Olej roślinny
Z Wikipedii
Olej roślinny - w szerszym znaczeniu jest to każda substancja o konsystencji oleistej, pozyskiwana z dowolnej rośliny.
W węższym znaczeniu za olej roślinny uważa się każdy ciekły tłuszcz pochodzenia roślinnego, który w temperaturze pokojowej ma konsystencję płynną. Oleje roślinne są pozyskiwane z różnych części roślin, np. nasion, owoców, pestek itp., a także z kiełków roślinnych. Pozyskiwane są nie tylko z roślin tradycyjnie uważanych za rośliny oleiste, ale także bardzo wielu innych. Rośliny, z których pozyskuje się na świecie najwięcej oleju, to: kukurydza, oliwka, orzeszki ziemne, rzepak, słonecznik, soja.
W przeważającej większości oleje roślinne wykorzystywane są jako tłuszcze jadalne, ale także jako składniki kosmetyków, a niektóre z nich jako środki lecznicze (np. olej z wiesiołka). Bywają także wykorzystywane jako surowce do produkcji materiałów lakierniczych, malarskich i impregnacyjnych (np. olej lniany). Coraz większe znaczenie ma także wykorzystanie olejów roślinnych do jako paliw i do ich produkcji. Na środki smarne nie nadają się, gdyż są olejami nietrwałymi, a często także schnącymi.
Najlepszą jakość mają oleje tłoczone na zimno. Nie wszystkie z nich zachowują w wysokich temperaturach swoją jakość, co zależy od ilości kwasów olejowych jakie posiada dany olej. Im więcej (od ok. 40-45%) tym bardziej jest odporny na ciepło.
Rafinowane oleje roślinne podczas przeróbki tracą wiele swoich wartości, nie posiadają prawie w ogóle zapachu i smaku, które są tak charakterystyczne dla olejów tłoczonych na zimno. Jedyną przewagą olejów rafinowanych jest to, że bez problemu wytrzymują wysokie temperatury i są dużo tańsze.
Jako związki chemiczne ciekłe tłuszcze roślinne są mieszaninami trójglicerydów kwasów tłuszczowych.
Wyróżnia się trzy kategorie olejów w związku ze zdolnością przetwarzania warstewki oleju w twardą, elastyczną powłoczkę. Im więcej zawiera wielonienasyconych kwasów tłuszczowych tym szybciej schnie w zetknięciu z powietrzem. To w jakiej kategorii znajduje się dany olej daje mu również określoną ważność, przechowując dłużej tracą znacznie swoje właściwości i mogą ulec zjełczeniu.
- oleje schnące - mogą być przechowywane ok. 3-4 miesiące (zawierają od 50% wielonienasyconych kwasów tłuszczowych);
- oleje półschnące - mają ważność 4-6 miesięcy (posiadają między 20-49% wielonienasyconych kwasów tłuszczowych);
- oleje nieschnące mogą być trzymane od 6-8 miesięcy (zawierają do 19% wielonienasyconych kwasów tłuszczowych).
Spis treści |
[edytuj] Ciekłe tłuszcze roślinne
|
|
[edytuj] Stałe tłuszcze roślinne
- masło kakaowe
- olej drzewny
- olej jojoba
- olej z owoców Kamani
- olej kokosowy (masło kokosowe)
- olej palmowy
- tokoferol
[edytuj] Olej roślinny jako paliwo
Olej roślinny może być wykorzystany jako paliwo zastępcze do silników Diesla, zamiast oleju napędowego. Jego popularność w tym zastosowaniu rośnie z powodu rosnącej ceny ropy naftowej i paliw ropopochodnych, najtańszy olej roślinny jest bowiem tańszy od oleju napędowego. Różnica w cenie wynika z nieobciążania oleju roślinnego sprzedawanego w sklepach do celów spożywczych podatkiem akcyzowym, którego stawka dla tego paliwa wynosi w tej chwili w Polsce około 1,9 PLN / litr. Doliczenie stawki podatku akcyzowego nieweluje różnicę w cenie oleju roślinnego.
Olej roślinny może być wykorzystywany jako samodzielne paliwo silnikowe, jako domieszka do paliwa lub jako surowiec do produkcji biodiesla. Ponieważ ma on znacznie wyższą lepkość niż olej napędowy czy opałowy, konieczne jest jego podgrzanie przed wtryśnięciem do komory spalania dla zmniejszenia lepkości i zapewnienia odpowiedniego rozpylenia paliwa przez wtryskiwacz. Ciepło do podgrzania oleju pochodzi najczęściej z obiegu chłodzenia silnika lub produkowane jest za pomocą elektrycznej grzałki.
[edytuj] Biodiesel
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: biodiesel.
Biodiesel to przetworzony chemicznie na drodze transesteryfikacji olej roślinny. Paliwo to nadaje się do stosowania w silnikach Diesla, bez przeróbek wymaganych do zastosowania surowego oleju roślinnego. Wynika to ze zbliżonej lepkości biodiesla i oleju napędowego oraz krzepnięcia w wyższej temperaturze niż olej roślinny.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Zobacz też: rośliny oleiste
