Eten uit blik
Eten uit blik (blikvoeding, conserven uit blik): daar wordt soms denigrerend over gedacht, voornamelijk vanwege de vermeend lage voedingswaarde en lagere vitaminegehalte van conserven.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
De eerste pogingen om eten in 'blik' bewaarbaar te maken waren dan ook nog niet zo geslaagd, zoals wel meer eerste pogingen mislukken. De blikken lekten al snel, men verzinkte de binnenkant nog niet waardoor het ijzer via elektrolyse oploste in het vocht van het voedsel. Men beheerste het rillen van de dekselranden nog niet maar soldeerde de blikken dicht met lood wat een giftig metaal is. Wanneer men zure producten zoals tomaten in blik stopte dan had het zuur de neiging om het ijzer op te lossen.
[bewerk] Productieproces tegenwoordig
Dit soort problemen zijn echter al jaren geleden opgelost. Wanneer de inhoud van het blik zuur is, dan wordt het blik aan de binnenkant voorzien van een laagje plastic. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een tomaten-, olijven- of maïsblik. Inmiddels wordt het blik vertind, dat wil zeggen voorzien van een dun laagje tin (wat geen probleem is zolang het blik dicht is). De blikken worden niet meer gesoldeerd, maar gelast. Ook worden blikken mechanisch gesloten doordat meerdere lagen metaal in elkaar worden gestoken en dan tezamen meerdere keren worden omgebogen en samengeperst.
Nadat de (al of niet voorgekookte) inhoud in het blik is gedaan en het blik is gesloten wordt het blik met inhoud enige tijd in een stoomketel gekookt, zodat de inhoud voldoende verwarmd is om gesteriliseerd te zijn. Ook wordt een minimale hoeveelheid zout toegevoegd maar vergeleken met andere conserveringswijzen is dat erg weinig. Uiteraard treedt door het koken een verlies aan vitaminen op en met name vitamine C, maar niet meer of niet veel meer dan wanneer men zelf verse producten kookt. Sommige fabrikanten voegen nog extra vitaminen aan hun conserven toe, maar de waarde daarvan kan worden betwijfeld.
Uiteraard zorgen de fabrikanten van conserven ervoor dat ze alle processen zo minimaal mogelijk toepassen want dat scheelt geld. Dus ze verwarmen zo kort mogelijk en ze voegen zo min mogelijk zout toe. (Hier zijn tabellen voor). Andere conserveermiddelen zijn nauwelijks nodig (in tegenstelling tot andere methodes) want de inhoud van een blik is geheel geïsoleerd van de omgeving en wordt in de regel in één keer geconsumeerd.
Een voordeel van conserveren is de mogelijkheid om de verse producten direct van het land zo snel mogelijk te verwerken in plaats van dat ze eerst een paar dagen bij een groenteboer in de schappen moeten liggen.
[bewerk] Diepvriesvoedsel
Voor diepvriesvoedsel gelden trouwens soortgelijke overwegingen, behalve dan dat diepvriesvoedsel niet vanwege het proces eerst gekookt hoeft te worden. Zodra je iets invriest stabiliseer je zijn toestand en zolang het maar ingevroren blijft, blijft het goed. Zodra je het ontdooit is het vrijwel in de toestand waarin het ingevroren werd. Een probleem is echter dat water bij het invriezen uitzet en daarbij de eventueel eromheen aanwezige celwanden doet 'ontploffen'. Zolang het voedsel ingevroren blijft is dat geen probleem, maar zodra je het ontdooit, kunnen bacteriën zich veel sneller door de inmiddels homogene massa verspreiden. Vandaar dan ook dat er altijd gewaarschuwd wordt dat je eenmaal ontdooide etenswaren niet meer opnieuw mag invriezen en spoedig moet opeten.
[bewerk] Wijngisting
Overigens gebruiken amateur-wijnmakers die diepvries-cel-destructie-methode om fruit grondig voor gisting te prepareren, waarbij dan zoveel mogelijk van de celinhoud voor de gisting ter beschikking komt. Andere methodes zijn: koken en het toevoegen van pectase (een enzym dat het pectine van de celwanden afbreekt).
Al met al is er weinig op tegen om regelmatig een blik kapucijners, bruine bonen of erwten te eten. Peulvruchten zijn een van de weinige planten die eiwitten bevatten (met soja-bonen als extreem), waardoor je ook nog eens minder vlees nodig hebt. Verder bevatten ze koolhydraten en toch zijn het een soort groentes. Het is een erg efficiënte plantenfamilie want het leeft in symbiose met bacteriekoloniën in bolletjes aan zijn wortels, die stikstof uit de lucht kunnen binden, waardoor de plant zijn eigen 'kunstmest' kan produceren. In nieuwbouwwijken zaait men soms peulvrucht-planten (zoals lupine) op gebieden die later begroeiing moeten krijgen om de grond stikstofrijker te krijgen. Die planten worden dan later ondergeploegd.
Het eten van peulvruchten kan overigens hinderlijke bijwerking voor de consument hebben. Peulvruchten bevatten enzymen, die de stoffen in de menselijke maag tegenwerken die het eten verteren. Daardoor moet de maag het verteren aanvankelijk overlaten aan allerlei bacteriën in de maag; die zijn niet zo efficiënt en produceren veel methaangas (=aardgas) bij het verteren van het voedsel in de maag. Bonenkruid is niet alleen een kruid dat een bonenschotel een goede smaak geeft maar het lost ook grotendeels dit probleem op
