Akira Ifukube
Akira Ifukube (伊福部昭 Ifukube Akira, Kushiro, 31 mei 1914 — Tokio, 8 februari 2006) was een Japanse violist en componist. Als violist was hij autodidact.
Inhoud |
[bewerk] Jeugd
Akira Ifukube werd geboren in Kushiro, op het eiland Hokkaido in Japan. Deze regio is een van de streken waar nog Ainu (Japanse Aboriginals) leven. Als klein jongetje luisterde hij naar hun muziek en die heeft grote invloed op hem gehad. De creativiteit van deze oorspronkelijke muziek weerklinkt in zijn eigen werken die hij meer dan twintig jaar later schreef. Ondertussen raakte hij ook, een jaar of twaalf oud, onder de betovering van de westerse muziek die hij op de radio hoorde.
Toen hij 14 jaar oud was, hoorde hij een uitvoering van Igor Strawinsky's Le Sacre du Printemps. Dat heeft grote indruk op hem gemaakt; het was de reden dat de muziek heel belangrijk werd in zijn leven. Zijn eerste compositie, de Bon Odori Suite voor piano, kreeg spoedig bekendheid, hoewel de componist alleen in zijn vrije tijd componeerde.
[bewerk] Doorbraak
In 1935 bereikte Akira Ifukube een doorbraak met zijn orkestwerk Japanse Rapsodie: met deze compositie won hij de eerste prijs op een internationaal concours, georganiseerd door Alexander Tsjerepnin, die naar Shanghai geëmigreerd was. In de jury zetelden naast Alexander Tsjerepnin ook Albert Roussel, Arthur Honegger, Alexsander Tansman, Tibor Harsányi, Pierre-Octave Ferroud en Henri Gil-Marchex, die eensluidend waren in hun positieve oordeel.
De première in 1936 met het Boston People's Orchestra onder leiding van Febian Sevitsky was een groot succes. Japanse werken werden zelden in het buitenland uitgevoerd, vooral in Europa niet. Jean Sibelius stond sceptisch tegenover Japanse componisten en hun werk, maar toen hij in 1939 in Helsinki de eerste uitvoering hoorde, veranderde hij van mening.
In 1936, toen Alexander Tsjerepnin in Japan was, studeerde Akira Ifukube er moderne westelijke compositie.
[bewerk] Werkzaamheden
Nadat hij zijn studies bosbouw (aan de Universiteit van Hokkaido) en muziek voltooid had, kreeg hij eerst een baan in de bosbouw. Gedurende de Tweede Wereldoorlog was hij lid van de keizerlijke krijgsmacht en verrichtte ook onderzoek naar de elasticiteit en de trillingskracht van hout. Doordat er in oorlogstijd gebrek was aan beschermend lood, raakte hij daarbij blootgesteld aan röntgenstraling, en zijn verzwakte gezondheid noopte hem ertoe het werk in de bosbouw op te geven; hij begon een carrière als componist en docent.
In 1946, na de Tweede Wereldoorlog, werd hij docent aan de Kunstacademie van Nihon. Hij bleef er tot 1953.
[bewerk] Filmmuziek
Ifukube schreef zijn eerste werk voor de film, Het einde van de zilverbergen, speciaal voor de Toho-Studio's. Zijn filmmuziek raakte snel bekend, en werd populair doordat zij Oost en West met grote ideeënrijkdom in zich verenigde.
Een mijlpaal vormde de muziek voor de film Godzilla (Gojira), koning der monsters van Ishiro Honda, die hem een internationale reputatie op het terrein van de filmmuziek bezorgde. Dat was het begin van een onstuitbare loopbaan in de filmmuziek. Vanaf het midden van de jaren 50 van de vorige eeuw schreef hij meer dan 250 filmpartituren.
[bewerk] Andere composities
Ook toen de filmmuziek hem financieel onafhankelijk had gemaakt, bleef hij het werk als freelancecomponist een warm hart toedragen. In 1974 keerde hij als hoogleraar terug naar de Muziekacademie van Tokio. Een jaar later werd hij rector van dit college. In 1987 werkte hij nog als emeritus hoogleraar en voorzitter van de etnomusicologische afdeling van het college. Hij schreef ook De orkestratie, een boekwerk van 1000 pagina's.
Vanwege zijn verdiensten voor de Japanse muziek werd hij door de Japanse regering onderscheiden met de Orde voor de Cultuur en met de Orde voor de Gewijde Kunstschatten.
[bewerk] Composities
[bewerk] Werken voor orkest
- 1935 Japanse Rapsodie
- Nocturne
- Fete
- 1937 Triptyque aborigene trois tableaux pour orchestre
- Payses Tempo di JIMKUU
- TIMBRE nom regional
- PAKKAI Chant d'AINO
- 1941 Concertante symfonie voor piano en orkest
- Vivace meccanico
- Lent con malinconia
- Allegro barbaro
- 1943 Ballata Sinfonica voor orkest
- Prima Ballata: Allegro capriccioso
- Seconda Ballata: Andante rapsodico
- 1944 Prélude du Soldat
- 1948/1971 Rapsodia Concertante per Violino ed Orchestra
- Adagio - Allegro
- Vivace spiritoso
- 1953/herz. 1991 Japanse Suite
- Bon-Odoroi, Nachtdans van het Bon-Festival
- Tanabata, Vega-Feest
- Nagashi, wereldlijk minstreel
- Nebuta, grafballade
- 1955/herz. 1979 Sinfonia Tapkaara
- Lento - Allegro
- Adagio
- Vivace
- 1961 Ritmica Ostinata per Piano et orchestra da camera
- 1980 Lauda Concertata voor orkest en marimba
- 1984 Godzilla-fantasie (Symfonische fantasie no. 1)
- 1984 Rondo in burlesque (maartse bijeenkomst) voor Japanse trom en orkest
- 1986 Ostinato
- 1991 Godzilla tegen Koning Ghidora, symfonische fantasie
- Preludio
- Dinosaurus
- Lagos
- Emi
- Kingghidora
- Marcia
- Godzilla
- 2000 Kushiro-Moeras, symfonische tableaux
- Zomer
- Herfst
- Winter
- Lente
- Atragon (Kaitei Gunkan)
- Bordeel No. 8
- Eglogue Symphonique pour Koto à vingt cordes et Orchestre
- Jakomoko Janko
- Meditatie in Bodh Gaya
- Oberture Festiva "Sa Bago Filipinas"
- Ode (Acintiya Buddha)
- Symfonische fantasie no. 2
- Symfonische fantasie no. 3
- Symfonische ode: Gotama Buddha in het Pali: Siddharta in Kapilavastu
- The kleine prins en de achtkoppige draak, symfonische suite
[bewerk] Werken voor harmonieorkest
- 1986 Lauda Concertata voor marimba en harmonieorkest
[bewerk] Kamermuziek
- 1946 Oude minstreelmuziek van de Gilyak-stammen
- 1949 Drie wiegeliedjes van de inboorlingen van het eiland Sachalin
- bu: lu: Bu: Lu:
- buppun lu:
- umpri ja: ja:
- 1985 Sonate voor viool en piano
- Allegro
- Cantilena, Andante
- Allegro vivace
- Kugoka voor harpsolo
- Vocaal album voor piano en pauken
[bewerk] Werken voor piano
- Suite voor piano
[bewerk] Vocaal en koormuziek
- 1960 Ai Ai gomteira voor vrouwelijke of mannelijke zangstem
- 1956 Herdersdichten naar een Aino-epos voor sopraansolo en vier pauken
- 1960 A liedje uit het Shiretoko-schiereiland voor bassolo en piano (tekst: Genzo Sarashina)
- 1988 Ode "De zee van Okhotsk" voor sopraan, fagot, contrabas en piano (tekst: Genzo Sarashina)
- 1992 Het Kimtaankamuito-meer voor sopraan, altviool en harp (tekst: Genzo Sarashina)
- 1994 Vijf gedichten naar "Inaba Manyo" voor sopraan, altfluit en 25-snarige koto (tekst: Otomo no Yakamochi en Otomo no Sakanoue no Iratsume)
- Ao Saghi (Airone grigio) voor sopraan, hobo, piano en contrabas (tekst: Genzo Sarashina)
- La Fontaine Sacrée voor sopraan, altviool, fagot en harp (tekst: Akira Ifukube)
[bewerk] Toneelwerken
- 1948/1987 SALOME, ballet
- 1966 Oda Nobunaga
- 1967 Nobunaga Oda: het voorval in de Honnoji-tempel
- 1995 Ballet "Trommen van Japan"
- Preludio / Andantina
- Lento
- Allegro
- Allegro
- Afvallige zoon
- Ridderlijkheid op de straatweg van Kiso: Shinza Nakanori
- Eerste sneeuw op Nanbuzaka (uit "Chushingura")
- De laatste Shogun, Yoshinobu Tokugawa
- Het leven en de opinie van Masseur Ichi
- Yanagi - Oorsprong van de richel bij de Sanjusangendo-zaal (Sanjusangendo Mune no Yurai)
[bewerk] Werken voor gitaar
- Toka Kugoka
[bewerk] Filmmuziek
- 1947 Spoor in de sneeuw
- 1954 Godzilla, koning der monsters (Gojira)
- 1962 King Kong vs. Godzilla (Kingukongu tai Gojira)
- 1964 Godzilla tegen Mothra
- 1967 King Kong Escapes (Kingukongu no Gyakushū)
- 1978 Vrouwe Ogin
- 1978 De terreur van Mechagodzilla
- Anatahan (Anatahan)
- Aru Kengoh No Syohgai ("Leven van een groot zwaardvechter")
- Atragon (Kaitei Gunkan)
- Gevecht in de ruimte (Uchu Daisenso)
- De big boss (Ankokugai no Kaoyaku)
- Sangokushi met de zwarte dan (Kuroobi Sangokushi)
- Buddha (Shaka)
- Buraiken
- Kaap Ashizuri (Ashizuri Misaki)
- Kinderen van het atoomtijdperk (Genbaku No Ko)
- Waanzinnige opschudding
- Daisatsujin
- Bedrieglijke kleding (Itsuwareru Seiso)
- Tweevoudige zelfmoord in Shirogane (Shirogane Shinju)
- De stad in (Shitamachi)
- Elf Samurai
- Vrije school (Jiyu Gakkou)
- Futaridake No Hashi (Brug voor twee)
- Jyakoman en Tetsu (Jyakoman To Tetsu)
- Muhomatsu no Issho
- Nikui Mono (De verachten)
- Dood de ondergaande zon, wolf! (Okami yo, Rakujitsu o Kire)
- Op de bodem (Chijo)
- Osaka-jo Monogatari (Kasteelverhaal van Osaka)
- Afvallige zoon (Hangyakuji)
- Rodan, het vliegende monster (Sora No Daikaiju Radon)
- Sakuma Dam deel I (Sakuma Damu Daichibu)
- Sakuma Dam deel II (Sakuma Damu Dainibu)
- Sakuma Dam deel III (Sakuma Damu Daisanbu)
- Schurken van de zee (Umi No Yarodomo)
- Shin Zatoichi Monogatari: Kasama no Chimatsuri
- Shinran (De nieuwe hemelvogel)
- Shinran - vervolg
- Wolkenkrabber
- Tajoken
- Haal neer die muren (Sono Kabe Wo Kudake)
- De Birmaanse harp
- Laatste ontsnapping (Saigo No Dasso)
- Het goedaardig paar (Kohjinbutsu No Fufu)
- 'De Keizerlijke bank - Ter dood veroordeeld (Tegin Jiken Sikeishu)
- De Japanse Archipel (Nihon Retto)
- Uitlopers der besneeuwde toppen (Ginrei No Hate)
- De koning (Osho)
- Vechtjournaal van de Yagyu-school (Yagyu Bugeicho)
- Vechtjournaal van de Yagyu-school: het geheime zwaard van de tweekoppige draak (Yagyu Bugeicho Soryu Hiken)
- De geheimzinnigen (Chikyu Boei-Gun)
- De spion: clown verborgen in de mist
- Het verhaal van Tokugawa Ieyasu
- Het verhaal van Genji (Genji Monogatari)
- Het verhaal van Shunkin (Shunkin Monogatari)
- De dertien moordenaars
- De drie schatten (Nippon Tanjo)
- Vrouw rennend aan de kust (Nagisa o Kakeru Onna)
- Vrouw in taifoengebied
- Dertienduizend verdachten (Ichiman Sanzennin no Yogisha)
- Varan de Ongelooflijke (Daikaiju Baran)
- Oorlog der Gargantuas
- Dwaallichtje (Onibi)
- Wolf (Ookami)
- Zatoichi: Masseur Ichi op weg
- Zatoichi, Nidangiri
- Zatoichi, de blinde zwaardvechter en de schaakdeskundige
- De wraak van Zatoichi, de blinde zwaardvechter (Zatoichi no Uta ga Kikoeru)
[bewerk] Werken voor traditionele Japanse instrumenten
- 1933 Suite Japonaise voor 20-snarige koto
- 1967 Tokas voor 20-snarige koto
- 1969 Kugo-Ka voor 25-snarige koto
- 1970 Toccata voor 20-snarige koto
- 1973 Bintatara per 16 strumenti di Giappone
- 1979 Mono iu mai (Rituele dans) Solo-ode voor 20-snarige koto
- 1980 Genka voor 20-snarige koto
- 1997 Chant de la Serinde voor 25-snarige koto
- 1999 Pipa Xing voor 25-snarige koto
- 2001 Ballata Sinfonica voor sopraan- en bas-koto, 25-snarig
