Johannes Trithemius
Johannes Trithemius (Trittenheim, 2 februari 1462 - Würzburg, 15 december 1516) is de aangenomen naam van Johann Heidenberg, onder meer bekend vanwege Polygraphia, het oudst bekende gedrukte werk over cryptografie.
Trithemius ging naar de Universiteit van Heidelberg waar de titulair hoofd van de universiteit, Johannes van Dalberg, dusdanig onder de indruk was van zijn intelligentie dat hij hem vrijstelde van lesgeld. Hier richtten Trithemius, Dalberg en Rudolf Agricola (de Groningse geleerde Rudolf Huisman) de Rijnse Literaire Societeit (vert. Rhenish Literary Society [1]) op. Zij nemen hierbij alledrie een Griekse en/of een Latijnse naam aan. Sindsdien is Johann Heidenberg bekend als Johannes Trithemius, waarbij de achternaam een verlatinisering is van zijn geboorteplaats.
Onderweg naar huis van de universiteit werd hij in 1482 overvallen door een sneeuwstorm en vluchtte daarom de Benedictijnse Abdij van Sint Maarten in Spanheim in. Hij besloot hier te blijven en werd een jaar later, op 21-jarige leeftijd, verkozen tot abt. Hij transformeerde de vervallen abdij tot een centrum van kennis. Zo werd de bibliotheek aanzienlijk uitgebreid. Trithemius schreef verscheidene boeken waaronder geschiedwerken en biografiëen. Zijn roem bezorgde hem onder meer uitnodigingen voor een verblijf aan het hof van Maximiliaan I en de markgraaf van Brandenberg.
Voor zijn werk ontving hij echter niet alleen lof. Mede door zijn interesse in occulte wetenschappen en zijn reputatie als magiër had hij verschillende disputen die hem er in 1506 toe brachten de abdij te verlaten. Hij had onderwijl van de bisschop Lorenz von Bibra een aanbod gekregen om abt te worden van het Schots klooster in Würzburg. Dit ambt nam hij aan en tot aan zijn dood verbleef hij in dit klooster. Heinrich Cornelius Agrippa von Nettesheim was een van zijn leerlingen. Een van zijn cryptografische vindingen is bekend onder de naam Trithemiusalfabet.[2]
Inhoud |
[bewerk] Steganographia
De drie delen van het werk Steganographia (circa 1499) leken gedeeltelijk over zwarte magie en het communiceren over lange afstand door middel van geesten te gaan. Door het verschijnen van de sleutel tot de eerste twee delen werd duidelijk dat het werk betreft in cryptografie en steganografie. Van het derde deel werd tot voor kort nog steeds gedacht dat het over magie ging. Echter is heden ten dage ook de sleutel voor dit werk bekend.[3]
[bewerk] Polygraphia
Polygraphia (volledige titel Polygraphia libri sex, Ioannis Trithmii abbati Peapolitani, quondam Spanheimensis, ad Maximilianum Caesarem) is het oudst bekende gedrukte werk over cryptografie. Het werd postuum in druk gebracht door Johannes Haselberg in 1518. De zes boeken verschenen in 1550, 1571, 1600 en 1613 in herdruk. Een bewerkte Franse vertaling verscheen in 1561 van de hand van Gabriel de Collanges en werd herdrukt in 1625. De Fries Dominique de Hottinga publiceerde dit laatste in 1620 als zijnde zijn eigen werk, vermoedelijk het meest beruchte voorbeeld van plagiaat.[1]
[bewerk] Ander werk
Trithemius schreef meer dan 90 boeken, waaronder.
- Liber de scriptoribus ecclesiasticis, (1494) zijn belangrijkste[1] werk, een chronologische lijst van zo'n 7000 theologische werken van 963 verschillende auteurs.
- De septum secundeis (1508), over astrologie.
- Annales Hirsaugienses (1514), een geschiedkundig werk over Hirschau.
[bewerk] Trivia
Een aantal van de door Trithemius ontwikkelde cryptografische methoden figureren in het boek De slinger van Foucault van Umberto Eco.[4]
| Bron(nen): |
|
