Douwe Mout van der Meer
Douwe Mout van der Meer (12 april 1704 - na 1758) werd beroemd door zijn neushoorn, die hij in verscheidene Europese landen tentoonstelde. Voor zijn verdiensten als kermisklant werd hij verheven tot de adelstand.
Inhoud |
[bewerk] Afkomst en leven
Douwe Mout werd op 12 april 1704 geboren in een zeemansfamilie: zijn vader, grootvader en ooms van moederskant waren scheepskapiteins. Hijzelf maakte carrière als kapitein op de grote vaart voor de VOC. In 1740 was hij gezagvoerder op de Knappenhof en van 1742 tot 1744 voer hij als gezagvoerder op de Goischalxoord tussen Nederland, India en de Molukken. In 1744 nam hij ontslag en ging in het kermiswezen. Samen met Clara, zijn neushoorn, tourde hij door Europa.
[bewerk] Clara
Clara's moeder was neergeschoten en Clara was slechts 1 maand oud toen zij door Jan Albert Sichterman (VOC-vestiging in Bengalen) in huis werd genomen. Toen Clara twee jaar oud was, gaf Albert Jan Slichterman haar aan Douwe Wout, omdat Clara te groot was geworden om bij hem in huis te wonen.
Douwe Mout heeft Clara toen op de Knappenhof mee naar Nederland genomen. Aangemoedigd door het succes van zijn eerste voorstellingen (eerst thuis in Leiden, Nederland, daarna ook in Brussel en Hamburg) richtte hij een kleine kermisgroep op en liet een speciale wagen bouwen om Clara te vervoeren. Van 1746 tot 1758 trok de groep door Duitsland, Oostenrijk, Frankrijk, Italië en Oost-Europa. De tournee eindigde in Engeland door de dood van Clara.
[bewerk] Neushoorn-gekte
De voorstellingen die Douwe Mout van Clara gaf, lokten mensen uit alle soorten van de sociale ladder, zelfs koningen wilden deze kans niet voorbij laten gaan. De toegangsprijzen waren daarom niet alleen verschillend naar zicht of plek, maar ook naar de sociale rang van de toeschouwers. Het was dan ook de eerste keer dat men in Europa een levende Neushoorn bekijken kon.
Het lukte Douwe Mout om het enthousiasme van de toeschouwers keer op keer vast te houden en hij verdiende daarom veel geld. Hij zorgde voor aanplakbiljetten met illustraties en aankondigingen van de voorstellingen en voor de verkoop van Clara memorabelia, zoals kettingen met een medaillon in brons, zilver en zink en flessen gevuld met urine van Clara, aangezien men dacht dat deze geneeskrachtig was.
Clara werd een echte ster: diverse kunstenaars schilderden haar en zorgden voor de uitbreiding van haar roem.
[bewerk] Adel
Keizer Frans I Stefan de eerste verhief Douwe Mout tot de adelstand.
Met de dood van Clara verdween Douwe Mout in de wirwar van kermisgasten; waar en wanneer Douwe Moet van der Meer precies overleed, is daarom niet bekend.
[bewerk] Literatuur
- Irene Verheii: Op reis met Clara. De geschiedenis van een bezienswaardige neushoorn. (expositiecatalogus) 1992
- Glynis Ridley: Claras Grand Tour: Travels with a Rhinoceros in Eighteenth-Century Europe. New York, Atlantic Monthly Press, 2004 (en)
