Αναρχισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μέρος της σειράς πολιτικών άρθρων πάνω στoν
Αναρχισμό

Σχολές Σκέψης
Αναρχοφεμινισμός
Αναρχοκολεκτιβισμός
Αναρχοκομμουνισμός
Αναρχοπρωτογονισμός
Αναρχοσυνδικαλισμός
Αναρχοχριστιανοί
Οικοαναρχισμός
Πράσινος Aναρχισμός
Ατομιστική Αναρχία
Αναρχοκαπιταλισμός
(διαμάχεται)
Αναρχομουτουαλισμός
Αναρχισμός χωρίς επίθετα

Αναρχισμός και Πνευματική Καλλιέργεια

Αναρχία και θρησκεία
Αναρχία και κοινωνία
Αναρχία και οι τέχνες
Κριτική της Αναρχίας
Ιστορία της Αναρχίας

Αναρχιική Θεωρία

Αποβολές της Αναρχίας
Αναρχια και Οικονομία
Αναρχία και Καπιταλισμός
Αναρχία και Μαρξισμός
Αναρχία χωρίς επίθετα
Αναρχικός Συμβολισμός
Προπαγάνδα της πράξης
Μετααριστερός Αναρχισμός

Σχετικoί κατάλογοι

Αναρχικοί
Βιβλία
Κοινότητες
Έννοιες
Οργανώσεις

Πύλη Αναρχισμού
Πύλη Πολιτικής · v·d·e

O Αναρχισμός (Αγγλικά, Γαλλικά: Anarchism, Ισπανικά: anarquismο) είναι ένα ιδεολογικό, πολιτικό και κοινωνικό κίνημα. Ετυμολογικά προέρχεται από την ελληνική λέξη αρχή= εξουσία και το στερητικό α. Ως ιδεολογία στοχεύει στην χειραφέτηση των αρχώμενων και την κατάργηση των αρχούντων. Ως αιτίο αυτής της ιδέας, ο Αναρχισμός του 20ου αιώνα θεωρεί ότι το κράτος αποτελεί τη σύγχρονη μορφή αρχούμενης εξουσίας, καθώς και τα πολιτικά κόμματα. Αρνείται τη μεταβατική περίοδο της Δικτατορίας του Προλεταριάτου, που προτείνουν οι Κομμουνιστές για το πέρασμα στην αταξική κοινωνία. Επείσης, προωθεί την αυτοδιαχείρηση και εστιάζει στην προσωπική ευθύνη που έχει το άτομο για τις πράξεις του απέναντι στον εαυτό του και το κοινωνικό σύνολο, του οποίου είναι μέλος.

Η λέξη αναρχία, όπως τη χρησιμοποιούν οι περισσότεροι αναρχικοί, δηλώνει μια αρμονική αντιεξουσιαστική αταξική κοινωνία, που στηρίζεται στις δυνατότητες της εθελοντικής συνεργασίας και αμοιβαίας βοήθειας των ανθρώπων με βάση τον ατομικό αυτοπροσδιορισμό και την προσωπική συμμετοχή. Στη θέση των εξουσιαστικών πολιτικών δομών και των οικονομικών θεσμών οι αναρχικοί προτείνουν κοινωνικές σχέσεις θεμελιωμένες στην "εκούσια" ομαδική συγκρότηση αυτόνομων ατόμων, την αμοιβαία βοήθεια και την αυτοδιάθεση.

Ενώ συχνά ο αναρχισμός ορίζεται από αυτό στο οποίο εναντιώνεται, εντούτοις οι αναρχικοί ανά τις εποχές πρόσφεραν σύμφωνα με το όραμα για αυτό που πιστεύουν ότι είναι η αληθινά ελεύθερη κοινωνία. Ωστόσο, οι ιδέες για το πώς μπορεί να είναι λειτουργική μια τέτοια κοινωνία πιθανώς διαφέρουν πολύ, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στις διαπλεκόμενες οικονομικές σχέσεις.

[Επεξεργασία] Προέλευση

Η πρώτη αναφορά της λέξεως αναρχία υπάρχει στο έργο Επτά επί Θήβαις (467 πΧ) του Αισχύλου. Εκεί η Αντιγόνη ανοιχτά αρνείται να αποδεχτεί το διάταγμα των κρατούντων να αφήσει άθαφτο το πτώμα του αδερφού της Πολυνείκη, ως τιμωρία για την συμμετοχή του στην επίθεση κατά των Θηβών, λέγοντας: "Ακόμα και αν κανείς άλλος δεν επιθυμούσε να συμμετάσχει στην ταφή, εγώ μόνη μου θα τον έθαβα και θα έπαιρνα το ρίσκο που θα σημαίνει η ταφή του αδερφού μου. Ούτε ντρέπομαι να δράσω ενάντια αψηφώντας τη βούληση των κρατούντων (έχουσα άπιστων την αναρχίαν πόλει)."

Σύμφωνα με τον Κροπότκιν, οι Στωικοί, με κορυφαίο τον Ζήνωνα "αποστρεφόντουσαν την παντοδυναμία του κράτους, την επέμβαση του και τον κρατισμό και διακήρυσσαν την κυριαρχία του ηθικού νόμου του ατόμου" ^[1]. Έτσι σύμφωνα με τον Κροπότκιν, ο Ζήνων ήταν ο καλύτερος υπέρμαχος της αναρχίας στον αρχαίο κόσμο.

[Επεξεργασία] Είδη Αναρχισμού

[Επεξεργασία] Ατομικιστικός Αναρχισμός

Υποστηρίζει ως αναγκαία την αναγνώριση της "εμπράγματης ιδιοκτησίας", του κάθε ατόμου. Ο κύριος εκπρόσωπος αυτού του ρεύματος είναι ο Κάσπαρ Σμίντ, πιο γνωστός ως Μαξ Στίρνερ.

[Επεξεργασία] Αναρχοσυνδικαλισμός

Αναπτύχθηκε στη Γαλλία, Ισπανία και την Ιταλία και επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες. Αντιτίθεται στο κράτος, την πολιτική πάλη και τα πολιτικά κόμματα. Δίνει τον πρώτο ρόλο στα συνδικάτα και θεωρεί την απεργία ως την βασική μέθοδο πάλης ενάντια στην αστική τάξη.

[Επεξεργασία] Αναρχοκομμουνισμός

Φρονεί ότι την ιδιοκτησία θα πρέπει να τη διαχειρίζονται οι εθελοντικές ομάδες, σημείο που προσβάλει όμως την ελευθερία της νομής της κατοχής και της εκμετάλλευσης αυτής από τον ιδιοκτήτη). ["Επαναφορά εξουσίας"]. Κύριος εκφραστής της θεωρίας αυτής ήταν ο Π. Κροπότκιν, ο οποίος τοποθετούσε τα συμφέροντα της κοινωνίας πάνω από τα συμφέροντα του ατόμου και προέτασσε την ηθική δράση εναντίον της αστικής τάξης και της κυβέρνησης.