Massamedia

Massamedia zijn media die een bereik hebben onder een groot publiek. Klassieke voorbeelden zijn landelijke radio- en TV-stations, maar tegenwoordig vallen ook bekende, veelgebruikte websites onder dit begrip.

[bewerk] Geschiedenis

De geschiedenis van de massamedia is een geschiedenis van de modernisering van de Nederlandse maatschappij, zowel op politiek, economisch, cultureel als sociaal gebied. Aan het begin van de 19e eeuw was het lezen van een krant niet zo vanzelfsprekend als nu. Alleen de elite kon lezen en zich kranten veroorloven. Diverse kranteneigenaren richtten zich op die elite en lieten ze veel betalen voor een krant om zo meer winst te maken. Daarbij kwam ook dat er een belasting op kranten was ingevoerd, het zogenaamde dagbladzegel (1811). Voor iedere krant die ze verkochten, moest een paar cent worden afstaan aan de staat. Om die kosten te kunnen betalen, konden kranteigenaren niets anders doen dan die in de prijs door te berekenen.

Gedurende de 19e eeuw kwamen er steeds meer geluiden vanuit de perswereld over de beperkingen van de persvrijheid die er bestonden. Steeds meer kranten probeerden onder de belasting uit te komen door kranten te drukken die kleiner waren dan waarvoor het zegel gold, de zogenaamde "duo-decimo"- of "lilliputter"-kranten (Adriaan van Bevervoorde) en de spectatoriale geschriften van onder andere Justus van Effen.

Maar nog steeds waren de mogelijkheden voor kranten beperkt. De grondwet van 1814 was dusdanig vaag dat hij het de toenmalige koning, Willem I, mogelijk maakte beperkingen op te leggen en censuur toe te passen waar hij dat nodig achtte.

In 1840 trad Willem I af. Zijn troonopvolger Willem II werd in 1848 liberaal om te voorkomen dat hij afgezet zou worden. Onder druk van een soort massale bewustwording in Nederland werd een wetswijziging doorgevoerd over persvrijheid. Deze wetswijziging dient nog steeds als basis voor artikel 7 van de huidige Nederlandse Grondwet: "Niemand heeft voorafgaand verlof nodig om door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet." Door deze wijziging kreeg de pers een toenemende mate van vrijheid.

Het enige dat nog in de weg stond van totale bewustwording was het dagbladzegel. In 1869 werd het zegel afgeschaft, weer onder druk van een publieke bewustwording, en konden kranten zich meer op de massa gaan richten. In die jaren verschenen dan ook verschillende kranten gericht op de massa, zoals "De Standaard" van Abraham Kuyper en Recht voor Allen van Ferdinand Domela Nieuwenhuis.

[bewerk] Maatschappelijke functie

De massamedia hebben diverse maatschappelijke functies.

Allereerst zorgen zij ervoor dat bepaalde dingen in de aandacht komen. Dit wordt ook wel de agendafunctie van de media genoemd. Als bijvoorbeeld een voorstel tot wetswijziging in de media verschijnt, gaat men er over nadenken. Dit punt komt hoger in hun eigen agenda te staan. Zo kan het dat de politiek het ook belangrijker gaat vinden. Dit alles door de media-aandacht.

Ook bekend is de waakhondfunctie. De media houden alles in de gaten. Zij controleren het bedrijfsleven en de politiek of het er wel allemaal eerlijk aan toe gaat, door commentaar te geven en zaken te analyseren. Men wordt dus weer aan het denken gezet. Kortom, de media zorgen ervoor dat men in de samenleving op de hoogte is van wat er gebeurt en wakkeren het publieke debat aan.

Tenslotte hebben de media een socialiserende functie. De lezer, kijker en/of luisteraar krijgt door de media continu de dominante normen en waarden van een cultuur voorgeschoteld. Rond de feiten in de media is meer te zien; de traditionele gebruiken. Men slaat ook de interpretaties van gebeurtenissen op en deze dragen daar ook aan bij.