Loyaliteitsmisbruik
Loyaliteitsmisbruik is het gebruiken van de emotionele toewijding van een persoon om die persoon dingen te laten doen die aan die persoon zelf of aan anderen schade toebrengen. Het woord 'loyaliteitsmisbruik' is een samenstelling van loyaliteit (toewijding of trouw) en misbruik (het gebruiken voor verkeerde doelen).
In het kader van de relatie tussen opvoeders en kinderen duidt de term loyaliteitsmisbruik op het feit dat een ouder gebruik kan maken van de vaak vanzelfsprekende loyaliteit van het afhankelijke kind, om het dingen te laten doen, die niet bedoeld zijn om het kind ten goede te komen. Met name wordt dit gebruikt als de ene ouder misbruik maakt van de liefde en trouw van een kind, om het ertoe te brengen een voormalige partner waarmee het kind een opvoedingsrelatie (dikwijls vader of moeder) had rücksichtsloos te verstoten. Het kind wordt ingezet voor een partnerconflict of erger, een intrapersoonlijk conflict, geprojecteerd op een partnerconflict. In dat geval wordt overigens ook vaak de term ouderverstoting gebruikt. Die laatste term dient dan wel scherp te worden onderscheiden van het woord ouderverstotingssyndroom. In het eerste geval slaat ouderverstoting op een activiteit van de misbruikende ouder, in het tweede geval op geïnduceerde verziekte houding van het kind.
Inhoud |
[bewerk] Inleiding
Het kind dat is aangewezen op opvoeding door beide ouders wordt gedwongen gescheiden van de liefde van de andere ouder. Dit kan er toe leiden dat het kind zelf (noodgedwongen) haat ontwikkelt naar de eens geliefde ouder. In het uiterste geval kan dit leiden tot het ontwikkelen van het ouderverstotingssyndroom.
[bewerk] Mishandeling
In alle handboeken over kindermishandeling wordt een dergelijk fenomeen beschreven onder het hoofdstuk psychische kindermishandeling. Het gebruik van de term loyaliteitsmisbruik is echter vrij nieuw. Met de erkenning van het bestaan van dit soort mishandeling zal naar verwachting het gebruik van deze term toenemen.
Geestelijke mishandeling is in Nederland strafbaar op grond van artikel 300 van het Wetboek van Strafrecht.
[bewerk] Schuldvraag
Er is discussie over de vraag of het mogelijk is in conflicten tussen ouders schuld van een enkele ouder te onderscheiden. Oftewel of loyaliteitsmisbruik van een ouder niet ook te wijten is aan de andere ouder. Deze discussie vertoont parallellen met die over (uitlokking bij) verkrachting.
In het algemeen speelt bij elke vorm van misdaad de vraag wat het aandeel is van het slachtoffer of andere betrokkenen. Hoe meer (vermeende) misdaad zich afspeelt in de privésfeer, hoe moeilijker het is die vraag te beantwoorden.
[bewerk] Voorkomen in verschillende relaties
Misbruik van loyaliteit speelt zich ook af in andere relaties binnen familie- en stamverband. Het kan ook worden teruggevonden bij bijvoorbeeld traditionele ondergeschiktheidsrelaties en gijzelingssituaties (Stockholmsyndroom).
