld wegens hoogverraad aan de Duitsers. Haar executie volgde snel. Later werd het doodvonnis heftig bekritiseerd (ook uit Nederland kwamen protesten) - er moest een zondebok worden gevonden - en mede daardoor heeft Mata Hari's naam over de hele wereld bekendheid gekregen. Het dossier van de Franse overheid over de spionne wordt in 2017 openbaar gemaakt.

[bewerk] Films en toneel

Het beeld van Mata Hari, o.a. versterkt door de vele verfilmingen van haar leven, van een exotische danseres welke als dubbel spion gebruik maakte van haar verleidingskunsten om militaire geheimen van haar vele geliefden te ontfutselen maakte haar tot archetype van de femme fatale.

Het leven van Mata Hari werd liefst zes keer in verschillende landen verfilmd, met achtereenvolgens Magda Sonja, Greta Garbo, Zsa Zsa Gabor, Jeanne Moreau en Sylvia Kristel in de hoofdrol. Fie Carelsen (bij haar vijfentwintigjarig jubileum in 1931) en Els van Rooden (bij Toneelgroep Centrum) brachten haar op het Nederlandse toneel tot leven en Josine van Dalsum gaf haar in 1980 gestalte in een 4-delige televisieserie. Zelfs werd er ooit een grote Broadway-musical aan haar opgedragen. Al deze producties hadden één ding gemeen: het werden onbarmhartige flops.