Ioánnina (stad)
Ioánnina (Grieks: Ιωάννινα) is de hoofdstad van de gelijknamige Griekse nomos Ioánnina en van de regio Epirus (Ípiros). De stad telt ca. 40.000 inwoners.
In de volksmond heet de stad "Jánena". Het is een belangrijke universiteitsstad, gelegen aan het Pamvotismeer of Meer van Ioannina. In het meer ligt een eilandje met belangrijke Byzantijnse kloosters. Het meer is 3 tot 13 meter diep, 7,5 km lang en 1,5 tot 5 km breed. De stad bestaat uit twee delen: de eigenlijke stad en het zogenaamde frourion, een Turkse citadel uit de 17e eeuw, met onder andere twee moskeeën.
[bewerk] Geschiedenis
Het is niet precies bekend wanneer Ioánnina werd gesticht. De stad wordt voor het eerst vermeld in de 11e eeuw, toen zij werd ingenomen door kruisvaarders, maar ze is duidelijk ouder. Ze zou gesticht zijn onder keizer Justinianus in de 6e eeuw, en kreeg haar naam van een nu verdwenen klooster ter ere van de Heilige Johannes.
Ioánnina werd belangrijk na 1204, toen de Byzantijnse hoofdstad Constantinopel ingenomen was door Kruisvaarders. Michelángelos Komnenos, een lid van de keizerlijke familie, vluchtte met zijn getrouwen naar hier en maakte Ioánnina tot hoofdstad van een Byzantijns staatje, het despotaat van Épirus. Tien jaar later verhuisden de despoten hun residentie naar Arta, maar Ioánnina bleef belangrijk.
In de 14e eeuw, tijdens de Servische expansie, werd de stad ingenomen door de Servische tsaar Dušan, die zijn broer Semyon op de despotentroon bracht. De Servische heerschappij was echter van korte duur: in juni 1389 kwam er met de slag van Kosovo Polje abrupt een einde aan. In 1431 werd Ioánnina ingenomen door de Turken en bleef onder het Osmaanse Rijk tot in 1913. De Byzantijnse despoot werd vervangen door een Turkse pasja. Ioánnina bleef een welvarende en drukbevolkte stad, een centrum van onderwijs, en kreeg zelfs een eigen universiteit. Er werden handwerksgilden gevormd, onder andere die van de zilversmeden.
In 1611 bereidde bisschop Dionýsios Skylósofos een opstand tegen de Turken voor. Hij had een visioen dat de Turkse sultan ooit nog voor hem zou opstaan. De opstand mislukte echter, de bisschop werd doodgemarteld en zijn lijk werd naar Istanbul vervoerd. Bij de aankomst in de hoofdstad was er zoveel herrie dat de sultan van zijn zitplaats opstond en naar zijn raam snelde om te zien wat er gaande was… Het visioen van Skylósofos was werkelijkheid geworden. Als gevolg van de mislukte opstand verloren de christenen alle privileges die zij nog bezaten in de stad, en de beide moskeeën die in deze tijd gebouwd werden getuigen van de absolute heerschappij van de Turken.
In 1788 kwam Ali Pasja aan de macht, bijgenaamd 'de Leeuw van Ioánnina'. Als gouverneur heerste hij over Epirus en Albanië als een quasi-onafhankelijk rijk. Hij stond bekend om zijn wreedheid. Omdat hij een steeds eigenzinniger koers ging varen, met toenadering tot Frankrijk en Engeland en steun aan Griekse onafhankelijkheidsstrijders, werd hij beschuldigd van hoogverraad, en uiteindelijk door Turkse troepen overmeesterd en vermoord.
[bewerk] Pérama
Op 4 km ten noorden van Ioánnina , in het dorp Pérama, bevindt zich het grootste grottenstelsel van Griekenland. Het werd toevallig ontdekt in de Tweede Wereldoorlog door een herder die zich voor de Duitsers wilde verbergen.
