Bloedzuiger (worm)
| Bloedzuiger | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Een bloedzuiger |
||||||
| Taxonomische indeling | ||||||
|
||||||
| Subklasse | ||||||
| Hirudinea |
De bloedzuiger (Hirudo officinalis) is een inheemse soort wormachtige verwant aan de regenworm.
Het grote verschil echter is het feit dat bloedzuigers zuignappen aan de uiteinden hebben en vaak ook tanden bezitten. De bloedzuiger ontleent zijn naam aan het feit dat de meeste soorten bloed zuigen uit dieren en/of mensen. Bloedzuigers worden vooral gevonden in gebieden met hoeveelheden zoet water, al kunnen sommige soorten ook in de zee worden aangetroffen. De meeste bloedzuigers zijn relatief klein, ongeveer 0,5 – 5 cm. Sommige soorten kunnen echter 30 cm lang worden.
Inhoud |
[bewerk] Voeding
De voorste zuignap zit rond zijn mond die een krachtige kaak bevat. De achterste zuignap bevindt zich logischerwijs achteraan. In het centrum van de voorste zuignap bevindt zich de met drie kaken gewapende mond; met deze, van scherpe tanden voorziene kaken kan hij de huid opensnijden van dieren, waarvan hij het bloed wil zuigen door middel van de gespierde pharynx, die vlak achter de mond gelegen is. Door middel van een in de mond afgescheiden secreet wordt belet dat het bloed van de gastheer stolt voordat de bloedzuiger zijn hele darmkanaal heeft gevuld. Dit heeft elf paar blindzakken, waarin het opgezogen bloed heel lang, zelfs meerdere maanden vrijwel onveranderd blijft.
[bewerk] Anatomie
Aan het voorste gedeelte van het lichaam (men kan niet van een echte kop spreken) bevinden zich tien ogen. Bloedzuigers zijn tweeslachtig; de bevruchting vindt plaats tussen twee dieren en is wederkerig. De eieren worden gehuld in broedzakjes die de bloedzuiger meedraagt op zijn buik en later op de bodem van de vijver laat vallen. Bloedzuigers verplaatsen zich door middel van hun zuignappen. Eerst plaatst hij zijn voorste zuignap op de ondergrond, dan trekt hij zijn lichaam samen en plaatst hij de achterste zuignap achter de voorste. Daarna schuift hij zijn lichaam opnieuw naar voren.
[bewerk] Soorten
Er zijn drie bekendere soorten bloedzuigers in de Benelux; de medicinale bloedzuiger, de visbloedzuiger, en de paardenbloedzuiger.
[bewerk] Medicinale bloedzuiger
De medicinale bloedzuiger (soms afgescheiden als Hirudo medicinalis) werd gebruikt voor aderlatingen. Men zette de bloedzuiger op de huid en hij zoog het bloed op. Daarna werd het bloed eruit geduwd want anders zou de bloedzuiger verzadigd zijn. Aan de hand van het bloed werd de ziekte vastgesteld. De medicinale bloedzuiger beschikt over een stof, de zogenaamde herudinine die de bloedstolling tegengaat. Hierdoor is het dier in staat ongestoord te zuigen. Vroeger kon men bloedzuigers in de apotheek kopen. In sommige grote Amerikaanse staten en in Azië wordt de bloedzuiger nog gebruikt. Weliswaar in veel mindere mate dan vroeger, vooral als men weet dat honderddertig jaar geleden alleen al in de Parijse ziekenhuizen zo’n zes miljoen bloedzuigers werden gebruikt.
[bewerk] Visbloedzuiger
Een andere bloedzuiger is de visbloedzuiger (Piscicola geometra). Deze leeft in vijvers, beken en sloten en blijft vooral aan stekelbaarsjes vastzitten. Hij leeft van het bloed tot de vis eraan bezwijkt. Als de eitjes, die ze op de bodem van de vijver leggen uitkomen, zwemmen de kleine bloedzuigertjes naar een waterplant en klimmen ze erop om zich daarna aan een voorbijzwemmende vis vast te haken en het bloed op te zuigen.
[bewerk] Paardenbloedzuigers
Een andere bekende soort is de paardenbloedzuiger of Limnatis nilotica, die in Algerije, Egypte en Syrië voorkomt en grote overlast veroorzaakt als hij zich vastzet op de neusgaten of op het slijmvlies van drinkende dieren. Hij verdient de naam bloedzuiger in geen geval, want hij voedt zich vooral met slakken of rottend vlees
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Hirudinea op Wikimedia Commons. |
