Stanisław Perko
Z Wikipedii
Stanisław Perko (ur. w 1894 r. w Warszawie) – oficer saperów Wojska Polskiego (pułkownik), podczas wojny obronnej 1939 r. dowódca saperów Grupy Fortecznej "Śląsk"
Uczęszczał do Szkoły Przemysłowo-Technicznej w Warszawie, którą ukończył w 1914 r. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do armii rosyjskiej, w której służył w 11. kompanii samochodowej. W latach 1915-1916 był słuchaczem Oficerskiej Szkoły Inżynierii w Petersburgu. Następnie został dowódcą plutonu w 39. Pułku Saperów. W 1917 r. przeniósł się do 1. Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego, gdzie był dowódcą plutonu w 1. Pułku Inżynieryjnym. Po rozwiązaniu Korpusu powrócił do Polski i w listopadzie 1918 r. wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920 r. zajmował stanowiska kierownika fortyfikacji w Szefostwie Inżynierii i Saperów Frontu Litewsko-Białoruskiego, p.o. dowódcy 3. Batalionu Saperów, zastępcy szefa Inżynierii i Saperów 2. Armii, dowódcy kompanii w 16. Batalionie Saperów oraz p.o. dowódcy 2. Batalionu Saperów. Po zakończeniu działań wojennych został dowódcą kompanii w 2. Batalionie Saperów. W latach 1921-1923 obejmował funkcję dowódcy batalionu w 4. Pułku Saperów, a do 1926 r. – w 5. Pułku Saperów. W latach 1926-1929 był dowódcą batalionu szkolnego saperów Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów wchodzącej w skład Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie. W 1929 r. przeniesiono go na stanowisko dowódcy batalionu podchorążych w CWSap. W latach 1930-1936 był zastępcą dowódcy kolejno w 7., 4. i 8. Batalionach Saperów. W 1936 r. wyznaczono go na dowódcę 8. Batalionu Saperów w Toruniu. Od 1937 r. był szefem saperów Grupy Fortecznej "Śląsk". Podczas wojny obronnej 1939 r. walczył w rejonie Krakowa-Tarnowa-Rozwadowa i na przedmościu rumuńskim. Po wojnie przedostał się do Francji, gdzie został szefem saperów w polskim Centrum Wyszkolenia Piechoty, a następnie do Wielkiej Brytanii. Tam objął na krótko funkcję szefa saperów 1. Dywizji Piechoty, a w latach 1941-1944 był szefem saperów w Centrum Wyszkolenia Piechoty. Od 1944 r. był dowódcą saperów 3. Dywizji Strzelców Karpackich w 2. Korpusie Polskim gen. Władysława Andersa. Z tą dywizją odbył cała kampanię włoską. Po zakończeniu działań wojennych sprawował do 1946 r. komendanturę obozu repatriacyjnego. W 1946 r. powrócił do Polski i wstąpił do LWP. Na krótko objął funkcję zastępcy dowódcy 4. Pułku Saperów, a do 1947 lub 1948 r. – dowódcy 5. Pułku Saperów. Zasłużył się w akcji rozminowywania kraju. Patrz: Operacja rozminowania Polski po 1944. W 1949 r. został na wniosek szefa Wydziału Inżynieryjno-Saperskiego Dowództwa Okręgu Wojskowego nr II zwolniony z wojska z powodu wrogości do ZSRR.
Był odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari V klasy, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi.
[edytuj] Bibliografia
Hasło opracowano na podstawie:
- Zdzisław Barszczewski, Sylwetki saperów, Warszawa 2001.