Qamar
Minn Wikipedija, l-enċiklopedija ħielsa.
Il-Qamar huwa l-uniku satellita naturali tal-Art. Ġie li jissejjaħ Luna (mill-Kelma Latina għal qamar), jew Selene. Is-simbolu tal-Qamar hu nofs-qamar (Unicode:
). Minbarra l-kelmtejn qamri u lunari, it-termini Selene/Seleno- u Cynthjan (ismijiet l-allat Selene u Cynthia) jirreferu wkoll għall-Qamar (aposelene, selenoċentriku, selenografija, pericynthjan, eċċ.).
Id-dijametru tal-Qamar huwa madwar kwart ta’ dak ta’ l-Art. Is-satelliti naturali tal-pjaneti l-oħra huma wkoll msejjħa qmura għall-qamar terrestri.
Il-ġibda gravitazzjonali tal-Art u l-Qamar tikkawża il-mili u tifrigħ tal-baħar (tides). L-istess effett għal fuq il-Qamar ikkaġuna is-sakra tidali: il-perijodu rotazzjonali tiegħu huwa l-istess bħaż-żmien li huwa jieħu biex jorbita madwar l-Art. Riżultat ta’ dan, aħna naraw dejjem l-istess parti ta’ wiċċ il-Qamar.
Hekk kif il-Qamar jdur ma’ l-Art, partijiet differenti minn wiċċu jiġu lluminati mix-Xemx, dan iwwasal għall-fażijiet lunari.
Il-Qamar jista’ jaffetwa drastikament l-iżvillup u l-ħajja fuq l-Art billi jimmodifika it-temp. Evidenzi palejontoloġiċi u simulazzjonijiet bil-kompjuter juru kif it-tilt tal-assi terrestri hija stabbilita mill-interazzjonijiet tidali mal-Qamar.
Xi tejoristi jsostnu illi mingħajr din l-istabbilizzazjoni kontra it-torqijiet aplikati mix-Xemx u l-pjaneti lil nefħa ekwatorjali ta’ l-Art, l-assi rotazzjonali jista’ jkun instabbli għall-aħħar, bħalma jidher li hu għal Marte.
Il-Qamar huwa biżżejjed viċin l-Art li jidher relattivament l-istess daqs tax-Xemx, (ix-Xemx hija 400 darba ikbar mill-Art iżda l-Qamar hu 400 darba eqreb) dan jippermetti l-eklissi totali u anulari tax-Xemx.
l-iżjed tejorija aċċetta dwar l-oriġini tal-Qamar hija, it-tejorija tal-impatt ġgantesk, li tgħid li ġie ffurmat minn kolliżjoni ta’ protopjaneta id-daqs ta’ Marte ma’ l-Art bikrija. Din l-ipoteżi tispjega (flimkien ma’ affarijiet oħra) in-nuqqas relativ ta’ ħadid u elementi volatili fil-Qamar, u l-fatt illi l-kompożizzjoni tiegħu hija kważi identika għal dik ta’ wiċċ l-Art.
[editja] Kollegamenti interni
[editja] Il-Qamar bħala satellita ta' l-Art għal-komunikazjoni
'Earth-Moon-Earth' (EME) [1] hija forma ta' kommunikazjoni bir-radju fejn is-sinjali mid-dinja jiġu mibgħuta lejn il-Qamar u dawn jiġu riflessi mill-wiċċ tal-qamar lura lejn id-dinja. Din is-sistema tintuża mid-diletanti tar-radju. [2]
