Jerzy Duda-Gracz
Z Wikipedii
Jerzy Duda-Gracz (ur. 20 marca 1941 w Częstochowie, zm. 5 listopada 2004 w Łagowie), polski malarz, rysownik, scenograf, pedagog.
Ukończył Państwowe Liceum Technik Plastycznych w Częstochowie (obecna nazwa: Zespół Szkół Plastycznych im. Jacka Malczewskiego w Częstochowie) a następnie Wydział Grafiki filii krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, na którym zrobił dyplom w 1968. Tam też wykładał do 1982. W latach 1992-2001 wykładał w Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie, a później, aż do śmierci, pracował na stanowisku profesora na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.
Artysta miał 168 wystaw indywidualnych w kraju i zagranicą, m.in.: Berlin, Londyn, Budapeszt, Paryż, Moskwa, Rzym, Wiedeń, Sztokholm, Florencja, Bratysława, Sofia, Düsseldorf, Chicago, Delhi, Oldenburg, Monachium, Lipsk, Nowy Jork.
Uczestniczył w 359 wystawach krajowych, zagranicznych i międzynarodowych prezentacjach sztuki polskiej, m.in.: Tokio, Wiedeń, Kolonia, Malmö, Paryż, Sztokholm, Hamburg, Ostrawa, Halle, Dortmund, Bruksela, Arnhem, Londyn, Rotterdam, Rzym, Salzburg, Utrecht, Sewilla, Monachium.
Zmarł na atak serca 5 listopada 2004, podczas wieczornej drzemki w trakcie pleneru malarskiego w Łagowie.
Spis treści |
[edytuj] Ważniejsze wystawy
W Polsce:
- "Kultura Ludowa. Kultura Narodowa", Galeria Zachęta, Warszawa – 1978
- "Polaków Portret Własny", Muzeum Narodowe, Kraków – 1979
- "Malarstwo Polskie XX wieku", Muzeum Narodowe, Kraków – 1984
- "Życie Ludzi – Los Ziemi", Galeria Zachęta, Warszawa – 1986
- "Miasto i Ludzie w sztuce współczesnej", Muzeum Historii m. Kraków – 1999
- "Osobni" Muzeum Śląskie, Katowice – 2000
- "Chopinowi Jerzy Duda-Gracz,Teatr Wielki Warszawa - 2005
Za granicą:
- "Novy Ruch Polonaise", Galeria Espace Cardin, Paryż – 1974
- 41 Międzynarodowe Biennale Sztuki, Wenecja – 1984
- 20 i 21 Międzynarodowe Targi Sztuki, Kolonia – 1986, 1987
- Wystawa Światowa "EXPO'92" Sewilla – 1992
- "Sztuka z Polski", Krefeld – 1998
[edytuj] Cykle malarskie
- "Motywy i Portrety Polskie" 1968-1979
- "Motywy, Tańce, Dialogi Polskie", 1980-1983
- "Obrazy Jurajskie" 1984-1986
- "Obrazy Arystokratyczno-Historyczne" 1985-1991
- "Pejzaże Polskie" i "Obrazy Prowincjonalno-Gminne" – od 1986
[edytuj] Cykl obrazów "Chopinowi"
Od 1999 Jerzy Duda-Gracz pracował nad cyklem obrazów będących malarską interpretacją wszystkich dzieł ulubionego kompozytora malarza – Fryderyka Chopina. Prace te ukończył jesienią 2003. Każdy z utworów posiada swój własny obraz, a w przypadku większych form muzycznych – każda z jego części. Wszystkie te obrazy, wg słów samego artysty, zostały namalowane po uprzednich głębokich studiach nad życiem i twórczością Chopina ze szczególnym uwzględnieniem wypowiedzi kompozytora na temat swoich dzieł. Całość tworzy przedsięwzięcie artystyczne pt. Chopinowi składające się z 313 dzieł obrazujących 295 utworów. Cykl składa się z serii prac akwarelowo-temperowych ("Etiudy", "Preludia", "Pieśni"), olejnych (wszystkie pozostałe formy muzyczne), oraz całunów symbolizujących utwory zaginione.
Obrazy te, w postaci ekspozycji multimedialnej, były prezentowane na Światowej Wystawie EXPO 2005 w Japonii [1], a po raz pierwszy zostały udostępnione bezpośrednio widzom na jesieni 2005 w salach Teatru Wielkiego-Opery Narodowej w Warszawie, z okazji odbywającego się w tym samym czasie XV Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego.
[edytuj] Największe realizacje
- "Przemienienie" – plafon w kościele pw. Przemienienia Pańskiego, Toporów – 1995
- "Golgota Jasnogórska", klasztor o.o. Paulinów, Częstochowa – 2000/2001
[edytuj] Zbiory
Prace w zbiorach krajowych, m.in.: w Muzeach Narodowych: Warszawa, Kraków, Wrocław, Poznań, Gdańsk. Muzeum Sztuki – Łódź, Muzeum Collegium Maius – Kraków, Muzeum Flagi Ziemi PAN – Warszawa, Centrum Scenografii Polskiej – Katowice, Muzeum Karykatury – Warszawa.
Muzea okręgowe i miejskie: Katowice, Wałbrzych, Częstochowa, Gliwice, Opole, Słupsk, Olsztyn, Łódź, Bydgoszcz, Toruń, Radom, Bytom, Zabrze, Chełm, Chorzów. Galerie sztuki współczesnej, m.in.: Opole, Słupsk, Kielce, Łódź, Warszawa, Kraków, Wrocław, Sieradz, Katowice, Gorzów Wielkopolski, Olsztyn.
Prace w zbiorach zagranicznych m.in.: Muzeum Ufizzi – Florencja, Muzeum Watykańskie, Muzeum im. A. Puszkina – Moskwa, Muzeum Miejskie Gandawa, Muzeum Fundacji Bawag – Wiedeń, Muzeum Miejskie – Oldenburg oraz w galeriach i kolekcjach sztuki współczesnej: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Francja, Holandia, Izrael, Japonia, Kanada, Meksyk, Norwegia, Rosja Szwecja, Szwajcaria, USA, Wenezuela, Wielka Brytania, Włochy, Węgry.
Kolekcje prywatne m.in.: Wiesława Ochmana, Wojciecha Fibaka, Krafta Alexandra Prinz zu Hohenlohe.
[edytuj] Nagrody
Nagrody, medale i wyróżnienia regulaminowe oraz nagrody za wystawy i działalność artystyczną, m.in.:
- Nagroda Krytyki im. C. K. Norwida – 1975
- Nagroda II Stopnia Prezesa Rady Ministrów – 1979
- Nagroda Prezydenta Miasta Katowic
- Nagroda Wojewody Katowickiego
- Nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki – 1985
- Nagroda TPSP – Warszawa, za wydarzenie artystyczne roku ("Obrazy holenderskie") – 1987
- Nagroda Polskiego Radia im. J. Ligonia – Katowice
- Nagroda Ministra Spraw Zagranicznych – 1988
- Medal "Polonia" i Srebrny Medal Solidarności Globalnej (za udział w EXPO'92) – 1993
- Honorowa Nagroda Literacko-Artystyczna "Metafory" im. K. Janickiego, Bydgoszcz – 1998
- "Hanys 2000" – Ruda Śląska – 2000
[edytuj] Odznaczenia
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2000)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1996)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1986)
- Srebrny Krzyż Zasługi (1977)
- Odznaka Działacz Kultury (1980)
- Srebrna Odznaka Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego (1978)
- Nagroda Św. Brata Alberta – (Warszawa 2001)