Armeens-Apostolische Kerk

De Armeens-Apostolische Kerk , ook Gregoriaanse Kerk genoemd, is een autonome christelijke kerk die in Armenië in de vierde eeuw na Christus werd gevestigd. Ze behoort sinds het concilie van Chalcedon (451) tot de Oriëntaals-Orthodoxe Kerken.

[bewerk] Ontstaan en geschiedenis van de kerk

De officiële naam van de Armeense kerk is "Armeens-Apostolische Kerk". De term "apostolisch” werd toegevoegd omdat volgens de overlevering het christendom in Armenië gepredikt werd door de apostelen Thaddeus en Bartholomeus. In 301, na dertien jaar gevangenschap in de "bodemloze" put van Khor Virab, bekeerde Grigor Lusavorich (St. Gregorius de Verlichter) de Armeense koning Tiridates III en het christendom werd – in dit land als eerste in de wereld - staatsgodsdienst.

In de volgende eeuw vormde de jonge kerk zich, dankzij de inspanningen van de metropolitaanse bisschop van Caesarea, St. Basilius de Grote, die bepaalde hervormingen oplegde. In 389 kwam het land (opnieuw) onder Perzische overheersing. De Bijbelvertaling en de eigen christelijke literatuur dienden als nationaal bindmiddel. Onder katholikos Sahak (390-439) werd het eigen alfabet ontwikkeld door Mesrop Mashtots.

In 451 was Armenië niet vertegenwoordigd op het concilie van Chalcedon daar het te druk verwikkeld was in de strijd met de Perzen. Toen de bevrijding een (voorlopig) feit was en men de besluiten van het concilie vernam, wees men deze af. In 505 koos de Armeense kerk formeel voor het monofysitisme. Ze scheidde van Rome en Byzantium. Waarschijnlijk lagen vooral vertaalfouten aan de grondslag van het conflict. Maar ook politiek kan meegespeeld hebben: de oorlog tegen de Perzen werd gevoerd zonder Byzantijnse hulp.

De scheiding bracht een vergaande isolatie mee ten aanzien van de rest van christendom. De Armeens-Apostolische Kerk is een autocephale kerk sinds de 5de eeuw. Dit is lang vóór het groot schisma van 1054 met de scheiding van het oosterse en het westerse christendom resulterend in de vorming van de Oosters-Orthodoxe Kerken en de Rooms-Katholieke Kerk. De Armeens-Apostolische Kerk behoort tot geen van beiden.

Een deel van de Armeense Kerk werd tijdelijk herenigd met Rome in de 13e en 14e eeuw, door het missionariswerk door de Rooms-Katholieke Kerk dat resulteerde in vele bekeerlingen.

In 1740 werd de Katholieke Armeense rite officieel georganiseerd, in samenspraak met de paus maar onder zijn eigen patriarch. Zie ook: Armeens-Katholieke Kerk

In de 19e eeuw maakte een protestantse groep zich los van de Armeense-Apostolische Kerk: de Armeens-Evangelische Kerken. zij tellen enkele honderdduizenden gelovigen. Ze lieten de oosterse liturgie los.

[bewerk] Geloof en spiritualiteit

De Armeense spiritualiteit is sterk bepaald door het lijden. Jezus' dood en verrijzenis worden met de collectieve ervaring van lijden verweven in de Armeense gebeden en religieuze liederen.

De Armeense praktijken lijken in het algemeen op die van andere oostelijke kerken; de priesters kunnen huwen en communie wordt gegeven met zowel brood als wijn, hoewel het gebruik van ongedesemd brood een Westerse praktijk is.

De liturgische taal is klassiek Armeens.

Zoals de andere Oriëntaals-Orthodoxe Kerken beroept de Armeens-apostolische Kerken zich wat de geloofsleer betreft op de eerste oecumenische concilies van de ongedeelde kerk, n.l. het Eerste Concilie van Nicaea (325), het Eerste Concilie van Constantinopel (381) en het Concilie van Efese (431). Zij hebben een andere viering van de kerkelijke feestdagen en gebruiken uitsluitend de Juliaanse kalender.

[bewerk] Huidige situatie

De Armeense Kerk bestaat uit vier autonome jurisdicties, hoewel alle gelovigen de Catholicos van Yejmiadzin als primaat en geestelijk leidsman van hun natie erkennen. Karekin II is sinds 1999 de catholicos van Etsjmiadzin. Zijn macht wordt gedeeld door patriarchen van Jeruzalem, Thorgorn Manoukian en Constantinopel, Mesrob Mutafyan en door de catholicos van Sis (Cilicia), Aram l Keshishian.

De kerk telt ± 6 miljoen leden. De taal van de liturgie is het Krapar, het Armeens van de 5de eeuw.

Tegenwoordig zijn er Armeense kerken in elk continent.

{{{afb_links}}}	Christendom (Portaal)		{{{afb_groot}}}
Bijbel - Jezus - Heilige Geest - Maria - Kerk - Monnik - Paus - Kardinaal - Bisschop - Priester - Pastoor - Kapelaan - Diaken - Dominee - Doop - Belijdenis - Avondmaal - Eucharistie - Liturgie - Liturgisch vaatwerk - Zonde - Vrijzinnig protestantisme - Vergeving - Geschiedenis van het christendom - Christendom van A tot Z