Jan Mankes
Jan Mankes (Meppel, 15 augustus 1889 - Eerbeek, 23 april 1920) is een Nederlands kunstschilder.
[bewerk] Leven
Jan Mankes ging in 1902 naar de hbs in Meppel maar hield dat voor gezien toen het gezin in 1903 naar Delft verhuisde. Van 1909 tot 1915 woonde Mankes met zijn ouders in Bovenknijpe, een dorpje nabij Heerenveen. Hier ontwikkelt hij zijn liefde voor de natuur en maakt hij veel van zijn beste werken.
In 1913 leerde hij Anna Zernike kennen, een theologe en de eerste vrouwelijke dominee van Nederland. Hij trouwde in 1915 met haar, waarna ze een tijdje in Den Haag woonden. In 1916 verhuisden ze naar Eerbeek in Gelderland omdat ze dachten dat die bosrijke omgeving goed zou zijn voor Mankes, die inmiddels aan tuberculose leed. In 1918 wordt hun zoon Beint geboren, vernoemd naar Jans vader. Jan Mankes was erg ziek en lag veel in bed, wanneer het iets beter ging werkte hij onafgebroken. In 1920 overleed hij aan zijn ziekte, hij was toen 30 jaar oud.
[bewerk] Werk
Jan Mankes liet een oeuvre na van zo'n 150, met name kleine, schilderijen, ongeveer 100 tekeningen en zo'n 50 prenten. In meer dan de helft van zijn werk is de natuur het belangrijkste onderwerp. Daarnaast maakte hij zelfportretten, portretten, stillevens, landschappen en interieurs. Jan Mankes exposeerde al veel gedurende zijn leven en werd zeer gewaardeerd.
In het begin schildert Mankes met name donkerkleurige vogels en later ook veel lichtgekleurde, met name witte, dieren. De kunstverzamelaar Pauwels was zijn mecenas en stuurde hem naast materialen ook vaak bijzondere vogels die hij kon schilderen.
Zijn werk kenmerkt zich met name door een zekere stilte. In 1923 noemt A. Roland Holst Mankes Hollands meest verstilde schilder. Deze stilte wordt veroorzaakt door evenwichtige composities en ingetogen kleurgebruik, alsmede een nauwelijks zichtbare penseelstreek.
Zijn werk wordt o.a. tentoongesteld in het Frisia Museum, het Museum voor Moderne Kunst Arnhem en Museum Belvédère.
