Osteoporoza

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

	Osteoporoza
(Osteoporosis)
ICD-10:	M80-M82
M80-M82.0 {{{X.0}}}
M80-M82.1 {{{X.1}}}
M80-M82.2 {{{X.2}}}
M80-M82.3 {{{X.3}}}
M80-M82.4 {{{X.4}}}
M80-M82.5 {{{X.5}}}
M80-M82.6 {{{X.6}}}
M80-M82.7 {{{X.7}}}
M80-M82.8 {{{X.8}}}
M80-M82.9 {{{X.9}}}

Osteoporoza (rzeszotowienie kości) - to choroba charakteryzująca się postępującym ubytkiem masy kostnej i zmianą struktury przestrzennej kości. Osteoporoza występuje najczęściej u kobiet po menopauzie.

[edytuj] Przyczyny

Do przyczyn wystąpienia osteoporozy pierwotnej należą:

menopauza (zwłaszcza wczesna)
zaawansowany wiek

O osteoporozie wtórnej decydują:

uwarunkowania genetyczne
szczupła budowa ciała lub nadwaga (obciążenie)
zła dieta (ubogobiałkowa oraz ubogowapniowa)
picie alkoholu
palenie papierosów
nadmierne spożywanie kawy
przyjmowanie leków : kortykosteroidów, nasennych, hormonów tarczycy
inne choroby: cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, kamica nerkowa,

Bardzo ważną rolę odgrywają hormony:

estrogen u kobiet
testosteron u mężczyzn,

które działają ochronnie, ich niedobór sprzyja rozwojowi choroby. Nadmiar kortykosteroidów może doprowadzić do rozwoju osteoporozy steroidowej.

[edytuj] Objawy

W początkowych fazach, choroba przebiega bezobjawowo.

Do najczęstszych objawów przy jawnej osteoporozie należą:

bóle kości długich pod wpływem obciążenia,
obniżenie wzrostu (złamania kompresyjne kręgów) i ból kręgosłupa oraz jego kifotyzacja,
złamania kości przy niewielkich urazach (szczególnie niebezpieczne są złamania szyjki kości udowej, ale często łamią się kość ramienna - bliższy odcinek i dalszy k. promieniowej)

[edytuj] Profilaktyka i leczenie

Celem leczenia jest zwiększenie masy kostnej, zapobieganie jej ubytkowi i jest z tym związane zapobieganie złamaniom kości.

U osób zagrożonych wystąpieniem osteoporozy należy prowadzić profilaktykę. Polega ona na usunięciu lub minimalizacji czynników prowadzących do osteoporozy, a także uzupełnianie niedoborów żywieniowych wapnia, witaminy D oraz białka. Należy pamiętać o nasilającym osteoporozę wpływie unieruchomienia, dlatego zaleca się szczególnie przed menopauzą uprawianie sportu, aby wzmocnić kości i mięśnie odpowiadające za stabilizację postawy

Badaniem służącym rozpoznaniu osteoporozy jest densytometria szyjki kości udowej i odcinka lędźwiowego kregosłupa, czyli oznaczenie T-score . Zdjęcie RTG pokazuje tylko bardzo zaawansowaną osteoporozę i nie może być podstawą rozpoznania.

Leczenie osteoporozy zwykle rozpoczyna się jeśli T-score jest równy lub przekracza -2,5 SD lub istnieją inne pozakostne czynniki ryzyka złamań np. skłonność do upadków.

Wykorzystuje się również w diagnostyce badania laboratoryjne na poziomy m.in. wapnia, fosforu oraz biopsję kości.

Metody lecznicze dzielimy na pobudzanie osteoblastów (tworzenie tkanki kostnej) i hamowanie osteoklastów (hamowanie ubytku kości). Metody te są zwykle kompleksowe i często wymagają korekty. Przed wybraniem odpowiedniej strategii leczenia należy określić parametry metabolizmu tkanki kostnej i typ ubytku kości (przewaga ubytku kości lub zahamowania osteosyntezy).

Kobietom po menopauzie podaje się estrogeny i powinno to trwać nie mniej niż 10 lat.

Leki stosowane w leczeniu osteoporozy to:

preparaty wapnia
preparaty witaminy D
fluorki, obecnie rzadko stosowane ze względu na możliwość powstania zaburzeń mikroarchitektury kości
kalcytonina łososiowa
hormonalna terapia zastępcza (estrogeny)
raloksyfen
preparaty strontu
PTH

[edytuj] Fizjoterapia

zapobieganie bólowi: ostrożny masaż, masaż podwodny, fango, elektroterapia, ćwiczenia czynne w odciążeniu
budowa siły mięśniowej: ostrożne ćwiczenia oporowe, krótkie napięcia, pozycja stabilna, kręgosłup najlepiej w pozycji poziomej,
postawa i ruchomość w stawach: ćwiczenia mięśni posturalnych, nauka prawidłowej postawy

[edytuj] Osteoporoza a dieta

Optymalnie i właściwie zbilansowana dieta powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych i mineralnych. Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe jest uzależnione od płci, wieku i trybu życia. Nie jest prawdą, że istnieje jedna idealna dieta, która byłaby odpowiednia dla wszystkich i w pełni realizowałaby potrzeby żywieniowe każdego z nas. Inne oczekiwania dietetyczne ma wzrastający i szybko zmieniający się organizm dziecka, a inne rozwinięte ciało osoby dorosłej. Osteoporoza należy do grupy chorób, w których dieta ma olbrzymie znaczenie. Wiedza, że sposób odżywiania się może mieć wpływ na czas ujawnienia się i tempo rozwoju osteoporozy jest naszą potężną bronią. Należy tylko umieć odpowiednio ją wykorzystać. Podczas konstruowania modelu odżywiania, który ma chronić przed osteoporozą, obowiązują ogólne zasady żywienia racjonalnego. Szczególny nacisk kładzie się jednak na spożywanie pokarmów bogatych w wapń i witaminę D (mleko i nabiał), natomiast zaleca się ograniczanie tych produktów, które nie służą naszym kościom np. napoje gazowane.

Zobacz też: osteomalacja