Liervogels

Liervogels
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Aves (Vogels) Orde: Passeriformes (Zangvogels)
Familie
Menuridae Lesson, 1828

Liervogels zijn een familie van vogels uit de orde zangvogels. Er zijn twee soorten, die beide leven in Australië.

Liervogels staan vooral bekend door hun buitengewone vermogen om natuurlijke en kunstmatige geluiden uit hun omgeving te imiteren.

De roep van de liervogel is een rijke mengeling van zijn eigen lied en een willekeurig aantal geluiden dat het dier ooit eens heeft gehoord. Liervogels imiteren meestal andere vogelsoorten of dieren en vaak voegen ze hier geluiden aan toe.

De Australische folklore bevat vele spectaculaire verhalen over het imitatievermogen van de liervogel. Het verhaal van de liervogel die regelmatig het werk van een groep houtzagers stopzette door het geluid van de schaft-sirene na te doen is niet bevestigd, maar een aantal andere onvoorstelbare staaltjes imitatievermogen zijn zelfs op camera en geluidsband vastgelegd. Hierbij werden kettingzagen, motorgeluiden, geweersschoten en zelfs de geluiden van camerasluiters geimiteerd.

De liervogel wordt zo genoemd vanwege de staartpluim, gevormd door zestien gemodificeerde veren - twee lange slanke in het midden, twee brede gebogen aan de zijkanten en twaalf kleinere daartussenin. Tijdens de hofmakerij zwaait het mannetje deze veren over zijn hoofd en het totaal lijkt sterk op een Griekse lier. De soort 'Alberts liervogel' heeft kleinere en minder spectaculaire 'lier-veren' maar is voor het overige gelijk.

De classificatie van de liervogel is lang omstreden. Ze werden gedurende korte tijd ingedeeld bij de 'Galliformes' tezamen met de op hen lijkende patrijs en fazant die de Europeanen zo goed kenden. Tegenwoordig worden de liervogels ingedeeld in een aparte familie, de Menuridae.

Men is het er algemeen over eens dat de liervogel nauw verwant is aan de doornkruipers (Atrichornithidae) en sommige autoriteiten combineren beiden in een familie, maar er zijn redenen om aan te nemen dat ze eveneens verwant zijn aan de prieelvogels.

Er zijn twee soorten, die beide behoren tot het geslacht Menura:

• De grote liervogel (M. novaehollandiae) wordt aangetroffen in gebieden met natte bossen op Tasmanië, en in de gematigde regenwouden van Victoria en Nieuw-Zuid-Wales. Vrouwelijke 'grote liervogels' zijn 74 - 84cm lang; de mannetjes zijn groter: 80 - 98cm lang waarmee ze, op de Groenlandse raaf na, de grootste zangvogels zijn.

• Alberts liervogel (M. alberti) is iets kleiner met een maximum van 90 cm (mannetjes) en 84 cm (vrouwtje). Alberts liervogel wordt enkel aangetroffen in een zeer klein deel van zuidelijk Queensland regenbos.

Veel grote liervogels leven in het Dandenong Ranges National Park, en in enkele andere parken langs de oostkust van Australië.

Liervogels worden op korte termijn niet meer bedreigd. Albert's liervogel heeft een zeer beperkt leefgebied maar lijkt daarbinnen onbedreigd zolang deze habitat in stand blijft, terwijl de grote liervogel, eens ernstig bedreigd door vernietiging van de leefomgeving, nu wordt geclassificeerd als 'veel voorkomend'.

Families van de zangvogels

Afrikaanse suikervogels – Amerikaanse zangers – Asities – Australische kruipers – Australische schijnpaapjes – Australische zangers – Bastaardhoningvogels – Bladvogels – Boomklevers – Borstelkop – Breedbekken en hapvogels – Brilvogels – Buidelmezen – Buulbuuls – Cotinga's – Diamantvogels – Dikkoppen en fluiters – Diksnavelmezen – Doornkruipers – Drongo's – Echte boomkruipers – Echte mezen – Elfjes – Filipijnse kruipers – Gorzen, tangaren en verwanten – Heggenmussen – Helmklauwieren – Honingeters – Honingzuigers – Iora's – Klauwieren – Kraaiachtigen – Kwikstaarten en piepers – Leeuweriken – Liervogels – Lijsters – Manakins – Miervogels – Moddervogels – Monarchen en waaierstaartvliegenvangers – Muisspechten – Mussen en sneeuwvinken – Nieuw-Zeelandse lelvogels – Orgelvogels – Ovenvogels – Palmtapuit – Paradijsvogels – Pestvogels – Pitta's – Prachtvinken – Prieelvogels – Rotswinterkoningen – Rupsvogels – Scherpsnavel – Slijknestkraaien – Spitsvogels – Spotlijsters – Spreeuwachtigen – Staartmezen – Tapaculo's – Timalia's – Tirannen – Troepialen – Vanga's – Vinkachtigen – Vireo's – Vliegenvangers – Waterspreeuwen – Wevers en verwanten – Wielewalen en vijgvogels – Winterkoningen – Zaagvinken – Zangers van de Oude Wereld – Zwaluwen