Marcinkowice (powiat nowosądecki)
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°40'07" N 020°39'28" E
| Marcinkowice | |
| Województwo | małopolskie |
| Powiat | nowosądecki |
| Gmina | Chełmiec |
| Sołtys | Jolanta Kwiatkowska |
| Położenie | 49° 40' 07'' N 20° 39' 28'' E |
| Populacja (2004) - liczba ludności |
2044 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
18 |
| Kod pocztowy | 33-393 |
| Tablice rejestracyjne | KNS |
Położenie wsi |
|
Marcinkowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Chełmiec. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego. Wieś liczy 2044 miszkańców (30 czerwca 2004).
Marcinkowice leżą w Kotlinie Sądeckiej u podnóża Białowodzkiej Góry w Beskidzie Wyspowym, w pobliżu miejsca, gdzie potok Smolnik wpada do Dunajca, na trasie kolejowej Nowy Sącz - Chabówka.
We wsi znajdują się zakłady produkujące stolarkę budowalną oraz inne mniejsze firmy z tej branży. Siedzibę ma tu szkoła postawowa, Zespół Szkół im. Orkana, Wiejski Dom Kultury, Ochtonicza Straż Pożarna i Urząd Pocztowy. Od 1954 roku działa piłkarski Ludowy Klub Sportowy "Zamczysko" Marcinkowice, występujący w nowosądeckiej klasie B (grupa I).
[edytuj] Historia
Marcinkowice powstały prawdopodobnie w XIV wieku, w 1390 r. notowane są w zbiorze dokumentów staropolskich. Nazwa wsi Marcinkowice pochodzi od imienia Marcinek, domniemanego rycerza założyciela.
Od XIV-XV wieku Marcinkowice były wsią rycerską, a od przełomu XV/XVI wieku — szlachecką, rzez długi okres należały do rodziny Marcinkowskich, herbu Gryf. W czasie potopu szwedzkiego wieś doznała licznych szkód: Szwedzi i Arianie z Dąbrowy spalili dwór Marcinkowickich oraz inne zabudowania wiejskie.
W wyniku I rozbioru Polski Marcinkowice znalazły się w granicach Austrii. W 1864 roku właścicielami wsi zostali hrabiostwo Marasse z Jurkowa. W 1884 roku we wsi powstała stacja kolejowa linii kolejowej Nowy Sącz - Chabówka, a w 1886 wybudowano pierwszą szkołę powszechną. Kolejnym właścicielem dworu i majątku został w 1891 roku Albert Fauck, do którego należały kopalnie ropy naftowej w Klęczanach. Po jego śmierci w 1919 roku synowie Moritz i Albert wydzierżawili majątek Żydowi Gelbie, a potem w 1921 sprzedali go Stanisławowi Morawskiemu.
W dniach 5-6 grudnia 1914 roku - w czasie I wojna światowa - rozegrała się tu bitwa między wojskami rosyjskimi a legionami polskimi dowodzonymi przez Józefa Piłsudskiego i Władysława Prażmowskiego-Belinę. W czasie II wojny światowej w Marcinkowicach działały organizacje konspiracyjne. Wieś została wyzwolona przrz Rosjan 19 stycznia 1945 roku.
W 1945 roku dobra dworskie zostały częściowo rozparcelowane między dawną służbę i małorolnych chłopów. we wrześniu 1946 w budynku podworskim rozpoczęła działalność Żeńska Szkoła Rolnicza - późniejsze liceum i technikum. W latach 1948-55 wybudowano we wsi kościół pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny.
[edytuj] Zabytki
- Dwór Morawskich pochodzący z XVII/XVIII wieku, kompletnie przebudowany w końcu XIX wieku, w którym mieści się Muzeum Historyczne Zespołu Szkół Rolniczych.
- Grodzisko nad zakolem Dunajca związane z kulturą łużycką.
- Cmentarz legionistów z 1918 roku.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Szkoła Podstawowa w Marcinkowicach
- Zespół Szkół w Marcinkowicach
- Rzymsko-Katolicka Parafia pod wezwaniem Niepokalanego Serca N.M.P. w Marcinkowicach
- Mapy i zdjęcia satelitarne
Biczyce Dolne • Biczyce Górne • Chełmiec • Chomranice • Dąbrowa • Januszowa • Klęczany • Klimkówka • Krasne Potockie • Kunów • Kurów • Librantowa • Marcinkowice • Naściszowa • Niskowa • Paszyn • Piątkowa • Rdziostów • Świniarsko • Trzetrzewina • Ubiad • Wielogłowy • Wielopole • Wola Kurowska • Wola Marcinkowska
