Księga Estery
Z Wikipedii
| Stary Testament |
Kanon protestancki, katolicki, prawosławny i koptyjski
|
Kanon katolicki, prawosławny i koptyjski
|
Kanon prawosławny i koptyjski
|
Kanon rosyjski i koptyjski
|
Kanon koptyjski
|
Księga Estery [Est] to jedna z ksiąg biblijnych wchodząca w skład Starego Testamentu. W Septuagincie i jej przekładach na inne języki, znajduje się bezpośrednio po Księdze Judyty.
Księga, składając się z 10 rozdziałów, zawiera opowieść o pewnym epizodzie z życia dworskiego, perskiego króla Achaszwerosza (zwanego także Assuerusem, w formie greckiej Kserksesem). Na jego dworze w Suzie pojawia się młoda Żydówka Estera (gwiazda) i po oddaleniu przez króla jego żony Waszti, Estera zostaje jego żoną. Opiekun Estery Mordechaj (Mardocheusz) zakazał jej wyjawiać swoje pochodzenie. Odkrywszy spisek przeciw królowi, uprzedza władcę o zamachu na jego życie. Największemu dostojnikowi dworskiemu Hamanowi tymczasem udało się wymóc na królu dekret przeciw Żydom, którzy mieli być zgładzeni. Estera jednak przekonuje władcę do cofnięcia dekretu. Haman zostaje powieszony. Mordechaj zajmuje jego miejsce. Żydom król zezwala zgładzić swych wrogów. 14 dnia miesiąca adar, Żydzi urządzają rzeź, pada z ich ręki 75 000 mężów. Następnego dnia zgładzono także wszystkich synów Hamana i innych wrogów.
Na cześć tych zajść wyznaczono święto i dzień odpoczynku dla wszystkich Żydów zwane Purim, które odbywało się od tej pory 14 i 15 dnia miesiąca adar.
Autor księgi wykazuje znajomość realiów panujących na perskim dworze, stąd przypuszczenie, że powstała w środowisku diaspory wschodniej. Lecz przedstawiona opowieść nie znajduje potwierdzenia w faktach historycznych. Na przykład Mardocheusz, przedstawiony jako jeden z uprowadzonych do niewoli przez Nabuchodonozora, musiałby mieć 111 lat w roku objęcia władzy przez Kserksesa. Nie istnieje też żaden dokument potwierdzający ślub Kserksesa z jakąś Żydówką. Herodot podaje inną królowę Persów w opisywanych latach. Księga zawiera szereg nieścisłości i niekonsekwencji (różna rola doradców królewskich w różnych wypadkach, odroczenie dekretu zagłady o 9 lub 11 miesięcy itd.). Trudno też dowieść, że opisane zdarzenie spowodowało wprowadzenie Święta Purim. Wskazówka o ustanowieniu tego święta czyni wrażenie późniejszego dodatku, a księga ma uzasadnić genezę istniejącego już święta.
Rodzaj literacki księgi nie należy do prostych. Uległa też przeredagowaniu w środowisku aleksandryjskim, i w tej wersji została przetłumaczona na łacinę (Wulgata). Skupia obok opowiadania fabularnego, prowadzonego z dużą wprawą, także elementy mądrościowe, anegdoty, swobodne opisy i dekrety. Sposób ich zestawienia, a nawet charakterystyka osób wskazują na etiologiczny charakter dzieła.
Daty napisania księgi nie da się ustalić dokładnie. Ponieważ Jezus syn Syracha nie wymienia ani Estery ani Mordecheusza, można przypuszczać, że nie powstała przed 190 p.n.e. Natomiast 2 Księga Machabejska (ok. 50 p.n.e.), zna już "dzień Mardocheusza" jako święto żydowskie.
Kanoniczność Księgi Estery przez długi czas nie była uznawana, wręcz traktowano ją jako księgę świecką. Nie znaleziono jej wśród dokumentów z Qumran. Ani jeden z Ojców Kościoła jej nie komentował. Nie ma też o niej wzmianek w Nowym Testamencie. Księga w tekście hebrajskim nie wymienia ani razu imienia Boga i to stanowiło największą przeszkodę w uznaniu jej kanoniczności.
| Księgi historyczne Starego Testamentu |
|---|
|
Księga Jozuego (Joz) - Księga Sędziów (Sdz) - Księga Rut (Rt) - 1 Księga Samuela (1Sm) -
2 Księga Samuela (2Sm) - 1 Księga Królewska (1Krl) - 2 Księga Królewska (2Krl) - Księga Tobiasza (Tb) - Księga Judyty (Jd) - 1 Księga Machabejska (1Mch) - |
