Fisheye-lens
Een fish-eye(lens) (of fish-eyeobjectief) is een op een fotocamera te gebruiken lenzenstelsel met een korte brandpuntsafstand, een sterke groothoekwerking en een karakteristieke tonvormige vertekening.
De beeldweergave wijkt af van die van de meer gebruikelijke rectilineair groothoekobjectieven. Dat geeft namelijk alle rechte lijnen recht weer, terwijl een fish-eye objectief alleen rechte lijnen, die door het midden van het beeld lopen, recht afbeeldt. Een fish-eye objectief geeft een tonvormig vervormd uitziend beeld, vergelijkbaar met het gereflecteerde beeld in een kerstbal.
De vervorming ontstaat doordat het beeld eigenlijk het best geschikt is voor projectie op de binnenkant van een halve bol, maar in de camera wordt uitgesmeerd over een plat vlak.
Er zijn fish-eye lenzen met een beeldhoek van 180 graden of zelfs meer. Met zo'n lens is het mogelijk de hele hemelkoepel in een keer te fotograferen door de camera op het zenit te richten.
Ook kan een fotograaf met slechts twee foto's alles wat hij om zich heen ziet, inclusief zijn voeten, fotograferen. Op kleinbeeldspiegelreflexcamera's worden meestal fish-eye lenzen gebruikt met een brandpuntsafstand van 15 of 16 mm. Deze geven alleen in de diagonaal van het beeld een beeldhoek van ongeveer 180 graden. Nog kortere lenzen van ongeveer 8 mm hebben vaak een cirkelvormig beeldveld dat niet het hele filmvlak bedekt. Nikon heeft ooit een lens van 6 mm en een beeldhoek van 220° gehad, deze had een enorme bolle voorlens om ook het licht dat van achter kwam nog op te kunnen vangen.
Met fish-eyelenzen op digitale camera's gemaakte (of gescande) foto's kunnen op een computer met beeldbewerkingssoftware rectilineair of panoramisch worden gemaakt. Vooral bij het rectilineair maken gaat wel een deel van het beeld verloren, maar men behoudt evengoed een sterk groothoekeffect.
[bewerk] Trivia
- Het Zwitserse bedrijf lomography brengt 's werelds enige 35mm-film camera met vaste fisheyelens in de handel.
