Karel de Kale
| 823-877 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Koning der Franken | ||||||
|
||||||
| Keizer van het Heilige Roomse Rijk | ||||||
|
||||||
|
Karel de Kale (Frans: Charles le Chauve) (13 juni 823 - Avrieux (Savoye), 6 oktober 877) was koning van West-Frankenrijk, het westelijk deel van het Frankische rijk.
Karel de Kale werd geboren in Frankfurt aan de Main als jongste zoon van keizer Lodewijk de Vrome, de enige uit diens tweede huwelijk, met Judith van Beieren. Bij het Verdrag van Verdun (14 februari 843) erfde hij het westelijke gedeelte van het door zijn grootvader Karel de Grote opgebouwde Frankische rijk. Karels gebied lag ten westen van de rivieren Schelde, Maas, Saône en Rhône. Het werd omschreven als West-Francië of West-Frankenland. Daarmee wordt hij beschouwd als de eerste koning van Frankrijk, hoewel Hugo Capet daarvoor een gebruikelijker en ook juister keuze zou zijn, omdat er in Karels tijd nog niet echt sprake is van een Franse of Duitse nationale identiteit die de politiek bepaalt.
Karels erfenis had hij niet zonder slag of stoot gekregen. Zijn halfbroers Lodewijk de Duitser en Lotharius I dienden na de dood van Lodewijk de Vrome in 840 te worden bestreden. In 842 sloot hij met Lodewijk de Duitser de Eed van Straatsburg tegen Lotharius.
In 860 probeerde Karel tevergeefs de bezittingen van Lotharius' zoon Karel van Provence te veroveren, maar werd verslagen. Karel verwierf na de dood van Lotharius' opvolger, Lotharius II van Lotharingen, in 870 (Verdrag van Meerssen) ook nog een deel van diens Middenrijk.
Van 875 tot 877 was hij tevens Rooms keizer.
Karel de Kale huwde in 843 met Ermentrudis van Orléans en in 870 met Richildis, beiden uit Frankische huizen. Twee van zijn kinderen uit het eerste huwelijk overleefden hem: Lodewijk de Stamelaar, die hem opvolgde, en Judith van West-Francië.
Judith werd rond Kerstmis 861 te Senlis geschaakt door de eerste graaf van Vlaanderen, Boudewijn I met de IJzeren Arm. Vermoedelijk vluchtten ze naar het Kasteel van Rumbeke, later via Lotharingen zelfs naar Rome. Hij huwde haar een jaar later te Auxerre, na tussenkomst van de toenmalige paus, en legde daarmee de grondslag van het Graafschap Vlaanderen.
In 864 vaardigde hij het Edict van Pîtres uit.
Karel stierf in Avrieux (Savoye).
