Spiegelreflexcamera

Een spiegelreflexcamera is een fotocamera, die voorzien is van een bijzonder zoekersysteem dat optimaal richten en instellen van de camera mogelijk maakt (zie ook Spiegelreflex). In de stralengang tussen lens (objectief) en film (of sensor) is daartoe een spiegel aangebracht, normaliter onder een hoek van 45 graden, die het beeld op een instelglas laat vallen dat gewoonlijk gematteerd is en meestal matglas wordt genoemd. Normaal is dat de spiegel het licht naar boven kaatst (afwijkend: Olympus Pen F en FT. Deze halfkleinbeeldcamera’s hadden een staand filmformaat en de spiegel kaatste het beeld naar rechts.)

Doorsnede van een spiegelreflexcamera met zicht op de optische componenenten. De tekening toont de weg van het licht via het objectief (1), de breking door de spiegel (2) en de projectie op het matte instelglas (5). Via een lens (6) en het pentaprisma (7) bereikt het beeld de zoeker (8). Tijdens de opname beweegt de spiegel in de richting van de pijl, de sluiter (3) opent, en het beeld wordt geprojecteerd op de film of sensor (4) met precies hetzelfde beeld als zichtbaar in de zoeker

Bij sommige camera’s kan de fotograaf het beeld op het instelglas rechtstreeks van bovenaf bekijken. Meestal wordt het beeld echter bekeken via één of meer prisma’s (gewoonlijk via een pentaprisma, ook wel dakkantprisma genoemd) en/of spiegels (porro mirror system). In sommige camera’s kunnen verschillende typen instelglazen geplaatst worden en soms is ook de rest van het zoekersysteem verwisselbaar.

Op het moment van de opname klapt de spiegel weg uit de baan tussen lens en film (sensor) en sluit daarmee tegelijk het via de zoeker invallende licht buiten. Vervolgens opent zich dan de spleetsluiter die zich vlak voor de film (sensor) bevindt. Als de sluiter zich in het objectief bevindt (centraalsluiter) is de camera van klepjes of een hulpsluiter voorzien om te verhinderen dat er licht op de film valt zolang de sluiter openstaat voor het bekijken van het zoekerbeeld. Tijdens het opklappen van de spiegel sluit het diafragma (niet in het plaatje afgebeeld) in het objectief zich tot de waarde die door de gebruiker of door een automatisch systeem is ingesteld. De camera kan op verschillende manieren voorzien zijn van een lichtmeetsysteem; tegenwoordig vindt de lichtmeting altijd door het objectief plaats voor optimale nauwkeurigheid.

Zoals gezegd maakt het reflexsysteem optimaal richten en instellen mogelijk. Het beeld op het matglas is namelijk gelijk aan het beeld dat op de film (sensor) gaat komen. Niet alleen de compositie kan exact worden bepaald, zonder het parallaxprobleem dat een doorzichtzoeker met zich brengt, maar ook de scherpte kan nauwkeurig worden ingesteld, net als bij een platencamera/technische camera, die zonder spiegel werkt.

Tot zover is hier de zgn. éénogige spiegelreflexcamera behandeld.
Een min of meer in onbruik geraakt type spiegelreflexcamera is de twee-oog-reflexcamera (voorbeelden: Rolleiflex, Mamiya, Yashica, Lubitel). Hierbij is het zoekersysteem gescheiden van het opnamesysteem. Het zoekerbeeld wordt verkregen met een objectief dat (vrijwel) gelijk is aan het opnameobjectief en dat via een spiegel een beeld op een matglas werpt. De camera heeft dus twee objectieven, normaliter boven elkaar; deze zijn gekoppeld zodat de scherpstelling nauwkeurig op het matglas kan geschieden. Door de parallax zijn het zoekerbeeld en het filmbeeld echter niet 100% aan elkaar gelijk. In tegenstelling tot de een-oog reflexen wordt bij dit type de spiegel niet opgeklapt bij het maken van de opname.

De éénogige spiegelreflexcamera’s zijn bij uitstek geschikt voor het gebruik van verschillende objectieven. Sommige fabrikanten leveren voor hun camera’s tientallen objectieven met verschillende brandpuntsafstanden en lichtsterkte; daarbij zien we steeds meer objectieven met een variabele brandpuntsafstand, zgn. zoom-objectieven.
Ook zijn opstellingen mogelijk voor het maken van extreem-nabij-opnamen (macrofotografie) en microfotografie.

[bewerk] Geschiedenis

Het spiegelreflexprincipe werd al toegepast in de 19e eeuw. Dit principe werd geoctrooieerd door de Engelse fotograaf Thomas Sutton in 1861. De eerste éénogige kleinbeeld-spiegelreflexcamera was de Kine-Exakta van de Ihagee Kamerawerke uit Dresden (Duitsland), op de markt gebracht in 1936. Een vernieuwde versie van 1950 heette de Exakta Varex. Veel innovaties in de kleinbeeld-spiegelreflex werden in de jaren 1950-1960 geintroduceerd door het japanse merk Pentax, zo kwamen zij met de "vlug-terug" spiegel (in oudere modellen bleef de spiegel opgeklapt totdat de sluiter weer gespannen werd), een universele lensvatting, het pentaprisma en "door-de-lens" lichtmeting. Ook had Pentax eind jaren 1970 al een model met autofocus, dat echter nooit doorbrak. Autofocus begon in 1985 pas zijn opmars met de Minolta 7000.

Digitale spiegelreflexcamera’s zijn sinds enkele jaren sterk in opkomst en worden steeds betaalbaarder; met name de Japanse producent Canon heeft veel aan deze ontwikkeling bijgedragen met modellen als de EOS D30 en de EOS 300D en 350D; het was echter het in 2006 ten onder gegane merk Minolta dat in 1995 al digitale spiegelreflexcamera op de markt bracht: de RD-175. Daarvoor experimenteerde Minolta al met een digitale SLR (in 1989 met de digitale achterwand voor de Minolta 9000, die zijn beelden opsloeg op videotape).

Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Category:SLR cameras op Wikimedia Commons.