Pardo de Cela

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Pazo da Frouseira

Don Pero Pardo de Cela foi un Mariscal galego do século XV degolado un 17 de decembro do 1483 diante a catedral mindoniense por mandato dos Reis Católicos.

Índice

1 Biografía
2 A tumba do mariscal
3 Véxase tamén
4 Ligazóns externas

[editar] Biografía

Típico señor feudal de "forca e coitelo", axiña (ano 1476) se enfronta á política dos Reis de Castela, que dende entón comezan a súa persecución ata que un 7 decembro o deteñen na casa de Fonsa Yáñez en Castrodouro (Ferreira do Valadouro, Lugo) e lévano preso a Mondoñedo, onde dez días despois lle cortan a cabeza "por cruel e poderoso", segundo palabras do Poder Real, provocando o nacemento dun mito, dunha figura que será gabada por poetas e rapsodas.

Casara coa filla do Conde de Lemos, Isabel de Castro, que viñera co seu tío, D. Pedro Enrique de Castro, bispo de Mondoñedo (1426-1445) á cidade episcopal, onde Pardo de Cela era merino en representación da Casa de Lemos. O bispo deulle en dote de voda todas as rentas do bispado, agás as que necesitaba para o seu sustento. Falecido o bispo en 1445, trasládase a Viveiro, onde chega a ser alcalde e en 1474 xa ten o título de Mariscal. Merca a "casa do Carballo de Galdo", cabeza do seu morgado. No 1476 e destituído da alcaldía polos Reis Católicos. No 1478 é expulsado de Viveiro e os Reis Católicos escriben aos concellos de Stª Marta de Ortigueira e Mondoñedo para que non o deixen entrar nos seus lindeiros. Pide unha carta de "seguro e amparo" aos Reis e refuxiase na fortaleza da Frouseira, onde se fai forte e derrota decote as tropas castelás e "hermandades", comandadas por F. de Acuña e Luis de Mudarra, que chegaran a Galiza en setembro do 1480 para "pacificar" o noso Reino.

Morto o Conde de Lemos en febreiro do 1483, os mandatarios reais traman a traizón da Frouseira, ante a impotencia de non poder conquistala. É vendido polos 23 criados que defendían a fortaleza. Os "cantares" din que o traidor foi Roi Cofano do Valadouro. Sen a protección da Frouseira, onde se facía forte é detido en Castrodouro, na casa de Fonsa Yáñez, e degolado en Mondoñedo e enterrado dentro da súa Catedral, co beneplácito do bispo e Cabildo mindoniense.

A rexa loita durante tres anos na Frouseira, a traizón dos criados e o degolamento, coas semellanzas á morte de Xesús, convérteno moi axiña en "mito" e comenza a ser trobado en Feiras e Mercados. Hoxe na Mariña luguesa simboliza a loita e a liberdade fronte ao Poder de Castela, instalado en Madrid.

[editar] A tumba do mariscal

O único que sabemos dos últimos meses do Mariscal é grazas á chamada "Relazón da carta executoria", atopada no pazo dos Taboy, concello de Outeiro de Rei, e escrita, con case toda seguridade, por un membro da familia dos Saavedra, aló polo ano 1515.

Nese texto, exprésase a propósito do seu soterramento:

...o sepultaron junto a o Pulpito do Evangeo, é porta da Capela mor da Catredal, con grande autoridad. Degolaron juntamente co él á Pero de Miranda Saavedraa é Castro seo fillo, é da sua muller Dona Isabela de Castro.

Parece que foi exactamente así como di a "Relazón" pois, ao facer unhas obras na catedral mindoniense, o día 16 de marzo de 1965, quedou ao descuberto unha sepultura co escudo de armas do Mariscal e coa inscrición Pardo de Cela arno de Viveiro no mesmo sitio que di o documento. Levantada a lápida, apareceron tres cranios cos ósos correspondentes e debaixo deles os restos do citado arcediago, Juan Pardo de Cela, que morreu no 1613.

Como sinala o doctor D. Enrique Cal Pardo no prólogo do libro do "Mito do Mariscal" é evidente a relación familiar dos restos do Mariscal e o seu fillo coa tumba do arcediago, se engadimos ademais que se atopou unha moeda coa efixie de Enrique IV –segundo testimuño do doutor D. F. Mayán que estivo presente na apertura da tumba-, que evidentemente non podía ser do arcediago.

Con motivo desas obras trasladouse a lápida do Mariscal a outro sitio da Catedral mindoniense, concretamente púxose enfronte da capela da Virxe Inglesa, co conseguinte deterioro da lápida: aínda hoxe ten cemento enriba e na actualidade está ilexible, aínda que a posición orixinal da tumba era xunto a o Pulpito do Evangeo, e porta da Capela mor da Catredal” segundo a familia Saavedra.