Reza Szach Pahlawi
Z Wikipedii
 |
|
| Okres panowania | 15 grudnia, 1925 – 16 września, 1941 |
| Poprzednik | Ahmad Szach Kadżar |
| Następca | Mohammad Reza Pahlawi |
| Żona | Tadż ol-Molouk |
| Ojciec | Abbas Ali |
| Matka | Nousz Afrin |
| Data urodzenia | 16 marca, 1878 |
| Data śmierci | 26 czerwca, 1944 |
Reza Szach Pahlawi (per. رضا شاه پهلوی, ur. 16 marca 1878 w Alaszt, zm. 26 lipca 1944 w Johannesburgu) - szach Iranu od 15 grudnia 1925 do 16 września 1941 roku, założyciel dynastii Pahlawi.
Spis treści |
[edytuj] Wczesne życie
Reza Szach Pahlawi urodził się w małej miejscowości Alaszt w prowincji Mazandaran w 1878 roku. Jego ojciec, pułkownik Abbas Ali, był członkiem armii prowincji. Kiedy Pahlawi miał 15 lat, przyłączył się do kozackiej brygady, której wiele lat później został dowódcą.
Służył także w irańskiej armii, gdzie uzyskał stopień starszego sierżanta pod dowództwem kadżarskiego księcia Abdola Hossajna Mizy Farmanfarmy.
[edytuj] Obalenie dynastii Kadżarów
21 lutego 1921 roku pod nowym nazwiskiem - Reza Chan Mirpandż (pers. رضا خان میرپنج) Pahlawi wraz z Sejjed Zia'eddin Tabatabai dokonał zamachu stanu.
Tabatabi objął funkcję premiera Iranu. Reza Pahlawi został w kwietniu 1921 roku ministrem wojny. Wówczas przybrał nowe nazwisko: Reza Chan Sardar Sepah (pers. رضا خان سردار سپه)
[edytuj] Okres wojen
W czasie I wojny światowej Wielka Brytania mimo protestów ze strony władców z dynastii Kadżarów stacjonowała swoje wojska w irańskiej prowincji Kuzestan. Po rozpoczęciu II wojny światowej Wielka Brytania ponownie chciała wykorzystać Iran do rozmieszczenia swoich wojsk.
Pahlawi zadeklarował neutralność w stosunkach wojennych, jednak Wielka Brytania uznała, że jego odmowa stacjonowania brytyjskich wojsk na terytorium Iranu jest wyrazem poparcia dla działań nazistowskich Niemiec. Wielka Brytania i Związek Radziecki zaatakowały więc Iran w obawie, że będzie on dostarczał nazistom ropę naftową. 16 września 1941 roku doprowadziły do abdykacji szacha na rzecz jego syna Mohammada Rezy Pahlawiego.
[edytuj] Rodzina
Reza Szach Pahlawi był sześciokrotnie żonaty. Z pierwszego związku z Mariam Chanum miał córkę Fatemah, ze związku z drugą i trzecią żoną nie miał dzieci, natomiast czwarta żona Tadż ol-Molouk urodziła mu czworo dzieci:
- Szams Pahlawi
- Mohammad Reza Pahlawi - następca tronu
- Aszraf Pahlawi
- Ali Reza Pahlawi
Ze związku z piątą żoną Kamar ol-Molouk narodził się syn Golam Reza Pahlawi, a z ostatniego małżeństwa z Ismat ol-Molouk pięcioro dzieci:
- Abdul Reza Pahlawi
- Ahmad Reza Pahlawi
- Mahmud Reza Pahlawi
- Fatemeh Pahlawi
- Hamid Reza Pahlawi
