Domeinnaam

Een domeinnaam is een naam in het Domain Name System (DNS), het naamgevingssysteem op internet waarmee netwerken, computers, webservers, mailservers en andere toepassingen worden geïdentificeerd.

[bewerk] Domein

De verschillende delen van een domein worden van elkaar gescheiden door punten. Een voorbeeld van een domein is wikipedia.org. Om deze naam vast te leggen is een registratie vereist. Meestal is dit de naam van de persoon of het bedrijf waarover de pagina gaat, soms is het ook het thema van de website. In principe is alles mogelijk, zolang de naam bestaat uit een combinatie van twee of meer tekens. De combinatie mag bestaan uit de letters a tot en met z, eventueel aangevuld met cijfers 0 tot en met 9 of een streepje -.

[bewerk] Levels

Een domeinnaam kan in verschillende niveaus worden opgesplitst. Zo bestaat er 'top level', 'second level', 'third level', etc. De verschillende niveaus worden aangegeven door een punt in de domeinnaam, en het level is te achterhalen door de verschillende delen van het domein van rechts naar links te lezen.

In het voorbeeld nl.wikipedia.org is org het top level, wikipedia is het second level en nl het third level.

[bewerk] TLD's

Het achterste gedeelte in het bovenstaande voorbeeld is .org. Dit is een generic top level domain (gTLD). Een gTLD is, naast een ccTLD, een van de twee soorten TLD's. TLD's geven meestal het type of het land van de website weer.

Generic TLD's zijn naast .org (voor non-profitorganisaties), ook .info, .net, .com (voor websites met voornamelijk commerciële doeleinden) en .int. Aan deze lijst worden regelmatig nieuwe TLD's toegevoegd.
ccTLD's (Country Code - landcode) zijn de codes van het land waar de website zijn basis heeft, bijvoorbeeld .be voor België en .nl voor Nederland.

De meeste TLD-operators stellen tegenwoordig geen eisen aan het type organisatie dat een domein registreert. Het is dus bijvoorbeeld mogelijk dat een commercieel bedrijf een .org-domeinnaam registreert.

Alle TLD's zijn vastgelegd in de DNS-rootservers. De lijst van TLD's wordt beheerd door Internet Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN). De TLD's afzonderlijk worden beheerd door de TLD-operators, ook wel genoemd registry's. De TLD-operator van .nl is de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland (SIDN); voor .be is dit DNS Belgium (DNS.be).

Het Brusselse Berlaymontgebouw is de zetel van de Europese commissie

Sinds eind 2005 is gefaseerd de nieuwe domeinnaam .eu voor registratie ter beschikking gesteld. Deze heeft de status van een ccTLD (en dus gelijkgesteld worden met een landcode-domeinnaam). De TLD .eu wordt beheerd door EurID. Momenteel is men bezig met .asia.

Sommige TLD-operators kiezen ervoor om hun domein onder te verdelen in second level domains (SLD's). Een voorbeeld is .uk, dat onder meer co.uk (voor bedrijven) en org.uk (voor non-profitorganisaties) aanbiedt.

[bewerk] Registratie

Zowel particuliere personen als bedrijven mogen een domeinnaam als combinatie van een naam met een TLD registreren.

De meeste TLD's maken gebruik van een registry-registrar-model. De TLD-operator (registry) verleent hierbij de mogelijkheid aan diverse bedrijven (de registrars) om wijzigingen in het TLD aan te maken. Een registrar kan nieuwe domeinnamen aanvragen en de Whois-informatie en nameservers van de domeinnamen bepalen. Deze opzet heeft het voordeel dat de domeinhouders (vaak miljoenen bij bekende TLD's) niet direct zaken hoeven te doen met de TLD-operators. Een registrar betaalt voor het recht om domeinnamen te registreren meestal een vast periodiek bedrag plus een bedrag per domeinnaam.

Het aanvragen van een domeinnaam doe je bij een registrar naar keuze. De registrar is een agent bij DNS.be in het geval van een .be-domein en een deelnemer van de SIDN in het geval van een .nl-domein. Meestal kost een registratie jaarlijks een vast bedrag, waarvan de hoogte mag worden bepaald door de registrar. Soms komen daar ook nog startkosten bij.

Voor het registreren van een .nl-domein is het lang een voorwaarde geweest een inwoner van of bedrijf in Nederland te zijn. Dit is voor een .be-domein nooit zo geweest, wat maakt dat zo'n 18% van de Belgische domeinnamen in handen van Nederlanders is.

[bewerk] Technische werking

Een domeinnaam verwijst naar een IP-adres, bijvoorbeeld 207.142.131.236. Een IP-adres is het adres van de fysieke server waar de webpagina op staat. Omdat domeinnamen veel eenvoudiger te onthouden zijn dan IP-adressen, worden IP-adressen door de meeste mensen niet direct gebruikt. Ook bij FTP en dergelijke diensten wordt een server doorgaans benaderd door middel van de domeinnaam, al dan niet vooraf gegaan met het subdomein ftp.

Domeinen en subdomeinen worden door middel van de DNS-instellingen op de server ingesteld. Dit kan vaak door de eigenaar van een domeinnaam zelf worden ingesteld, afhankelijk van de instellingen op de server.

Simpel gesteld: Wanneer Wikipedia.org wordt ingetypt, maakt uw computer een verbinding met een DNS-server, waarin een tabel is opgeslagen naar welk ip-adres het domein koppelt. De computer zal met deze informatie verbinding maken met dat IP-adres.

[bewerk] Statistieken

Eind 1995 waren er in Nederland nog slechts 10.000 .nl-domeinnamen uitgegeven, inmiddels zijn dat er meer dan 1,6 miljoen. In België kon pas sinds 11 december 2000 eenieder een .be-domeinnaam registreren. Na deze vrijgave steeg het aantal .be-domeinnamen dan ook van 40.000 eind 2000 naar een half miljoen medio 2005. In 1995 waren in de VS reeds 100.000 .com-domeinnamen geregistreerd, in 1997 een forse 1,6 miljoen, tegenwoordig staan er meer dan 40 miljoen .com-domeinnamen te boek.

De volgende tabel toont het aantal domeinen in enkele topleveldomeinen per 1 februari 2006 (totaal: > 80.000.000).

Top level domain	Aantal domeinen	Top level domain	Aantal domeinen
.com	46.518.158	.at	488.481
.de	9.566.459	.fr	443.411
.net	6.965.994	.se	418.140
.uk	4.698.065	.pl	417.893
.org	4.474.570	.es	319.133
.info	2.497.643	.no	263.251
.nl	1.811.771	.cz	234.743
.biz	1.327.991	.fi	120.540
.it	1.169.323	.pt	83.350
.be	1.050.327	.ie	55.741
.us	982.018	.li	24.925
.ch	759.183	.lu	22.447
.dk	672.160